Bacterial natural products
| Promotie: | Mw. A. Ceniceros |
| Wanneer: | 17 februari 2017 |
| Aanvang: | 11:00 |
| Promotor: | L. (Lubbert) Dijkhuizen |
| Copromotor: | dr. J.M. Petrusma |
| Waar: | Academiegebouw RUG |
| Faculteit: | Science and Engineering |
DNA onderzoek levert interessante moleculen op
Het promotieonderzoek van Ana Ceniceros heeft een groot aantal nog onbekende verbindingen opgeleverd die gemaakt worden door bacteriën en schimmels. Dat deed zij door grootschalige analyse van het DNA van deze micro-organismen.
Verschillende bacteriën en schimmels maken zogeheten secundaire metabolieten, zoals antibiotica. Dit zijn stoffen die niet essentieel zijn voor deze micro-organismen, maar wel een competitief voordeel kunnen geven in hun natuurlijke omgeving, zoals antibiotica. Micro-organismen zijn de belangrijkste bron van nieuwe antibiotica, die essentieel zijn voor de bestrijding van infectieziekten bij mens en dier. Momenteel is er een grote urgentie om nieuwe en effectieve antibiotica te vinden voor de bestrijding van (multi)antibiotica resistente pathogene bacteriën.
Recente verbeteringen in DNA sequentie analysetechnieken, en nieuwe bio-informatica methoden voor genoom sequentieanalyse laten zien dat micro-organismen nog veel meer secundaire metabolieten kunnen maken dan nu bekend zijn. Deze verbindingen worden vaak niet gemaakt onder laboratoriumomstandigheden waardoor hun structuren en functies nog onbekend gebleven zijn.
Ceniceros gebruikte met succes verschillende strategieën voor de identificatie en synthese van nieuwe antibiotica. Leden van het bacteriegeslacht Streptomyces produceren de meeste antibiotica die momenteel klinisch gebruikt worden. Daarom werd de synthese van een blauw pigment (indigoidine) en antibiotica (tunicamycine) in detail bestudeerd in Streptomyces clavuligerus ATCC 27064.
Ook zijn twintig genoomsequenties van leden van het nog vrij onbekende bacteriegeslacht Rhodococcus geanalyseerd, waarbij een indrukwekkende diversiteit aan (nieuwe) secundaire metabolieten zichtbaar werd. Het g-butyrolacton signaalsysteem is betrokken bij de regulering van antibiotica synthese in Streptomyceten. Dit systeem bleek ook aanwezig te zijn in rhodococci, en werd in meer detail gekarakteriseerd in Rhodococcus jostii RHA1. Wellicht dat dit systeem zelfs betrokken is bij communicatie tussen deze 2 geslachten.
Het onderzoek van Ceniceros geeft belangrijke nieuwe inzichten in (de regulering van) het secundair metabolisme in S. clavuligerus ATCC 27064 en in leden van het geslacht Rhodococcus.
Ana Ceniceros verrichtte haar promotieonderzoek bij de afdeling Microbiële Fysiologie van het Groningen Biomolecular Sciences and Biotechnology Institute met financiering van technologiestichting STW en de RUG. Zij werkt nu als postdoc aan de University of Oviedo (Spanje).