Skip to ContentSkip to Navigation
Over ons Faculteit Rechtsgeleerdheid Onderzoek Expertisecentra Groningen Centre for Health Law Research Projects Health determinants

Tabaksontmoediging

sigarettenpeuken

Announcement: Dataset on Children's Rights and Tobacco Control: CRC State Reports (Open Access)

This data set has been developed as part of a three-year study into children's rights and tobacco control carried out at the Groningen Centre for Health Law of the University of Groningen and is financed by the Dutch Cancer Society.

Contributors: M.E.C. Gispen, J.V. Veraldi, M.A. Beyer, N. Rusli, and B.C.A. Toebes. All rights reserved. For further information, contact m.e.c.gispen rug.nl.

Kinderrechten en tabaksontmoediging

Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) sterven jaarlijks bijna zes miljoen mensen aan roken gerelateerde ziekten, waarvan 600.000 door ziekten veroorzaakt door blootstelling aan tabaksrook (meeroken). Onderzoek toont daarnaast aan dat 90% van de volwassen rokers in de tienerjaren begint, en dat tweederde daarvan dagelijkse roker wordt voor zijn negentiende. In Nederland rookt ongeveer 23% van de volwassen bevolking en 9% van de tieners dagelijks. Los van gebruiksgegevens laat een reeks studies zien dat kinderen in het bijzonder kwetsbaar zijn in alle fasen van de vraag/aanbod keten.

Kinderen werken vaak gedwongen in de tabaksindustrie. Langdurige blootstelling aan tabaksbladeren leidt tot nicotine vergiftiging (Green Tobacco Sickness). De tabaksindustrie richt haar marketingstrategieën met name op kinderen omdat zij de roker die overlijdt aan de gevolgen van tabaksgebruik moet ‘vervangen’. Groepsdruk en het gebrek om alle gezondheidsrisico’s van tabaksgebruik en blootstelling op lange termijn te overzien maken kinderen ook kwetsbaar. Daarnaast zijn er ook meer biologische aspecten die kinderen kwetsbaar maken. Jonge kinderen ademen sneller waardoor zij in dezelfde tijd meer schadelijke stoffen binnen krijgen. Op schoot of op de arm van een rokende vader, moeder, familielid, of verzorgende wordt een jong kind ook direct blootgesteld aan meeroken.

De negatieve gezondheidsrisico’s van tabaksproducten gedurende de gehele ‘tabaksketen’ roepen verschillende vragen op vanuit een mensenrechten- perspectief. Op grond van het WHO-Kaderverdrag inzake tabaksregulering (2003) nemen veel overheden handel, belasting, en gezondheidsmaatregelen aan zoals het introduceren van generieke verpakkingen, en rookverboden om deze risico’s tegen te gaan. De vraag is echter, of, en zo ja in welke mate, kinderrechten dergelijke aangescherpte maatregelen die verder gaan dan de minimumeisen voortvloeiend uit het WHO-Kaderverdrag rechtvaardigen dan wel vereisen. En indien men inderdaad kan spreken van een dergelijke juridische basis, komen vervolgvragen op als: wie draagt welke verplichting en op welke juridische grond, en hoe verhoudt het aannemen van kindgerichte tabaksregulering zich tot andere aspecten van mensenrechten bescherming?

Het project kent drie doelen

  • Het identificeren en analyseren van de rechten van kinderen in de gehele ‘tabaksketen’, in het bijzonder met betrekking tot bescherming tegen roken en meeroken.
  • Genereren van nieuwe kennis over tabaksregulering in Europa.
  • Oprichten van het European Scientific Network on Law and Tobacco (ESNLT)

Het project wordt uitgevoerd door Dr. Marie Elske Gispen, en Prof. Brigit Toebes. Het driejarig onderzoek wordt verricht met behulp van een subsidie van KWF Kankerbestrijding. Een volledige lijst met onze publicaties en activiteiten vindt u hieronder.

