Aleksis Kivi: De zeven broers

De zeven broers (1870) is de eerste en enige roman van Aleksis Kivi (1834-1872) en tegelijk de eerste roman in de Finstalige literatuur. Als uit het niets, zonder terug te kunnen vallen op een nationale literaire traditie, schiep Kivi een uniek werk dat niet alleen het begin, maar ook nog steeds het ijkpunt van de moderne Finse literatuur vormt. In een mengvorm van uiterst beeldend proza, poëzie en drama beschrijft hij de ontwikkeling van zeven jongens met een wilde vrijheidsdrang die metaforische en soms bijna groteske dimensies krijgt. Tijdens de lezing zal ik ingaan op de complexe historische achtergrond, met het opkomende nationalisme waarin het verlangen naar zelfbeschikking en naar waardering voor het Fins – toen nog een achtergestelde meerderheidstaal – centraal stond en hoe de schrijver, de thematiek en de taal van zijn roman daardoor werden beïnvloed. Hoe realistisch zijn de belevenissen van de broers, hoe romantisch zijn de verhalen die ze vertellen? Wordt de natuur die zo beslissend is in de roman niet meer een mythe dan dat die een werkelijk bestaande ruimte is die de broers mogelijkheden biedt en grenzen stelt? Hoe kan het dat ongeletterde boerenjongens die elk moment bereid zijn hun vuisten te gebruiken zichzelf zo met humor en zelfspot kunnen relativeren en zulke onnavolgbare taalkunstenaars zijn? Hoe keken Kivi’s tijdgenoten daartegenaan? En tenslotte ook: hoe dat alles 150 jaar later te vertalen?