[English version below] Deze week is het volop in het nieuws: ‘Kinderen moeten elke dag twee keer een half uur bewegen op school, naast de gewone gymles’. Dit was een advies aan premier Mark Rutte van de Nederlandse Sportraad, Onderwijsraad en Raad voor Volksgezondheid en samenleving. Esther Hartman, universitair hoofddocent en onderzoeker bij het Centrum voor Bewegingswetenschappen van het Universitair Medisch Centrum Groningen, werkte mee aan een driejarig onderzoek naar de effecten van bewegen in de klas op de cognitieve ontwikkeling van kinderen in het basisonderwijs. Wat bleek: actieve kinderen leren beter.

De bewegingswetenschapper ontwikkelde samen met andere onderzoekers het lesprogramma Fit & Vaardig. ‘‘We hebben eerst een pilot gedaan in de groepen 4 en 5 van zes basisscholen en daarna het onderzoek op twaalf nieuwe basisscholen laten lopen. In het eerste jaar gaf een ingehuurde leerkracht het vak, omdat we precies wilden dat het volgens het boekje van het onderzoek ging, maar in het tweede jaar is het overgenomen door de leerkrachten van de scholen. Op deze manier wisten we ook zeker dat het ging werken in de praktijk.’’

Het uitgangspunt van het onderzoek was dat het in het klaslokaal moet plaatsvinden. Het bewegen was een aanvulling op de les en zou niet ten koste gaan van de les. “Ze kregen bijvoorbeeld rekenles waarbij ze tafels moesten leren, wij hebben gekeken naar de lesmethodes en daar bewegingen aan toegevoegd. In de praktijk betekent dit dat ze met een oefenbeweging antwoorden moeten geven op een reken- of taalopgave. Door bijvoorbeeld een sprong te maken bij elke uitgesproken letter of antwoord  te geven op de rekensom 2x3 door 6 sprongetjes te maken.’’

Na twee jaar waren de effecten duidelijk zichtbaar. ‘’We hebben de resultaten o.a. gemeten met de Cito toets. Uit de resultaten bleek dat de kinderen met het lesprogramma Fit & Vaardig behoorlijk veel vooruitgang boekten dan leeftijdsgenootjes die een regulier lesprogramma volgden. De vooruitgang was, zoals je zegt, vier maanden leerwinst. Dit betekent dat ze over die twee jaar gerekend, vier maanden voorliepen op rekenen en spelling.’’ 

Naast de effecten op de lange termijn is er ook gekeken naar de korte termijn. Wat doet één les? “We hebben specifiek gekeken naar de aandacht en taakgerichtheid na een fit & vaardig’ les, dus in hoeverre zijn ze bezig met de taak die ze moeten uitvoeren? Daar zagen we ook een heel mooi effect op de concentratie. In de literatuur vind je hier ook veel bewijs voor, dat je aandacht verbetert als je kortdurend behoorlijk actief bent geweest.’’

Na drie jaar was het onderzoek afgerond en waren de effecten vastgesteld. Toen was het tijd voor de volgende stap: “We hebben een stichting gevonden die het wel wilde omarmen om het echt naar de praktijk te brengen. Stichting ‘Onderwijs en Samenleven’ uit Sneek, zij komen uit het onderwijs en hebben geld hiervoor beschikbaar gesteld.’’ De Friese stichting maakte de ontwikkeling van een app mogelijk waardoor het lesprogramma makkelijk te implementeren was op andere scholen. Via het digitale schoolbord worden de fysieke oefeningen en de taal- en rekenopdrachten gevisualiseerd. “Ook geven zij workshops en trainingen op het moment dat scholen het lesprogramma aanschaffen.’’

Elke school in Nederland kan de app met het lesprogramma nu aanschaffen, dat gaat via de website www.fitenvaardigopschool.nl. “De scholen kunnen de methode eerst uitproberen via een demo. Op dit moment is het lesprogramma voor groep 3 t/m 7 beschikbaar. Voor groep 2 wordt het nog gemaakt want daar is veel vraag naar.”

En ‘what’s next’? “In het kader van de nationale wetenschapsagenda zijn we bij Bewegingswetenschappen bezig met een landelijk consortium om bewegen op school te stimuleren.” Want, wetenschappelijk bewezen, kinderen die veel bewegen in de klas presteren beter. 

---

Scientifically proven: children who exercise in the classroom perform better.

This week in the news: 'Children have to excerise twice a day for half an hour at school, besides the regular gym class'. This was an advice to Prime Minister Mark Rutte of the Dutch Sports Council, Education Council and Council for Public Health and Society. Esther Hartman, associate professor and researcher at the Center for Human Movement Sciences of the University Medical Center Groningen, participated in a three-year study about the effects of exercise in the classroom on the cognitive development of children in primary education. The results showed: active children learn better.

The movement scientist developed, together with other researchers, the training program Fit & Vaardig (Fit & Skilled). ''We first carried out a pilot in groups 4 and 5 of six primary schools and then let the research run at twelve other new primary schools. In the first year, we hired our own teacher because we wanted it to do it exactly according to our research, but in the second year it was taken over by the teachers of the schools. In this way we also knew that it would work in practice.''

The starting point of the research was that it should take place in the classroom. The exercise was an addition to the lesson and would not be at the expense of the lesson. "For example, they were taught math where they had to learn tables, we looked at the teaching methods and added some movements to them. In practice this means that they have to give answers to a calculation or language assignment with a physical movement. For example, by making a jump with every pronounced letter or answer to the calculation of 2x3 by making 6 jumps. ''

After two years, the effects were clearly visible. ''We measured the results, among others, with the Cito test. The results showed that the children with the curriculum Fit & Skilled achieved a lot of progress than their peers who attended a regular curriculum. The progress was, as you say, four months of learning gain. This means that over the two years they were ahead four months on math and spelling.''

In addition to the effects in the long term, the short term has also been looked into. What does one lesson do? "We specifically looked at the attention and task orientation after a fit & skilled lesson, so to what extent are they engaged in the task they have to perform? There we also saw a very nice effect on concentration. In the literature you will also find a lot of evidence that your attention improves if you have been active for a short time. ''

After three years, the study was completed and the effects were determined. Then it was time for the next step: "We found a foundation that wanted to embrace it to really put it into practice. Foundation 'Onderwijs en Samenleven' (Education and Society) from Sneek, they have an eductional background and have made money available for the project.'' The Frisian foundation made it possible to develop an app which made it easy to implement the curriculum at other schools. The digital school board visualises the physical exercises and the language and calculation assignments. "They also give workshops and training at the moment that schools purchase the curriculum."

Every school in the Netherlands can now purchase the app with the curriculum, which is done via the website www.fitenvaardigopschool.nl. "The schools can first try out the method via a demo. At this moment the curriculum for groups 3 to 7 is available. For group 2 it is still being made because there is a great demand for it."

And 'what's next'? "As part of the national science agenda, we are working on a national consortium in Movement Sciences to stimulate school movement." Because, scientifically proven, children who exercise in the classroom perform better.