Celebrating the Lord’s Supper in the Netherlands

Op 18 september 2020 om 10:30 uur hoopt Jasper Bosman zijn proefschrift Celebrating the Lord’s Supper in the Netherlands: A Study of Liturgical Ritual Practice in Dutch Reformed Churches te verdedigen in de Nieuwe Kerk, Broederweg 34 te Kampen. In verband met Corona zal de plechtigheid alleen op uitnodiging toegankelijk zijn. Overige geïnteresseerden kunnen de verdediging volgen via een livestream.

Tot op heden is er weinig empirisch onderzoek gedaan naar het avondmaal in de gereformeerde traditie en in de Nederlandse context in het bijzonder. Dit onderzoek probeert deze leemte te vullen door de uitvoering, beleving en waardering van het avondmaal binnen de Christelijke Gereformeerde Kerken en de Gereformeerde Kerken (vrijgemaakt) te beschrijven en te analyseren vanuit vier verschillende perspectieven. Deze perspectieven zijn afgeleid van het “theologie in vier stemmen”-model (Theology in Four Voices), een onderzoeksinstrument dat ontwikkeld is in Groot-Brittannië.

Het doel van dit onderzoek is om vanuit een empirisch perspectief bij te dragen aan het verstaan van wat er gebeurt in het avondmaal. Bovendien wil dit onderzoek de waardering van concrete, liturgisch-rituele praktijken stimuleren, zowel binnen als buiten de Nederlandse gereformeerde context, door lokale kerken in de gelegenheid te stellen om de beleving van het avondmaal te onderzoeken en te bevorderen.

Het avondmaal wordt in deze dissertatie omschreven vanuit de volgende perspectieven: de operante stem (wat er wordt gedaan en gezegd in de kerkdiensten waarin het avondmaal wordt bediend), de “aangehangen” stem (de beleving van de gemeenteleden), de formele stem (de beleving en visie van respectievelijk CGK- en GKV-theologen) en de normatieve stem (wat er over het avondmaal is geschreven in de officiële belijdenissen, formulieren en regelingen). Elke “stem” is volledig theologisch van aard en vertegenwoordigt een mogelijk perspectief op de ene realiteit. Na beschrijving van deze vier perspectieven is een “gesprek” tussen de vier stemmen geconstrueerd om de onderlinge overeenkomsten en verschillen te beschrijven en te analyseren. Mogelijke lessen die uit deze conversatie volgen zijn geformuleerd in een afzonderlijk slothoofdstuk.

Jasper Bosman was AIO Praktische Theologie aan de Theologische Universiteit Kampen en is op dit moment werkzaam als kerkelijk werker in Hilversum. Zijn dissertatie is gepubliceerd in de serie Netherlands Studies in Ritual and Liturgy (NSRL) en is te bestellen via crh rug.nl.