Intestinal host-microbe interactions and gender

Onderzoek naar geslachtverschillen in darmimmuniteit en microbiota

In muizen blijkt het immuunsysteem van de darmen en de samenstelling van de darmbacteriën (microbiota) afhankelijk van de sekse, al zijn er wel verschillen tussen muizenstam en tussen oudere en jongere muizen. Binnen die laatste groep zijn de onderlinge geslachtsverschillen mogelijk onder invloed van geslachtshormonen het grootst. Dat zijn twee conclusies uit het promotieonderzoek van Marlies-Eva Elderman. Door geslachtsverschillen beter te begrijpen, kunnen er wellicht ook betere, geslachtsspecifieke behandelingen van darmziekten ontwikkeld worden.

Onze darmbacteriën spelen een belangrijke rol in ziekte en gezondheid, en hebben nauw contact met het immuunsysteem van de darmen. Verder lijken darmgerelateerde ziekten anders te verlopen bij mannen en vrouwen. Daarom verwachten wetenschappers dat er verschillen bestaan tussen beide geslachten in microbiota-samenstelling en de werking van het immuunsysteem van de darmen.

Elderman maakte voor haar onderzoek gebruik van twee muizenstammen met verschillende genetische achtergronden, darmimmuniteit en microbiota-samenstelling. Ze onderzocht het effect van geslacht op verschillende typen immuuncellen in de darmen, de relatie tussen het immuunsysteem en de darmbacteriën, het effect van zwangerschap en veroudering op het immuunsysteem van de darmen en de microbiota en, tot slot, het effect van veroudering op de slijmlaag binnen de darm.

De promovenda concludeert in deze laatste studie dat de slijmlaag die de darmwand van de darmbacteriën scheidt door veroudering dunner wordt, en dat oudere vrouwtjes een significant dikkere slijmlaag hebben dan oudere mannetjes. Deze verschillen bestonden niet tussen jonge muizen. Samenvattend helpt dit onderzoek om mogelijke geslachtsverschillen in darmziekten beter te begrijpen. Dat kan helpen bij het opzetten van vervolgonderzoek om tot betere behandelingen te komen.

Marlies-Eva Elderman (1985) studeerde Medische Biologie (BSc) aan de Rijksuniversiteit Groningen en Animal Adaptation Physiology (MSc) aan Wageningen University. Zij verrichtte haar onderzoek binnen de afdelingen Pathologie en Medische Biologie van het Universitair Medisch Centrum Groningen. Elderman maakte deel uit van onderzoeksschool GUIDE. Het onderzoek werd betaald door Top Institute Food and Nutrition. Elderman blijft als onderzoeker verbonden aan het UMCG.

Proefschrift: http://hdl.handle.net/11370/12caaf96-7d4e-427d-aa17-1d4dee85a4d8