Talen

Het is beter gesteld met het Fries dan met het Nedersaksisch. Friezen gebruiken de taal vaker thuis en geven deze beter door dan bewoners in het Nedersaksisch taalgebied. Ook vermengt het Fries minder met het Nederlands dan het Nedersaksisch.

Thomas Tienkamp en Teja Rebernik leggen uit hoe fundamenteel onderzoek naar articulatie kan helpen om spraakstoornissen te verklaren en in de toekomst mogelijk kan bijdragen aan het herstel van mensen met spraakstoornissen.

Defne Abur, universitair docent Spraak en Spraaktechnologie, is benoemd tot lid van de Young Academy Groningen (YAG). Met een unieke interdisciplinaire achtergrond en maatschappelijke bevlogenheid wil ze een belangrijke bijdrage leveren aan het bevorderen van innovatief onderzoek en het betrekken van een breder publiek bij de YAG.

Dr. Arianna Bisazza is universitair hoofddocent in taaltechnologie aan de Faculteit der Letteren van de RUG. Ze bestudeert waarom voor computers sommige talen moeilijker te leren zijn dan andere. In deze video vertelt ze over haar onderzoeksproject, waarin ze inspiratie haalt uit de manier waarop een kind een taal leert om het leerproces van een computer te verbeteren.

Vereng je in het taalonderwijs niet tot Nederlands en Engels, maar maak werk van meertaligheid. Dat is de kernboodschap van vijftalig hoogleraar Tweede Taalverwerving Marije Michel.

Stel je voor dat je voortdurend problemen hebt met het vinden van woorden. Voor veel mensen die lijden aan afasie, een taalstoornis die ontstaat door schade aan de hersenen, is het de dagelijkse, frustrerende realiteit. Taalwetenschapper Frank Tsiwah onderzoekt of hij een computermodel kan bouwen dat mensen helpt om op hun woorden te komen.

Volgens prof. dr. Mathijs Sanders, hoogleraar Moderne Nederlandse Letterkunde, is het schoolvak Nederlands een ondergeschoven kindje geworden. ‘Nederlands is te vaak een servicevak waarbij de vaardigheden die geleerd worden meer in dienst staan van andere vakken. Als we de creatieve intelligentie van de leerlingen willen respecteren en prikkelen moeten we docenten loopbaanperspectief bieden en het wetenschappelijke onderzoek naar de klaslokalen brengen.

Worden lezers blij van een verhaal dat door een machine is vertaald? Of geven ze de voorkeur aan een menselijke vertaler als het gaat om ondertitelingen? Taalwetenschapper Ana Guerberof Arenas onderzoekt de impact van technologie op vertalers en lezers.

Een kwart van de bevolking spreekt thuis een andere taal dan het Nederlands. Toch zien we deze culturele en talige variëteit niet terug in het onderwijs. Wat voor impact heeft dat op de meertalige bevolking en op hun rol in de maatschappij? Hoe kunnen we de talige en culturele diversiteit van ons land beter benutten? Dat willen de Nederlandse universiteiten onder de loep nemen met het project Taal voor de Toekomst.

Tussen de optredens van je favoriete bands door meedoen aan wetenschappelijk onderzoek? Zo gek is dat niet! Taalwetenschappers Martijn Wieling en Defne Abur doen, samen met hun team van promovendi, wetenschappelijk onderzoek bij festivalbezoekers.

Taalwetenschapper Merel Keijzer onderzoekt hoe het leren van een nieuwe taal bijdraagt aan gezond ouder worden. "De relatie tussen taal en gezondheid is veel belangrijker dan vaak wordt aangenomen.”

Taaltechnologie heeft in de afgelopen jaren zo’n ongekende ontwikkeling doorgemaakt dat de toepassingen ervan, maar gebruikers staan nauwelijks stil bij de actieve rol die ze zelf spelen in deze technologie, en ze zijn zich te weinig bewust van de risico’s die gepaard gaan met de ontwikkelingen, zegt prof. dr. Malvina Nissim , hoogleraar Computationele Taalkunde en Maatschappij.

Een taal leren gebeurt het effectiefst door deze te gebruiken. Het is niet nodig om eerst veel kennis te verwerven, concludeert Wim Gombert in zijn promotieonderzoek.

Taalwetenschapper Raoul Buurke doet onderzoek naar de invloed van standaardtaal op streektaal en dialecten. Om te bepalen welke dialecten het meest zijn beïnvloed door het Standaardnederlands, is een ijkpunt nodig. Hij onderzocht wie de meest Standaardnederlands klinkende nieuwslezer is: Astrid Kersseboom.

Jonge kinderen met een hersentumor kunnen een taalstoornis ontwikkelen als gevolg van de tumor of de operatie, en als de hersenen door de bestraling worden beschadigd. Vânia de Aguiar, klinisch taalkundige en neurolinguïst aan de Faculteit der Letteren van de Rijksuniversiteit Groningen, start een onderzoek naar de vraag of schade aan specifieke delen van de hersenen een groter risico op een taalstoornis geeft. Die kennis kan helpen om behandelingen aan te passen en taalstoornissen mogelijk te verminderen.