Proeve van een Grondwetsherziening: Sociale Grondrechten
Stel dat de opheffing van het constitutionele toetsingsverbod ook de sociale grondrechten zou omvatten, en dat zich een gelegenheid zou voordoen om deze grondrechten opnieuw te formuleren. Waar zou zo’n herformulering toe kunnen leiden? Die vraag staat centraal in deze Proeve van een Grondwetsherziening. 23 auteurs hebben eraan meegewerkt: sommigen als schrijver van toelichtingen bij de Grondwetteksten, anderen als rapporteur over specifieke thema’s of als vertegenwoordiger van een maatschappelijke organisatie.
Sociale grondrechten vormen het fundament van de verzorgingsstaat. Ze hebben betrekking op inspanningen van de overheid en burgers op terreinen als: rechtsbijstand, hulp bij het vinden van werk, bestaanszekerheid, een gezond leefmilieu, gezondheid en huisvesting.
Met het voorstel voor de herziening van de Grondwet zullen de sociale grondrechten beter uit de verf komen dan nu het geval is. De burger krijgt duidelijkere aanspraken die dienen als gids voor beleid en wetgeving. Tegelijkertijd kunnen tekortkomingen bij het realiseren van fundamentele sociale waarden door de burger worden aangekaart bij de rechter. Dit draagt niet alleen bij aan een verbetering van de individuele rechtsbescherming voor de burger maar ook aan verlevendiging van de dialoog tussen de staatsmachten. Uiteindelijk dient dit ertoe dat de machtige verzorgingsstaat zich niet ontwikkelt tot een grauwe, onderdrukkende bureaucratie, maar ten dienste blijft staan van het menswaardig bestaan.
Opzet van de conferentie
De conferentie beslaat twee middagen. De eerste middag is voor interne discussie: de schrijvers van de Proeve krijgen commentaar van senior rechtswetenschappers (22 oktober 2025, Rechtenfaculteit Groningen: Rölinggebouw). Tijdens de tweede conferentiedag debatteren de opstellers van de Proeve met externe genodigden en wordt de Proeve aangeboden aan enkele stakeholders op het gebied van sociale grondrechten in Nederland (23 oktober 2025, Provincie Groningen: Statenzaal).
Organisatie
De Proeve staat onder eindredactie van Gijsbert Vonk, Eleni De Becker, Max Gelissen en Mark Steijns en is uitgegeven door Wirt Soetenhorst. Het project wordt financieel ondersteund door Instituut Gak. De organisatie wordt ondersteund door Tom Kobes (t.kobes rug.nl) en Tessa van Hooren.