Slimme visualisatiesoftware maakt big data inzichtelijk

Inhoud onderzoek

Stel je voor dat een bedrijf lijnen zou trekken tussen de connecties van zijn hele sociale netwerk op LinkedIn en Facebook? Hoeveel lijnen krijg je dan wel niet? En wat als je die datastromen op een logische manier wilt bundelen? Opslaan van big data leidt tot grote hoeveelheden informatie die niet altijd even inzichtelijk zijn. Onderzoekers van de Faculteit Science and Engineering aan de RUG ontwikkelen software die big data visualiseert in versimpelde gebundelde vorm. Vergelijk het met een elektriciteitsnetwerk. Je krijgt een wirwar aan kabels als je van ieder huis een aparte kabel trekt naar een elektriciteitshuisje. Elektriciens bundelen deze kabels zodat er enigszins overzicht blijft. Dit is exact wat de software ook doet, maar dan met data.

In de praktijk

Het in kaart brengen van vliegroutes in Europa is een van de projecten waarbij de visualisatiesoftware wordt ingezet. Hiervoor werkt de RUG samen met collega’s van de Universiteit van Toulouse en met het instituut van de Franse luchtverkeersleiding, Ecole Nationale de l'Aviation Civile (ENAC). Een week lang bijhouden van de vliegroutes levert tienduizenden lijnen op. Met de software is het mogelijk om deze te bundelen tot een klein aantal lijnen. De vliegroutes zijn hierdoor in één oogopslag inzichtelijk voor de luchtverkeersleiding. Deze heeft zo beter zicht op waar, wanneer en hoe snel vliegtuigen daadwerkelijk vliegen. Die informatie is onmisbaar om real time nieuwe vliegroutes te plannen of bestaande aan te passen. Vliegtuigen wijken soms namelijk van hun routes af om bijvoorbeeld een oorlogsgebied te mijden of in een bepaalde windstroom te komen.

Gezamenlijke kansen

In het onderzoek wordt ook gekeken naar de verschillende toepassingen van de visualisatiesoftware. De ontwikkelde wiskundige technieken hebben veel raakvlakken met andere onderdelen van informatica, zoals beeldbewerking. Daar liggen nieuwe mogelijkheden om de technieken en de software met partners verder te ontwikkelen en in de praktijk te testen en toe te passen. Bedrijven kunnen zo bijvoorbeeld met grote datasets werken die voorheen te onoverzichtelijk waren (zie het voorbeeld onder ‘In de praktijk’). De onderzoekers hebben daarbij ook als doel om de software op een normale computer beschikbaar te maken. Op die manier komt de software voor een brede doelgroep beschikbaar.

Hoogleraar Alex Telea, Faculteit Science and Engineering aan de RUG: ‘Software is nodig voor inzicht’ ‘

Het is in de toekomst niet mogelijk om met grote datanetwerken te werken zonder dat je de visualisatie ervan versimpelt. Via onze visualisatiesoftware is het nu al mogelijk om 50 miljard verschillende datalijnen te bundelen zodat een overzichtelijk aantal overblijft. Dit is genoeg om de groei in data voor de komende tien jaar bij te houden.’ Telea en zijn collega’s ontwikkelden ook de software Moleview waarmee je de gebundelde data weer in hun oorspronkelijke vorm kunt onderzoeken. ‘Dit maakt de visualisatie-software compleet: je bundelt de lijnen voor overzicht en je gebruikt MoleView als je een diepere analyse wilt.’

In het kort
Projectpartners: Rijksuniversiteit Groningen en verschillende organisaties waaronder de Universiteit van Toulouse en het instituut van de Franse luchtverkeersleiding: Ecole Nationale de l'Aviation Civile
Projectleider: prof. dr. Alex Telea (RUG/ Faculteit Science and Engineering)
Bijzonderheden: Het project kreeg circa € 1 miljoen van SESAR, een orgaan van de Europese Unie voor de modernisering van het Europese luchtverkeersbeveiligingssysteem.