Marie Elske Gispen (l) en Brigit Toebes, © Kees van de Veen
Marie Elske Gispen (l) en Brigit Toebes, © Kees van de Veen

Stuurgroep

Prof. dr. Marcel Brus, Rijksuniversiteit Groningen, vakgroep Internationaal Recht
Prof. dr. Anton Kunst, Universitair Medisch Centrum Amsterdam, afdeling Sociale Geneeskunde
Prof. dr. Ton Liefaard, Universiteit Leiden, Instituut voor Privaatrecht en Jeugdrecht
Dr. Heleen Weyers, Rijksuniversiteit Groningen, vakgroep Rechtstheorie

Internationale adviesraad

Prof. Gian Luca Burci, Graduate Institute of International and Development Studies Geneva
Mr. Eric Lindblom, Georgetown University, Georgetown Law, O'Neill Institute for National and Global Health Law
Dr. Allyn Taylor, University of Washington, School of Law

Publicaties

M.E.C. Gispen and B.C.A. Toebes, "The Human Rights of Children in Tobacco Control" Human Rights Quarterly (Accepted, will be published in May 2019 issue)

M.E.C. Gispen and J.V. Veraldi, 'A human rights approach to the regulation of electronic cigarettes', in L Gruszczynski (ed.), Regulation of electronic nicotine delivery systems (e-cigarettes): national and international legal challenges (Edward Elgar publishing forthcoming 2019)

M.E.C. Gispen, Expanding smoking bans in public spaces in light of international law (GHLG Blog, 13 August 2018)

Brigit Toebes, Human Rights and the Tobacco Industry: An Unsuitable Alliance, (2018) x(x) International Journal of Health Policy Management 1.

Brigit Toebes, Tabaksbeleggingen op gespannen voet met internationale standaarden, Blog Post Global Health Law Groningen, 2 January 2018

Brigit Toebes, Marlies Hesselman, Jitse P. Van Dijk and Joost Herman, Curbing the Lifestyle Pandemic: making progress on an interdisciplinary research agenda for law and policy interventions BMC International Health and Human Rights, 2017; 17: 25

Brigit Toebes, Marie Elske Gispen, Jasper Been, and Sheikh Aziz, ‘A Missing Voice: The Human Rights of Children to a Tobacco-Free Environment’, Tobacco Control, Vol. 72, issue 1, 2017

Aart Hendriks and Brigit Toebes, Moet ik mijn patiënt wijzen op de gevaren van roken?, Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde, 2017; 161: D1869

Marie Elske Gispen and Brigit Toebes, Kinderrechten voor een Rookvrije Omgeving [Children’s rights for a Smoke-free Environment] (Internal policy note Dutch Cancer Society), mei 2017

Brigit Toebes en Antenor Hallo de Wolf, Niet vergiftigd worden is een mensenrecht (It is a human right not to be poisoned), NRC Handelsblad (Opinie), 22 april 2017

Karapetian, Gohar, The Hague Court ruling of 14-09-2016: ‘Article 8(2) of the Framework Convention on Tobacco Control does not imply a ‘Total Smoking Ban’ (GHLG Blog Post), posted 22 September 2016

Brigit Toebes, Plain tobacco packaging: where is the Netherlands? (blog post), posted 23 June 2016

Bantema, Willem, and Brigit Toebes, Tobacco control legislation in the Netherlands, IASLC Lung Cancer News, June 2016, June 2016

Toebes, Brigit, Court Decision in the Dutch Case concerning the close ties between the Dutch Government and the tobacco industry (GHLG Blog Post), posted 12 November 2015

Toebes, Brigit, video on access to medicines and tobacco control, 2015

Toebes, Brigit, ‘Tabakszaak tegen Nederland: nauwe banden tussen overheid en tabaksindustrie’, Nederlands Juristenblad NJB, Vol. 90, 30 October 2015, 2606-2611

Activiteiten

Marie Elske Gispen, presentatie in Aletta Talent Network, Groningen, 22 November 2018, International Perspectives on Children's Rights in Tobacco Control

