Geslaagd 'Science meets Society' symposium rondom de veranderingen in het zorglandschap

Op donderdag 9 oktober organiseerde Sustainable Society in samenwerking met Zorg Innovatie Forum (ZIF) het symposium “We nemen de ruimte”. In het Abe Lenstra stadion in Heerenveen kwamen wetenschappers, overheden, bedrijven en burgers bijeen om met elkaar van gedachten te wisselen omtrent de veranderingen in de zorg. Onder leiding van ZIF voorzitter René Paas, presenteerden eerst vier sprekers hun ideeën, bevindingen en verwachtingen over het veranderende karakter van de zorg. Door de verschillende invalshoeken van de sprekers werd duidelijk hoe complex en veelzijdig het onderwerp is. Aan de ene kant zorgen technologische innovatie en bestuurlijke vernieuwing voor kansen en vooruitgang. Aan de andere kant staat de rol van de overheid ter discussie en stijgen kosten hard waardoor grote onzekerheid over de toekomst van de zorg ontstaat. De bijdragen van het publiek bevestigden dit beeld.

Een steeds terugkerende strekking tijdens de verschillende bijdragen was dat om echte veranderingen en voortgang mogelijk te maken, mensen buiten de huidige institutionele arrangementen moeten denken. Nieuwe samenwerkingen zijn nodig, nieuwe inzichten moeten worden benut en bovenal zal er meer worden gevraagd van de burger zelf. Laatst genoemde is niet alleen nodig, maar wordt ook door mensen zelf gewenst. In andere woorden: “Luister ook eens naar ons, in plaatst van vanboven af te bepalen hoe het gaat”.

Na de vier sprekers was het tijd voor een debat. Hierin kreeg het publiek een belangrijke rol bij het aandragen van de onderwerpen, maar was er ook een panel samengesteld van mensen die betrokken zijn bij verschillende burgerinitiatieven. Zo vertelde dhr. van Putten over de oprichting van zijn “Thomashuizen”, een woonvoorziening voor kinderen met een verstandelijke beperking vernoemd naar zijn eigen zoon. Mevrouw Hilderink vertelde over de burgerinitiatieven van het dorpje Kloosterburen, waar dorpsbewoners het heft volledig in eigen handen hebben genomen. Beiden voorbeelden van succesvolle initiatieven die onderop zijn begonnen. Het debat leverde veel lof voor de initiatieven op, maar plaatste ook kanttekeningen bij de ideeën. Wat maakt deze initiatieven zo anders dan de bestaande instituties? Hoe zorgen we deze vormen wel betaalbaar blijven? Wat is de rol van professionals in burgerinitiatieven? Zomaar een paar vragen die door het publiek op de initiatiefnemers werden afgevuurd. Het lijkt voor veel mensen toch moeilijk om buiten de bestaande instituties te denken waarvan we misschien juist minder afhankelijk zouden moeten worden om te veranderen. Laten we alleen niet vergeten dat we zelf de genen zijn die deze instituties in het leven hebben geroepen en dit deden met een reden.

Na het debat boden vier dialoogtafels de mogelijkheid om de dilemma’s van verschillende thema’s naar keuze nog eens nader te bespreken. De thema’s waren: “Participatiesamenleving en ouderen”, “Participatiesamenleving en mensen met een handicap of psychiatrische aandoening?”, “Verduurzamen in de gemeenschap: een best practice” en “De ouderen als actieve en betrokken burgers en de rol van ICT tegen eenzaamheid”. Allen onderwerpen waarbij in sommige gevallen de gemoederen erg hoog opliepen. De veranderingen in de zorg raken veel mensen in het hart. Ze voelen zich soms onbegrepen en vooral machteloos. De verschillende dialogen gaven echter hoop op vooruitgang. Onduidelijkheden werden uitgesproken en vruchtbare grond voor samenwerkingen in de toekomst werden gecreëerd.

Om te laten zien hoe krachtig burgerinitiatieven kunnen zijn en hoe passievol hier aan gewerkt wordt, werd de middag afgesloten met een inspirerend verhaal van Coen van de Steeg. Hij is mede oprichter van stichting “The Caretakers”, die innovatie vanuit patiëntperspectief initieert en bevordert. Dit kwam tot stand nadat van de Steeg zelf twee jaar lang moest revalideren en graag iets nuttigs wou doen. De stichting is nu hard bezig met het opzetten van de website wehelpen.nl, waar hulpverleners hun hulp kunnen aanbieden en hulpbehoevenden hulp kunnen vragen. Al met al een inspirerend verhaal waarin het negatieve wordt omgedraaid in een vernieuwend positief vooruitzicht.

Met die laatste woorden kan het symposium goed worden samengevat. Duidelijk is gebleken dat er veel zal en moet veranderen, maar dat er genoeg voorbeelden zijn waaruit blijkt dat er goede hoop voor de toekomst is. De ruimte is genomen, laten we nu die ruimte vullen.

Symposium in andere media
- Friesch Dagblad, vrijdag 10 oktober 2014, Participatie begint met ontmoeting in de buurttuin
- Seniorenkrant Groningen, maandag 13 oktober 2014, Wordt er ruimte gegeven aan particulier initiatief op het gebied van zorg?