Onderzoeksvraagstukken binnen de expertisegroep e-Health

Onderzoeksvraagstukken waarmee de expertisegroep e-Health zich bezig houdt zijn de capaciteit en continuïteit van zorg, ontwerpcriteria voor e-health, implementatie en adoptiestrategieën, het monitoren van subsitutie en kwaliteitseffecten. Hieronder bespreken we hoe en in welke fasen ons onderzoek kan bijdragen aan de ontwikkelingen in het veld.

Zorgverleners staan onder druk, zowel daar waar het gaat om beschikbare capaciteit als daar waar we spreken over duurzame inzetbaarheid. Dit maakt het allereerst opportuun om te onderzoeken onder welke voorwaarden en op welke wijze e-Health kan bijdragen aan het verminderen van de werkdruk en het verbeteren van de werkbeleving. In dit licht bezien is het opvallend dat het lang niet altijd duidelijk is of een e-health toepassing leidt tot substitutie van bestaande zorg of tot complementaire zorg.

Toegevoegde waarde in elke levenscyclusfase

Multidisciplinair bedrijfskundig onderzoek kan in elke fase van de levenscyclus van een individuele e-health innovatie toegevoegde waarde hebben:

• Bij de bewustwording van de manier waarop technologie zou kunnen bijdragen aan het oplossen van tekortkomingen en problemen in de zorg. Een eenzijdige ‘technolgy push’ moet worden voorkomen. De ‘demand pull’ kan worden versterkt door diagnostisch onderzoek dat erop is gericht om de oorzaken van knelpunten in de huidige prestaties bloot te leggen en aanknopingspunten te vinden om de waarde voor de patiënten(zorg) te verhogen. Kunnen beschikbaar gekomen technologieën andere, betere zorgmodellen mogelijk maken? Hoe kan een visie op ‘blended zorg’ worden ontwikkeld en welk type e-Health past daarbinnen?

• Bij het mobiliseren van betrokkenen om e-Health te implementeren is het systematisch verkennen van het stakeholderlandschap van belang, alsmede het analyseren van de faciliterende en belemmerende in- en externe factoren en de daaruit voortvloeiende risico’s. Denk aan harde randvoorwaarden zoals wettelijke procedures, bekostiging, en interoperabiliteit, maar ook aan het op elkaar afstemmen van belangen.

• Bij het ontwerpen van e-Health gaat het om een tweezijdige afstemming tussen de technologische toepassing enerzijds en de organisatie en routines van de actoren in de zorg anderzijds. Deze afstemming vraagt veelal om iteratieve ontwerpcycli met voldoende ontwerpruimte en tijd voor de beoogde gebruikersgroepen (zowel patiënten als zorgverleners) om zich de toepassing toe te eigenen. Met design science kan dit proces worden begeleid en ondersteund.

• Bij het implementeren van e-Health kunnen de reacties van de beoogde gebruikers op individueel en groepsniveau worden gemonitored om feedback te krijgen en een effectieve adoptie te bewerkstelligen.

• Het systematisch evalueren en monitoren van de effecten van de inzet van e-Health toepassingen en het bespreken van de implicaties, kan de integratie met de bestaande systemen, processen en rollen, alsook de optimalisatie daarvan helpen te bewerkstelligen. Tenslotte is aandacht voor de borging van belang en moet juist in de periode na de implementatie (een begrijpelijke, maar klassieke fout) de aandacht niet wegvallen.