Iron deficiency and erythropoietin excess: two sides of the same coin?

IJzergebrek en hoge erytropoëtine spiegels: twee kanten van dezelfde medaille?

Wereldwijd neemt het aantal patiënten met chronische nierschade geleidelijk toe, en hiermee ook de hinder die patiënten ervaren van belangrijke complicaties zoals bloedarmoede. Een belangrijke oorzaak van bloedarmoede bij patiënten met chronische nierschade is ijzergebrek. Eisenga richtte zich in zijn proefschrift op de nadelige effecten van ijzergebrek bij patiënten met een chronische nierziekte, patiënten met een status na niertransplantatie, en in de algehele gezonde populatie.

Heden ten dage wordt er door artsen primair aandacht besteed aan ijzergebrek als een patiënt bloedarmoede heeft. Eisenga heeft echter in zijn proefschrift laten zien dat ijzergebrek onafhankelijk van bloedarmoede verbonden is met slechtere uitkomsten in patiënten met een status na niertransplantatie. Naast ijzergebrek laat hij in het proefschrift zien dat ook hoge erytropoëtine (EPO-) spiegels (als maat van te weinig zuurstof aan weefsels) verbonden zijn met een hogere kans op overlijden binnen de eerdergenoemde populaties. Vervolgens beschrijft hij dat beide nadelige effecten van zowel ijzergebrek als hoog EPO voor een groot deel mogelijk verklaard zouden kunnen worden door hogere spiegels van “fibroblast growth factor 23” (het FGF23-molecuul): een hormoon dat essentieel is in de fosfaat- en vitamine D-huishouding in het menselijk lichaam. Hij wijst erop dat er meer aandacht dient te zijn voor ijzertekort en hoge EPO-spiegels, waarbij toekomstig onderzoek zal moeten uitwijzen of correctie hiervan daadwerkelijk leidt tot betere uitkomsten.

Tenslotte bevat het proefschrift de studieopzet van TransplantLines: het grootste cohortonderzoek ter wereld naar solide orgaantransplantatie, waarbij patiënten met een nier-, hart-, lever-, dunne darm- als longtransplantatie worden onderzocht. Middels TransplantLines hoopt hij in de komende jaren de relatie tussen ijzergebrek, EPO, FGF23 en uitkomsten verder te kunnen ontrafelen.

CV Michele Freerk Eisenga

Michele Freerk Eisenga (1988) studeerde Geneeskunde aan de Rijksuniversiteit Groningen. Na een buitenlandse onderzoeksperiode bij het lab van professor Briscoe, Children’s hospital Boston, Harvard Medical School, in de Verenigde Staten, begon hij zijn promotieonderzoek bij de afdeling Nefrologie van het Universitair Medisch Centrum Groningen onder begeleiding van professor Bakker en professor Gaillard. De titel van zijn proefschrift luidt: “Iron Deficiency and Erythropoietin Excess: Two Sides of the Same Coin? Studies in patients with chronic kidney disease and in the general population”.

Proefschrift: http://hdl.handle.net/11370/bb53455b-4465-481d-a3b5-15f53bdd149d