Skip to ContentSkip to Navigation
Universiteitsbibliotheek
Universiteitsbibliotheek Publiceren Auteursrechten-informatiepunt Gebruik auteursrecht in onderwijs Bronnen

Boeken

Infographic vuistregels hergebruik: 1. Bronvermelding (Vermeld altijd de bron: - Auteur - Titel - Uitgever - Jaar uitgave -Always cite the source: - Author - Title - Publisher - Year of publication) 2. Direct linken (Gebruik altijd directe links, tenzij het echt niet anders kan) 3. Open Access (Gebruik zoveel mogelijk (links naar) Open Access content) 4. Toestemming (Heb je (schriftelijk) toestemming van de auteursrechthebbende (veelal de uitgever)?

Meer informatie over hergebruik auteursrechtelijk beschermd materiaal in het onderwijs:

E-learning (Brightspace)
Kosteloos - Wat mag altijd?

Voor het overnemen van tekst uit boeken in Brightspace zijn er veel mogelijkheden waarbij je het auteursrecht niet overtreedt en geen extra kosten maakt.

  • Verwijzen via link: Via een link verwijzen naar een e-book (waar de UB een licentie voor heeft) mag altijd. Sommige uitgevers hebben (delen van) hun boeken online staan waar iedereen deze kan lezen. Ook op Google Books staan soms delen van een boek in preview beschikbaar. Omdat je niet herpubliceert maar alleen doorverwijst zijn hier geen kosten aan verbonden.
  • Open Textbooks: Online komen er steeds meer open textbooks beschikbaar. Dit zijn tekstboeken die gratis te downloaden zijn en waar je materiaal zonder problemen uit mag hergebruiken, mits je je aan de specifieke licentie houdt. Als het boek digitaal beschikbaar is dien je bij voorkeur een link op te nemen in Brightspace.
  • Goede bronnen voor open textbooks zijn o.a. Openstax, Milne Open Textbooks, MERLOT & Cool4ed.
  • Citeren: Een korte passage citeren mag altijd, zolang deze niet langer dan nodig is. Denk hierbij aan een juiste bronvermelding.

    Meer informatie hierover vind je op Open Education .

Betaalde overnames

Elk jaar betaalt de RUG/UMCG een voorschotbedrag voor overgenomen materiaal waarover is afgesproken dat vooraf geen toestemming aangevraagd hoeft te worden. Dit bedrag is afhankelijk van de grootte en het aantal overnames van het jaar daarvoor. De Nederlandse universiteiten streven naar het minimaliseren van overnames waarvoor een vergoeding betaald moet worden om zo de hoogte van het afkoopbedrag voor de komende periode omlaag te kunnen brengen.

Om deze reden zijn voor het plaatsen van (hoofstukken uit) boeken op Brightspace alleen de kosteloze opties toegestaan die hierboven staan beschreven. Zijn deze opties niet haalbaar voor het hoofdstuk in kwestie, neem het hoofdstuk dan op in een (papieren) reader. Plaatsing van de pdf in Brightspace is ook in dit geval niet toegestaan.

Er kan uitsluitend een uitzondering worden gemaakt als je zelf toestemming hebt gekregen van de rechthebbende om een pdf in Brightspace te plaatsen. Neem in dat geval contact op met copyright rug.nl. Werk je bij het UMCG? Neem dan contact op met auteursrecht umcg.nl.

Lees meer over het beleid van de RUG/UMCG rond hergebruik van auteursrechtelijk beschermde werken in het onderwijs.

Reader
Kosteloos - Wat mag altijd?

Voor het overnemen van boekteksten in je reader zijn een aantal mogelijkheden waarbij je het auteursrecht niet overtreedt en geen extra kosten maakt.

  • Open Textbooks: Online komen er steeds meer open textbooks beschikbaar. Dit zijn tekstboeken die gratis te downloaden zijn en waar je materiaal zonder kosten uit mag hergebruiken, mits je je aan de Creative Commons specifieke licentie houdt. Goede bronnen om naar open textbooks te zoeken zijn o.a. Openstax, Milne Open Textbooks, MERLOT & Cool4ed. Als het boek digitaal beschikbaar is dien je een link op te nemen in Brightspace.
  • Citeren: Een korte passage citeren mag altijd, zolang deze niet langer dan nodig is. Denk hierbij aan een juiste boekvermelding.

    Meer informatie hierover vind je op Open Education .

Betaalde overnames
Easy Access

Elk jaar betaalt de RUG/UMCG een voorschotbedrag voor overgenomen materiaal waarover is afgesproken dat vooraf geen toestemming aangevraagd hoeft te worden. Dit bedrag is afhankelijk van de grootte en het aantal overnames van het jaar daarvoor.

Wat mag je overnemen binnen de Easy Access regeling?

Je kunt maximaal 40 pagina’s overnemen uit een werk met een maximum van 20% van dat werk.
Let op: Het aantal pagina’s wordt geteld per publicatie binnen het gehele vak. Dus neem je bijvoorbeeld twee keer in hetzelfde vak 26 pagina’s uit dezelfde publicatie over dan valt de overname niet meer binnen de Easy Access regeling.

Meer overnemen?

Voor overnames langer dan 40 pagina’s of meer dan 20% van het totale werk, moet expliciete toestemming van de auteursrechthouder verkregen worden. Aan deze overnames zijn meestal (hogere) kosten verbonden.

