Improving clinical management in ANCA-associated vasculitis

Beste behandeling voor vasculitis met minste bijwerkingen

Ten minste achttien maanden, zo lang kan het medicijn azathioprine gemiddeld het best gebruikt worden in de behandeling van vasculitis, oftewel bloedvatontsteking. Een periode van minimaal achttien maanden geeft het beste resultaat en de minste bijwerkingen. Dat concludeert UMCG-nefroloog Anoek de Joode op basis van Nederlands en internationaal onderzoek.

Vasculitis, een ontsteking van de bloedvaten, is een zeldzame aandoening die alle bloedvaten van het menselijk lichaam kan treffen. Er zijn verschillende oorzaken mogelijk, variërend van een infectie tot een reactie op chemische middelen. In zeldzame gevallen komt bloedvatontsteking door een auto-immuunreactie, een verstoorde afweerreactie van het lichaam tegen een specifieke groep witte bloedlichaampjes, de neutrofiele granulocyt. De Joode deed promotieonderzoek naar de diagnostiek en behandeling van vasculitis. Ze onderzocht onder andere welke risicofactoren een gunstig of ongunstig beloop van de ziekte bepalen, en wat de beste manier is om de therapie uit te breiden als de behandeling niet goed aanslaat.

De Joode startte haar onderzoek met het bestuderen van de betrouwbaarheid van twee nieuwe sneltesten waarmee ANCA-vasculitis kan worden aangetoond of uitgesloten. Ze concludeert dat de sneltesten in verhouding met de gangbare onderzoeksmethoden betrouwbaar en effectief genoeg lijken. Een snelle diagnose is belangrijk omdat het succes van een behandeling af kan hangen van een tijdige start.

De promovenda stelde verder vast dat de nierfunctie bij diagnose en zes maanden na het starten van de behandeling een duidelijk voorspellende waarde heeft voor de nierfunctie op langere termijn. Ook opvlammingen van de ziekte blijken een risicofactor voor een goede nierfunctie op termijn. De meest ongunstige prognose hebben patiënten die tijdens presentatie van de ziekte moeten dialyseren en bij wie de nieren tijdens de eerste fase van de behandeling niet herstellen.

Wanneer de acute fase van de behandeling voorbij is, moeten patiënten afweeronderdrukkende medicatie blijven slikken om opvlammingen van de ziekte te voorkomen. Overbehandeling kan echter allerlei ernstige bijwerkingen hebben. De Joode doet in haar proefschrift aanbevelingen hoe lang specifieke patiëntengroepen een dergelijke ‘onderhoudsbehandeling’ moeten gebruiken, en wat waarschijnlijk de beste dosering is. Voorlopig is azathioprine volgens haar voor de meeste vasculitispatiënten het beste middel.

Anoek de Joode (1974) studeerde geneeskunde aan de Rijksuniversiteit Groningen. Ze verrichtte haar promotieonderzoek bij de afdeling Interne Geneeskunde en binnen onderzoeksinsituut GUIDE van het Universitair Medisch Centrum Groningen. De Joode werkt als nefroloog in het UMCG.

Proefschrift: http://hdl.handle.net/11370/dd16e0f8-6924-46f3-9264-3e3386eed762