Langer dan 30 minuten reanimeren jonge drenkelingen medisch gezien zinloos

Het is medisch gezien niet zinvol om kinder-drenkelingen die een hartstilstand hebben en onderkoeld zijn, langer dan dertig minuten te reanimeren. Dat is de conclusie van een uitvoerige studie onder leiding van kinderintensivist Joke Kieboom van het Universitair Medisch Centrum Groningen. Na langdurige reanimaties kon vaak wel het hart weer functioneren, maar overleed desondanks 90% van deze kinderen, meestal binnen enkele dagen. De overige kinderen overleefden in vegetatieve staat of met zeer ernstige hersenschade. Kieboom pleit voor het aanpassen van de medische richtlijnen op dit terrein. Zij publiceert vandaag in British Medical Journal over haar onderzoek.

In deze studie onderzocht Kieboom alle 736 gevallen in Nederland van jonge drenkelingen die de afgelopen 20 jaar waren opgenomen in een van de 8 Universitaire Medische Centra. 160 kinderen bleken bij het starten van de reanimatie een hartstilstand te hebben in combinatie met onderkoeling (dit is een lichaamstemperatuur < 34 graden Celsius). In 98 gevallen werden deze drenkelingen langer dan dertig minuten intensief gereanimeerd. 90% van de kinderen kwam te overlijden en de overige 10% hadden zeer ernstige hersenbeschadigingen. Volgens Kieboom levert deze studie een hele duidelijke conclusie op, zij het helaas niet een positieve: ’Het is duidelijk dat langer dan 30 minuten reanimeren bij deze kinderen geen goede medische uitkomst meer oplevert. Hoe moeilijk dit ook is, daar zullen wij eerlijk over moeten zijn en naar moeten handelen.’

Hersenschade

Aanleiding voor deze studie was dat Kieboom wilde onderzoeken in welke omstandigheden jonge kinderen met zuurstofgebrek en onderkoeling wel succesvol gereanimeerd konden worden. Medisch gezien geldt onderkoeling vaak als een positieve omstandigheid. Het vermindert namelijk het energieverbruik en dit kan bij zuurstofgebrek beschermend werken voor de hersenen; bijvoorbeeld bij iemand die in de bergen in de sneeuw verdwaalt en door onderkoeling een hartstilstand krijgt. De nieuwe resultaten bij jonge drenkelingen tonen geen bescherming van de onderkoeling aan. Dit komt vermoedelijk omdat er direct sprake was van zuurstofgebrek en de onderkoeling pas later en langzaam optrad. Zeker in de zomermaanden hadden de kinderen met de combinatie hartstilstand en onderkoeling vermoedelijk al te lang onder water gelegen, met als gevolg zeer ernstige hersenschade.

Nieuwe richtlijnen

In haar studie onderzocht Kieboom alle gevallen in de leeftijdsgroep van 0-16 jaar. Ruim 75% van de jonge drenkelingen was tussen 0-6 jaar oud; zij kunnen al wel lopen, maar nog niet zwemmen. In de medische richtlijnen wordt geadviseerd om een reanimatie bij een hartstilstand na twintig minuten te stoppen, indien er geen sprake is van onderkoeling. Over reanimatie bij onderkoelde drenkelingen is niet duidelijk aangegeven hoe lang deze moet doorgaan. De beslissing hierover wordt overgelaten aan de behandelend arts. Kieboom pleit ervoor in de richtlijnen vast te leggen dat reanimaties bij kinderen die bij het starten van de reanimatie zowel hartstilstand als onderkoeling hebben, worden gestopt na dertig minuten.

Bescherming bij open water

De resultaten van deze studie geven geen informatie over specifieke situaties die nóg minder vaak voorkomen, zoals jonge drenkelingen ten gevolge van een auto te water of in ijskoud water. In deze uitzonderingssituaties zou de onderkoeling mogelijk snel kunnen optreden voordat het zuurstofgebrek is ontstaan, Deze specifieke uitzonderingssituaties zijn beschreven in een beslisboom. Kieboom pleit verder voor preventieve maatregelen, het voorkómen van verdrinking is de enige manier om de mortaliteit te verminderen. Kieboom: ‘Het blijft belangrijk om ouders van jonge kinderen en eigenlijk alle volwassenen, te doordringen van het grote gevaar van open water voor jonge kinderen. Maar ook bij de aanleg van nieuwe woonwijken bij water moet er bescherming zijn, zodat de kans dat kinderen te water raken zo klein mogelijk is’

Kijk voor de publicatie op: http://www.bmj.com/content/350/bmj.h418

Bron: persbericht UMCG