Programma ESG Value opleiding

Module 1

Context en maatschappelijke relevantie

Tijdens deze module worden sociaaleconomische theorieën besproken en vertaald naar de positie van de onderneming in de samenleving. Daarbij worden de diverse aspecten van het begrip ‘lange termijn waardecreatie’ uitgewerkt en wordt aansluiting gezocht bij de Nederlandse Corporate Governance Code, de rol van de spelers: de raad van bestuur, de raad van commissarissen en het management van de onderneming.

Daarnaast wordt feitelijke informatie gedeeld over thema’s als: klimaat, verontreiniging, water en mariene bronnen, biodiversiteit, circulariteit, medewerkers, mens in de keten, omwonenden, consument en ondernemingsgedrag. Aanvullend daarop wordt een schets gegeven van bestaande regelgeving en de verdere ontwikkeling daarvan (EU Richtlijnen en wetgeving), internationale afspraken (VN, OESO en meer) en gezaghebbende onderzoeken (IPCC en meer).

Module 2

Strategische analyses

Tijdens deze module komen methoden, technieken en instrumenten aan bod, die relevant zijn voor de onderneming en die kunnen worden gezien als een belangrijke opbrengst uit het recente proces van invoering van elementen van de CSRD. Er is aandacht voor de dubbele materialiteitsanalyse, stakeholderengagement, analyse van de waardeketen en de analyse van impact, risico’s en kansen voor de onderneming. Daarbij wordt geput uit de handreikingen van onder meer EFRAG, maar ook uit de Taskforce Climate-related Financial Disclosures en meer.

Uitvoering van deze analyses is relevant, omdat deze analyses – naast missie, visie en doelstelling – de bouwstenen opleveren voor de business case, de strategie en het bedrijfsmodel van de onderneming: wat gaan we wel en wat gaan we niet doen.

Module 3

Uitvoering en registratie

In dit college wordt ingegaan op de vraagstukken die in de uitvoering van de activiteiten kunnen opkomen, het managen van de uitvoering van de strategie en de eisen die gesteld worden aan de registratie van deze activiteiten ten behoeve van monitoring. Er is uitgebreid aandacht voor de invulling van de plan-do-checkact cyclus gericht op de continue verbetering van de prestaties van de onderneming. Daarbij speelt het ophalen van informatie en de bijsturing van activiteiten een belangrijke rol. In deze module komt daarom ook het belang van een adequate administratieve organisatie aan de orde.

Er wordt ingezoomd op stuurinformatie. Daarbij kan aandacht worden besteed aan managementinformatie, meetbare prestatieindicatoren, en – indien van toepassing – de beloningsstructuur. Er is aandacht voor de IT-aspecten van informatiesystemen en andere actuele ontwikkelingen op het gebied van digitalisering en registraties. Tenslotte wordt stilgestaan bij de wijze waarop invulling wordt gegeven aan de verantwoordelijkheid van de onderneming in de keten. De toepassing van due diligencemanagement en de impact daarvan in de keten zelf.

Registratie en verantwoording

Ondernemingen geven steeds meer inzicht in de bedrijfsvoering gericht op meervoudige waardecreatie. Daarvoor bestaan diverse wet- en regelgeving, raamwerken en standaarden, zowel mondiaal, Europees als nationaal. De onderneming kan deze raamwerken en richtlijnen inzetten voor de verdere aanscherping van haar eigen analyses en strategievormingsproces. Een ervaring uit de afgelopen decennia is, dat verslaggeving de strategie van de onderneming kan voeden en zo het vliegwiel van de transitie in gang kan zetten. Daarom wordt in dit collegeblok aandacht besteed aan de toepassing van relevante (verplichte en/of vrijwillige) verslaggevingsvoorschriften en -raamwerken:

• De EU wet- en regelgeving: CSRD – uitmondend in de ESRS en de VSME, de SFDR, de EU Taxonomy. Inzicht in de achtergrond, de samenhang en de structuur van deze de wettelijke criteria, de toepassing in de keten en meer.

• De mondiale standaarden en richtlijnen: het Global Reporting Initiatief (GRI), de richtlijnen van IFRS/ISSB en het GHG Protocol.

• De nationale wet- en regelgeving: Het Burgerlijk Wetboek 2 en de Richtlijnen van de Raad voor de Jaarverslaggeving.

Tijdens de colleges wordt het verslaggevingsproces besproken van bedrijfsinterne registraties naar het jaarverslag. Vraagstukken van reikwijdte van verslaggeving, consolidatiekring. De impact van de vraag naar informatie vanuit de keten en het vrijwillig proactief communiceren door de onderneming worden belicht. Ook komen de informatiebehoeften van gebruikers en de kwaliteitseisen aan de gestelde informatie aan bod. Een belangrijk element hierbij is de toepassing van taal. Tot slot bespreken we de digitalisering van het verslag en de rol van XBRL.

Module 5

Betrouwbare informatie

In dit collegeblok wordt ingegaan op het vraagstuk van de bijdrage van de uitvoering van de assuranceopdracht aan de betrouwbaarheid van de informatie. Is assurance maatschappelijk relevant?

Er wordt ingegaan op de belangrijke aspecten van een assuranceopdracht, de mate van zekerheid, de assurancematerialiteit voor de accountant, de risicogerichte uitvoering van de assuranceopdracht, de verschillende procedures, de oordeelsvorming tijdens de assuranceopdracht en de communicatie met zowel de audit commissie tijdens meetings als met stakeholders via het assurancerapport. Er is aandacht voor de uitdagingen van verschillende indicatoren, verschillende modellen, het beoordelen van schattingen, extrapolaties en de verificatie van de juistheid en volledigheid van informatie. Dit is primair van belang voor de onderneming zelf. Daarom komt de vraag op tafel: “Wat is de toegevoegde waarde van het werk van de accountant voor de onderneming (check op de interne kwaliteit) en de maatschappij (kwaliteit van de externe verantwoording)?” Aan de orde komen de relevante bepalingen in de NV COS en de ISSA.

De actualiteit wordt gevolgd ten aanzien van de ontwikkeling van mogelijk aanvullende richtlijnen op het gebied van assurance vanuit de EU. De docenten die aan het woord komen hebben een jarenlange ervaring op het gebied van verslaggeving en assurance.

Financiële impact

Vrijwel alles wat de onderneming raakt vanuit ESG perspectieven, heeft een financiële impact. Alles wat de onderneming in gang zet om haar eigen impact te verkleinen, zal vragen om investeringen en andere uitgaven. Daar staat tegenover dat verkleining van de impact ook kan leiden tot nieuwe opbrengsten of reductie van kosten. Aan de andere kant kunnen externe ontwikkelingen op het gebied van ESG voor de onderneming risico’s en kansen inhouden die zullen leiden tot een financiële impact. In het model van de Taskforce Climate-related Financial Disclosures is overzichtelijk weergegeven. ESG invloeden zullen niet alleen leiden tot investeringen, kosten, besparingen of opbrengsten, maar er zal ook sprake zijn van impact op waardering van bezittingen en schulden van de onderneming.

Tenslotte laten investeerders, financiers en beleggers zich bij hun besluitvorming in toenemende mate leiden door de niet-financiële prestaties en kansen/risico’s van ondernemingen.

Kortom: de connectiviteit tussen de financiële en niet-financiële positie van de onderneming staat op de agenda. Aan het woord komen gastdocenten uit de financiële wereld.

Met dit collegeblok eindigt de opleiding en zal worden afgesloten met een voorzichtige vooruitblik naar de toekomst.