Kapteyn Instituut eert astronoom Adriaan Blaauw met congres op honderdste geboortedag

Op 7 en 8 april organiseert het Kapteyn Instituut van de RUG een internationaal congres gewijd aan Prof. Dr. Adriaan Blaauw, die honderd jaar geleden, op 12 april 1914, werd geboren en die van enorme betekenis is geweest voor de sterrenkunde in Groningen, Nederland en de wereld sinds de vijftiger jaren.

Adriaan Blaauw, die wordt beschouwd als één van de meest invloedrijke astronomen van de twintigste eeuw, heeft zich tijdens zijn lange leven als wetenschappelijk onderzoeker en als bestuurder verdienstelijk gemaakt op nationaal, Europees en mondiaal niveau. Met zijn onderzoek aan de vorming van sterren en de levensloop van jonge en zware sterren, brak hij in de vijftiger jaren van de vorige eeuw door in de internationale sterrenkunde. Hij ontdekte de z.g. “runaway” sterren, die met grote snelheid zich van hun ontstaansgebied verwijderen. Later, als voorzitter van programmacommissie van de Hipparcos satelliet, waarin posities en bewegingen van meer dan 100 000 sterren nauwkeurig zijn bepaald, is hij de wegbereider geweest voor het huidige wetenschappelijke onderzoek naar de structuur van ons melkwegstelsel met behulp van de ruimtesatellieten Herschel en de eind afgelopen jaar gelanceerde Gaia. Het zal niet lang meer duren voordat de eerste 3D-kaart van ons melkwegstelsel een feit zal zijn. De bijnaam “Kartograaf van de hemel” heeft Adriaan Blaauw vooral aan dit onderzoek te danken.

Adriaan Blaauw heeft vele nationale en internationale bestuursfuncties bekleed. In 1957 werd hij aangesteld als hoogleraar en directeur van het Kapteyn Instituut. Als bestuurslid van de Stichting Radiostraling van Zon en Melkweg stond hij aan de wieg van de Westerbork Synthese Radio Telescoop, en heeft hij het Kapteyn Instituut wereldwijd op de kaart gezet. In Europees verband heeft hij grote invloed gehad op de ontwikkeling van de European Southern Observatory (ESO) en is hier 5 jaar lang Directeur Generaal van geweest. Na zijn terugkomst naar Nederland als hoogleraar in Leiden is hij voorzitter van de International Astronomical Union (IAU) geweest. Daar is het vooral zijn grote verdienste geweest dat hij China betrokken heeft bij de internationale astronomische gemeenschap. Hij was voorzitter van de Board van het Europese wetenschappelijke tijdschrift 'Astronomy and Astrophysics'. Verder zijn er van zijn hand toonaangevende boeken verschenen over de ontstaansgeschiedenis van ESO en de IAU.

Tijdens het congres zullen twee onderwerpen centraal staan: het leven en werk van Adriaan Blaauw en de huidige stand van zaken van diens wetenschapsveld. Er zullen zowel historisch zeer interessante lezingen zijn over Adriaan Blaauw en de sterrenkunde in de 20e eeuw, als lezingen van internationale experts over stervorming en de structuur van ons melkwegstel, een onderwerp dat juist op dit moment zeer actueel is, door de recente lancering van de GAIA satelliet.

Congres website