Microbial ecology at the international space station. The use of rapid and easy molecular methods for the quantitative detection of bacteria

Promotie: mw. S.P. van Tongeren, 14.30 uur, Aula Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen

Proefschrift: Microbial ecology at the international space station. The use of rapid and easy molecular methods for the quantitative detection of bacteria

Promotor(s): prof.dr. J.E. Degener

Faculteit: Medische Wetenschappen

Micro-organismen mogelijk risico voor lange ruimtemissies

Bij lange, bemande ruimtemissies, bijvoorbeeld naar Mars, kan gevaar schuilen in de kleinste hoekjes. Dat blijkt uit het promotieonderzoek van Sandra van Tongeren. Zij stelt onder meer vast dat al bij kortdurende ruimtemissies opmerkelijke veranderingen optreden in de hoeveelheden en soorten micro-organismen in en op het lichaam van de ruimtevaarder.

Van Tongeren analyseerde monsters die werden genomen tijdens korte ruimtemissies naar de Russische Zvezda-module van het ISS, van 2004 tot 2007. Ze gebruikte hiertoe zowel conventionele kweekmethoden als moleculaire technieken. Hierbij stelde ze ‘hot spots’ in de ruimtevaartmodule vast, waar verhoogde bacteriële activiteit optreedt en die mogelijk een risico vormen voor de gezondheid van de bemanning. De promovenda concludeert dat de combinatie van het zogenaamde 'nylon flocked'-wattenstoksysteem met de nieuwe, op papier gebaseerde, 'FTA Elute' DNA-extractiemethode het meest geschikt is voor snelle en eenvoudige detectie van gevaarlijke microben op oppervlakten. Detectie van virulenteB. anthracis, de verwekker van de ziekte antrax, te midden van diens nauwe verwanten is echter bijzonder moeilijk met moleculaire detectiemethoden. Voorts ontdekte Van Tongeren een nieuwe bacteriesoort, die nog zal worden voorgesteld aan de wetenschappelijke gemeenschap.

Sandra van Tongeren (1967) verrichtte haar onderzoek aan de afdeling Medische Microbiologie van het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG). Het onderzoek werd mede gefinancierd door ruimtevaartorganisaties ESA en SRON.