PET imaging of adenosine A_2A receptors

Preladenant maakt nieuw hersenonderzoek met PET-scan mogelijk

Promovendus Xiaoyun Zhou toont aan dat de stof preladenant geschikt is om via een PET-scan onderzoek te doen naar hersenaandoeningen, in het bijzonder de ziekte van Parkinson. Zij beschrijft in haar proefschrift diverse onderzoeken die aantonen dat deze stof de adenosinereceptoren, die bij deze ziekte betrokken zijn, betrouwbaar en veilig in beeld kunnen brengen. De resultaten openen de weg naar nieuwe methoden om de oorzaak, het verloop en mogelijke behandelingen van hersenziekten te onderzoeken.

Omdat hersenen goed beschermd in de schedel liggen en zeer kwetsbaar zijn, is onderzoek aan de hersenen moeilijk. Hoewel uit onderzoeken op proefdieren en overleden personen al een en ander bekend is over hersenziekten zoals Parkinson, is het bijna niet mogelijk om het verloop van deze aandoeningen bij levende personen te volgen. Eén van de manieren om dit wel te doen, is met behulp van een PET-scan. Zo’n scan kan speciaal gelabelde stoffen in het lichaam zichtbaar maken.

Zhou ontwikkelde voor haar onderzoek zo’n gelabelde stof, genaamd [11C]preladenant. Deze stof bindt aan adenosine A2A receptoren, waarvan bekend is dat de aanwezigheid daarvan verandert bij bepaalde hersenaandoeningen. Met diverse experimenten in proefdieren toonde ze aan dat deze stof inderdaad goed te volgen is met een PET-scan en dat het ook mogelijk is om de hoeveelheid van de stof – en daarmee de hoeveelheid aanwezige receptoren op een bepaalde plek – goed te meten is. In een diermodel voor de ziekte van Parkinson toonde zij met de PET-scan aan dat het aantal adenosine A2A receptoren toeneemt tijdens de behandeling met L-DOPA en dat er een correlatie is tussen deze receptoren en onvrijwillige bewegingen. Bovendien toont ze aan dat de stof veilig gebruikt kan worden. Inmiddels is er in Japan een eerste onderzoek gestart met gezonde vrijwilligers, om te achterhalen of de methode ook betrouwbaar en veilig in mensen is.

Xiaoyun Zhou (1984) studeerde Scheikunde (BSc) aan de universiteit van Sichuan en Chinese traditionele geneeskunde (MSc) aan de Beijing Normal Universiteit. Haar onderzoek is onderdeel van de onderzoekslijn PET tracer ontwikkeling van de afdeling Nucleaire geneeskunde en moleculaire beeldvorming van de Rijksuniversiteit Groningen. Het onderzoek werd gefinancierd door de universiteit van Groningen en de China Scholarship Council. Inmiddels is Zhou werkzaam als onderzoeker aan de universiteit van Cambridge.

Proefschrift: http://hdl.handle.net/11370/8b13fe15-c9c4-42cc-9d4d-205efc8b9ced