Local adaptation or dispersal?
Promotie: | Mw. C. Burger |
Wanneer: | 07 februari 2014 |
Aanvang: | 14:30 |
Promotors: | prof. dr. ir. C. (Christiaan) Both, prof. dr. J.M. Tinbergen |
Waar: | Academiegebouw RUG |
Faculteit: | Science and Engineering |
Op dit moment gaan de bonte vliegenvangers in de Nederlandse
populatie relatief goed om met de veranderingen in het milieu. Dit
onder meer concludeert Claudia Burger uit haar onderzoek naar de
ecologische relatie tussen de timing van broeden bij vogels en de
voedselbeschikbaarheid in gematigde bossen. Met experimenten
onderzocht Burger bij deze lange-afstandstrekvogel de consequenties
die de asynchrone veranderingen in het voedselaanbod als gevolg van
opwarming van het klimaat hebben op de fitness van de bonte
vliegenvanger. Door als proef een aantal vogels te verkassen naar
gunstiger gebieden (dispersie) verkende zij ook hun mogelijkheden
zich op die manier aan te passen.
Bij bonte vliegenvangers, die zich jaarlijks over grote afstand
verplaatsen van broedgebied naar overwinteringsgebied en weer
terug, resulteerde de klimaatverandering in een versterkte mismatch
tussen broedtijd en voedselpiek. Als gevolg daarvan wordt verwacht
dat hun fitness afneemt en de vogels zich moeten aanpassen: lokaal
kan dit door het vervroegen van de timing van broeden. Een andere
mogelijkheid is dispersie naar een meer geschikte locatie. Burger
toonde aan dat vroege broedsels in hun dieet weliswaar grotere
hoeveelheden rupsen krijgen aangeboden, maar dat dit alleen blijkt
op te gaan in eikenbossen en niet in andere boshabitats. Haar
experimentele studies laten dan ook zien dat synchronisatie met de
rupsenpiek waarschijnlijk minder belangrijk is voor de fitness van
de vogels dan eerder gerapporteerd. Burger ontdekte ook, door
experimentele translocatie van vliegenvangers naar Zweden, dat
dispergerende individuen met hun genen en fenotypes kunnen
bijdragen aan een andere populatie. Daarom zou lange
afstanddispersie evolutionaire verandering naar een vervroegde
broedtijd kunnen versnellen. In de toekomst zou dispersie een
steeds belangrijker proces kunnen worden, waardoor mobiele soorten
zich succesvol kunnen aanpassen aan de klimatologische
veranderingen.
Claudia Burger studeerde biologie aan de Rijksuniversiteit
Groningen, waar zij haar promotieonderzoek uitvoerde bij het Centre
for Ecological and Evolutionary Studies (CEES).