Verhalen van Frisia

Op onze interactieve kaart Verhalen van Frisia zijn plaatsen in Noord-Nederland en Noordwest-Duitsland gekoppeld aan specifieke boeken uit onze Bijzondere Collecties. Aan de hand van deze plaatsen en boeken vertellen we verhalen over de rijke culturele en intellectuele geschiedenis van dit hele gebied, dat ooit Frisia heette. In de Middeleeuwen en nog lang daarna was dit vrij zelfstandige gebied een eenheid in sociaal, cultureel, economisch en politiek opzicht, ondanks de vele interne verschillen en vijandigheden. De bewoners van dit hele gebied noemden zich Friezen. Nu is het opgedeeld in de Nederlandse provincies Groningen en Friesland en de Duitse regio Ostfriesland.

Plaatsen in dit hele gebied (en in Drenthe) koppelen we aan specifieke boeken uit ons bezit. Hiervoor gebruiken we de sporen van vroegere bezitters of gebruikers in het boek, bijvoorbeeld een handgeschreven opmerking of naam. Via deze sporen is het boek te koppelen aan een plek in Frisia. Zo brengen we via onze boeken de rijke geschiedenis van dit gebied op verrassend veel plaatsen in kaart. Ook sluiten we hiermee aan bij recent wetenschappelijk onderzoek naar lieux de savoir van prof. dr. Sabrina Corbellini en anderen.

De nadruk leggen we op de periode tot 1614, toen in Groningen een Academie werd gesticht met de Oost-Fries Ubbo Emmius als eerste rector. Het Friese Franeker had toen al een academie, sinds 1585. Beide universiteiten waren niet het begin, maar eerder het resultaat van het rijke culturele en intellectuele klimaat dat Frisia al zeker sinds de twaalfde eeuw kenmerkte. Hierop wijst ook de dichtheid van dorpen en kerken op wierden en terpen juist in dit gebied, zoals te zien op de kaart van Frisia uit 1568 die Abraham Ortelius opnam in zijn beroemde wereldatlas Theatrum orbis terrarum (1571).

Verhalen van Frisia is onderdeel van de doorlopende digitalisering van handgeschreven en gedrukte boeken en atlaskaarten uit onze Bijzondere Collecties, die via onze Digitale Collecties in open access voor iedereen beschikbaar zijn.