Pharmacokinetic insights in individual drug response

Farmacokinetische inzichten in individuele medicatierespons. Een modelgebaseerde benadering om individuele blootstelling-responsrelaties bij type 2 diabetes te kwantificeren

Een patiënt met diabetische nierziekte heeft een verhoogd risico op het ontwikkelen van cardiovasculaire en renale complicaties, met een substantiële vermindering in kwaliteit van leven en levensverwachting tot gevolg. De huidige behandeling bestaat uit het voorschrijven van renine-angiotensine-aldosteron systeem (RAAS)-remmers of natrium-glucose co-transporter 2 (SGLT2)-remmers die het verlies  van nierfunctie vertragen. Ondanks het feit dat zowel de RAAS-remmers en de SGLT2-remmers de diagnose van patiënten met diabetische nierziekte hebben verbeterd, blijft het overgebleven risico op cardiovasculaire en renale complicaties hoog. Dit benadrukt de noodzaak om nieuwe behandelingsstrategieën te blijven ontwikkelen, die zich richten op de vertraging van het verlies van nierfunctie.

De ontwikkeling van deze geneesmiddelen is echter niet erg succesvol geweest, wat gedeeltelijk toegewezen kan worden aan inadequate dosisselectie en hoge variabiliteit tussen patiënten in respons. Behandelend artsen vertalen resultaten van grote klinische studies naar een individuele patiënt, maar zowel behandelrichtlijnen als klinische studies houden geen rekening met variabiliteit tussen patiënten. Dit kan onwenselijke gevolgen hebben voor de optimale individuele behandeling.

Koomen had als doel van zijn proefschrift om een beter beeld te krijgen van de variabiliteit in respons tussen patiënten voor geneesmiddelen die gebruikt of ontwikkeld worden voor de behandeling van diabetische nierziekte. Dit deed hij door de relatie tussen dosering, blootstelling aan het geneesmiddel en het effect te kwantificeren. Hierdoor kunnen factoren worden geïdentificeerd die geneesmiddelrespons kunnen verklaren. Tevens geeft dit de mogelijkheid om in kaart te brengen of veranderingen in de dosering zullen leiden tot een verbeterd geneesmiddeleffect.

CV Jeroen Koomen Jeroen Koomen (1991) studeerde Farmacie (2009-2016) aan de Universiteit van Utrecht. Tijdens zijn studie heeft hij verschillende onderzoekstages gedaan aan de Queens Medical Research Institute van de Universiteit van Edinburgh in Schotland en in het Antoni van Leeuwenhoekziekenhuis in Amsterdam. Na zijn studie is hij begonnen bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen als beoordelaar klinische farmacokinetiek en sinds 2019 is hij actief als lid van de Modelling and Simulation Working Party van het Europees Geneesmiddelen Agentschap. Naast deze werkzaamheden voerde Koomen een promotieonderzoek uit bij prof. Lambers Heerspink, bij de afdeling Klinische Farmacie en Farmacologie van de Rijksuniversiteit Groningen en het Universitair Medisch Centrum Groningen. De titel van zijn proefschrift luidt: Pharmacokinetic insights in individual drug response. A model-based approach to quantify individual exposure-response relationships in type 2 diabetes. 

Proefschrift: http://hdl.handle.net/11370/05339754-9de3-43c2-a99a-c516af81e6c3