Early detection of celiac disease: an exploration of clinical features and molecular biomarkers

Vroege opsporing van coeliakie: een verkenning van klinische kenmerken en moleculaire biomarkers

Coeliakie, gluten intolerantie, is een ziekte waarbij gluten in het dieet een immuun proces in gang zetten, dat uiteindelijk leidt tot schade aan de dunne darm. Epidemiologische onderzoeken zien dat coeliakie vaak niet wordt herkend. De onderzoeken beschreven in dit proefschrift van Ineke Tan zijn gericht op het eerder opsporen van coeliakie. 

Tan bracht een cohort van 412 volwassen patiënten in kaart. Een langere duur tussen het ontstaan van symptomen en de diagnose coeliakie geassocieerd met een langer herstel na het starten van het glutenvrij dieet. Klassieke symptomen (diarree, vermoeidheid, buikpijn, gewichtsverlies) werden elk door een op de drie patiënten gerapporteerd. Mannen kregen de diagnose op oudere leeftijd dan vrouwen. Op latere leeftijd ging het klinisch beeld minder vaak gepaard met klassieke symptomen. 

Daarnaast beschrijft Tan de zoektocht naar vroege biomarkers voor coeliakie. Hierbij werd gebruik gemaakt van een grote longitudinale studie (PreventCD) waarin kinderen met een hoog risico op het ontwikkelen van coeliakie vanaf de geboorte werden gevolgd. Dit is het eerste onderzoek waaruit blijkt dat microRNA-profielen vroegtijdig kunnen wijzen op het ontstaan van coeliakie, zelfs wanneer anti-transglutaminase nog niet aantoonbaar is.

Uit het onderzoek blijkt dat miRNA profielen die geassocieerd zijn met een andere immuungemedieerde ziekte (multiple slerose) verschillen van de profielen die geassocieerd zijn met coeliakie. De inzichten in de klinische presentatie van coeliakie die in dit proefschrift worden gepresenteerd dragen hopelijk bij aan betere herkenning van de ziekte. Met behulp van de gesuggereerde vroege biomarkers kunnen mogelijk in de toekomst maatregelen worden genomen om vlokatrofie te voorkomen.

Proefschrift: https://hdl.handle.net/11370/e490d117-d016-4dc3-b149-d5a39da47545