Radiotherapy-induced brain injury: a role for PET and SPECT imaging?
| Promotie: | Dhr. A. (Andrea) Parente |
| Wanneer: | 17 april 2024 |
| Aanvang: | 09:00 |
| Promotors: | prof. dr. E.F.J. (Erik) de Vries, prof. dr. R.A.J.O. (Rudi) Dierckx, prof. dr. J.A. (Hans) Langendijk |
| Copromotor: | dr. J. (Janine) Doorduin |
| Waar: | Academiegebouw RUG |
| Faculteit: | Medische Wetenschappen / UMCG |
Door radiotherapie geïnduceerd hersenletsel: een rol voor PET- en SPECT-beeldvorming?
Bestraling van hersentumoren doodt niet alleen tumorcellen, maar kan ook schade toebrengen aan normale cellen, wat uiteindelijk kan leiden tot bijwerkingen. PET en SPECT hersenscans kunnen worden toegepast om de hersenschade veroorzaakt door radiotherapie in de tijd te volgen. Deze technieken zouden wellicht moleculaire en functionele veranderingen al kunnen aantonen, voordat symptomen en anatomische afwijkingen zich openbaren.
In dit onderzoek van Andrea Parente is beoogd om meer inzicht te verkrijgen in de status van het normale brein na radiotherapie door gebruik te maken van PET en SPECTscans met verschillende speurstoffen. Hiervoor zijn de gehele hersenen van gezonde ratten bestraald en vervolgens de dieren gedurende 90 dagen onderzocht met gedragstesten en hersenscans. Met name de effecten van straling op ontstekingsreacties, de dichtheid van myeline, de metabole activiteit en de doorbloeding van de hersenen zijn onderzocht met PET en SPECT scans.
De studies lieten zien dat bestraling van het hele brein in de acute fase na bestraling (dag 3-12) leidde tot een toename van de metabole activiteit en de doorbloeding van de hersenen en de activering van microglia, wat er op duidt dat een ontstekingsreactie werd geïnduceerd.
In de vroege vertraagde fase (maand 1-2) waren nog steeds enkele onstekingsprocessen aanwezig en werd een trend van verminderde myelinedichtheid gevonden, die weer herstelde in de late vertraagde fase. In het begin van de late vertraagde fase (maand 2-3), was de metabole activiteit van de hersenen verlaagd, wat er op kan duiden dat late degeneratie heeft plaatsgevonden. In deze fase, lieten de uitkomsten van de geheugentesten een correlatie zien met de dichtheid van myeline in de bestraalde dieren.
Samengevat, er is aangetoond dat PET en SPECT geschikte technieken zijn om in levende dieren de sequentiële effecten van radiotherapie op hersenweefsel te volgen.