Wanneer je een lange overname van een bron wilt gebruiken, dan kan de UB ook onderzoeken of de bron (digitaal) beschikbaar is om te kunnen aanschaffen, om op die manier de studenten er toegang toe te geven. Voor advies en ondersteuning rondom lange overnames kun je contact opnemen via copyright rug.nl. Werk je bij het UMCG? Neem dan contact op met auteursrecht umcg.nl.

Kritisch op overnames: meer geld voor andere onderwijszaken

Gebruik zoveel mogelijk de kosteloze opties die hierboven zijn beschreven. Wanneer dat niet lukt, houd de overname dan zo kort mogelijk (binnen de Easy Access regeling kost een korte overname minder dan een middellange). Zo houdt de RUG/UMCG meer geld over voor andere onderwijszaken. Lees meer over het beleid van de RUG/UMCG rond hergebruik van auteursrechtelijk beschermde werken in het onderwijs.

Contact

Neem voor meer informatie over het maken van een reader contact op met de reader administratie van je faculteit.

College
Boeken in College

Binnen het college heb je veel vrijheid voor wat betreft materiaal hergebruiken. Je kunt in je presentatie volledige teksten van boeken tonen en ook video- en audiomateriaal afspelen, mits het aan de volgende voorwaarden voldoet:

  • Het gebruik heeft een educatief doel en is onderdeel van het onderwijsprogramma;
  • Het wordt gebruikt in onderwijs zonder winstoogmerk (bij onderwijs voor RUG/UMCG-studenten is dit geen probleem);
  • Het gebruik vindt plaats binnen de muren van de RUG/UMCG of tijdens een live online college binnen de beveiligde elektronische leeromgeving;
  • Je mag materiaal zoals een video niet downloaden en afspelen, maar wel streamen (bijvoorbeeld op YouTube laten zien).

Let op! Deze regels gelden alleen voor het gebruik van materiaal in het onderwijs. Zet je vervolgens de slides op Brightspace, dan gelden de regels voor gebruik van boeken op Brightspace (zie hierboven, onder 'E-learning (Brightspace)').


Let ook op dat wanneer er opnames van het college worden gemaakt en deze later verspreid worden, er ook andere regels opgaan.

Perusall/FeedbackFruits (FBF)

Perusall en FeedbackFruits (FBF) zijn sociale annotatietools. Dit zijn online platforms die groepen studenten de mogelijkheid bieden om academische teksten of educatieve video’s te bespreken. Studenten voltooien opdrachten door annotaties te schrijven bij een geselecteerde tekst of video.

Kosteloos - Wat mag altijd?

Voor het opnemen van boekteksten in tools als Perusall/FBF zijn er er een aantal mogelijkheden waarbij je het auteursrecht niet overtreedt en geen extra kosten maakt.

Betaalde overnames
Easy Access

Elk jaar betaalt de RUG/UMCG een voorschotbedrag voor overgenomen materiaal waarover is afgesproken dat vooraf geen toestemming aangevraagd hoeft te worden. Dit bedrag is afhankelijk van de grootte en het aantal overnames van het jaar daarvoor.

Wat mag je overnemen binnen de Easy Access regeling?

Je kunt maximaal 40 pagina’s overnemen uit een werk met een maximum van 20% van dat werk.

Let op: Het aantal pagina’s wordt geteld per publicatie binnen het gehele vak. Dus neem je bijvoorbeeld twee keer in hetzelfde vak 26 pagina’s uit dezelfde publicatie over dan valt de overname niet meer binnen de Easy Access regeling.

Omdat Persuall/FBF annotatietools zijn, wordt het plaatsen van pdf’s onder voorwaarden hier wel toegestaan.

Meer overnemen?

Overnames langer dan 40 pagina’s of meer dan 20% van het totale werk, is alleen mogelijk indien:

  • Het boek Open Access verschenen is, bij voorkeur met CC-licentie die hergebruik expliciet toestaat
  • Het eigen werk is, waarbij je zelf de auteursrechthebbende bent
  • Er expliciet toestemming van de rechthebbende is verkregen voor het gebruik
  • De licentie met de uitgever staat toe dat het artikel in Perusall/FBF wordt gebruikt. Staat de licentie het gebruik toe, dan heeft dat voorrang over de beperkingen van de Easy Access regeling.

Wanneer je een lange overname van een bron wilt gebruiken, dan kan de UB onderzoeken of de licentie van de uitgever gebruik in Perusall/FBF toestaat.

Mocht de RUG geen e-book in haar bezit hebben, dan kan de UB onderzoeken of het mogelijk is een geschikte versie van het ebook aan te schaffen.

Kritisch op overnames: meer geld voor andere onderwijszaken

Gebruik zoveel mogelijk de kosteloze opties die hierboven zijn beschreven. Wanneer dat niet lukt, houd de overname dan zo kort mogelijk (binnen de Easy Access regeling kost een korte overname minder dan een middellange). Zo houdt de RUG/UMCG meer geld over voor andere onderwijszaken. Lees meer over het beleid van de RUG/UMCG rond hergebruik van auteursrechtelijk beschermde werken in het het onderwijs.

Let op: de controle op het auteursrecht moet elk jaar opnieuw uitgevoerd worden (copyright check-procedure), voor zowel korte als lange overnames.

Contact

Educational Innovation & Evaluation biedt meer informatie over het gebruik van tools als Perusall en FBF. Hier vind je ook informatie over de copyright check-procedure. Je kunt ook contact met hen opnemen via edusupport rug.nl.

Voor vragen m.b.t overnames en auteursrecht, kun je contact opnemen via copyright rug.nl. Werk je bij het UMCG? Neem dan contact op met auteursrecht umcg.nl.

Laatst gewijzigd:20 februari 2024 09:33
View this page in: English