Brigit Toebes, Masterclass for Healthy Ageing Week, Aletta Jacobs School of Public Health, Grote Markt Groningen, 9 Oktober 2018, More Healthy Years

Marie Elske Gispen, presentatie in World Cancer Congress, Kuala Lumpur, 1-4 Oktober 2018, Human Rights as basis for health prevention and promotion: lessons learned from children's rights and tobacco control

Marie Elske Gispen, Workshop on Children's Rights and Tobacco Control organized by Unfair Tobacco, Berlin, 12 September 2018, Tobacco Control in the CRC

Marie Elske Gispen, Interview RTL Nieuws, 3 August 2018 on Smoking bans

Brigit Toebes, invited lecture in Juridisch Forum, Netherlands Ministry of Health, The Hague, 21 Juni 2018, Lifestyle diseases and international health law (together with Marie Elske Gispen)

Brigit Toebes, lecture and panel presentation in ENSNP - CNPT - European Conference on Tobacco Control, Madrid, 14-16 June 2018, Rights of children to a tobacco-free environment

Marie Elske Gispen, presentatie in Utrecht Centre for Accountability and Liability Law, Utrecht, 18 Mei 2018, Kinderrechten als graadmeter voor tabak wet-en regelgeving

Marie Elske Gispen, World Conference on Tobacco or Health, Cape Town 6-9 March, Preconference workshop, New Legal Approaches to Tobacco Control, Human rights and tobacco control

Marie Elske Gispen, World Conference on Tobacco or Health, Cape Town 6-9 March, The vulnerability of children from low SES households suffering from tobacco-related harm in light of human rights and social justice (Poster)

Marie Elske Gispen, presentatie in Nederlands Netwerk voor Tabaksonderzoek, Utrecht, 9 Februari 2018, De rol van mensenrechten in het beschermen van kwetsbare kinderen tegen roken en meeroken

Brigit Toebes, interview met Nieuwsweekend radio 1, Overheid neem verantwoordelijkheid voor het niet roken door kinderen, zaterdag 10 februari (2018)

Marie Elske Gispen, 'De rol van mensenrechten in het beschermen van kwetsbare kinderen tegen roken en meeroken' (The role of human rights in protecting vulnerable children against smoking and exposure to tobacco smoke), NNVT Annual conference, Utrecht, 9 februari 2018

Brigit Toebes, 'The rights of children to a smoke-free environment', Rotterdam, Sophia children's hospital, 17 January 2018

Brigit Toebes, ‘Human rights and the tobacco industry: an unsuitable alliance’, Law and tobacco control in Europe: Legal issues in domestic, EU and international levels (Regional Office WHO, Copenhagen / Norwegian Cancer Society), 2 November 2017

Marie Elske Gispen, ‘The rights of the child and tobacco-related harm’, presentation at Medical Law and Human Rights Workshop organized within the context of the U4 Network of Groningen, Uppsala, Göttingen and Gent, at Uppsala University, 24-26 April 2017

Marie Elske Gispen, ‘Vulnerability and health: what use of the concept to protect children against tobacco related health infirmity?’ FRAME workshop on Human Rights and Vulnerability organized at Utrecht University, 5 April 2017

GRIAC Lecture: Brigit Toebes, Tobacco Control: The Power of Law and Policy, Groningen Research Institute for Asthma and COPD (GRIAC, UMCG), 4 April 2017

Marie Elske Gispen, ‘Legal Scholarship in the Field of Tobacco Control in Europe’, ECTOH Network Lunch on Law and Tobacco Control organized by the Norwegian Cancer Society as side-event to the European Conference on Tobacco or Health in Porto, 22-25 March 2017

Marie Elske Gispen, Towards child-proof tobacco control (presentation, European Conference Tobacco or Health, Porto, 22-25 March 2017)

Brigit Toebes, The rights of children to a tobacco-free environment (public lecture, University of Bergen, Norway, 13 February 2017)

Marie Elske Gispen, Tabak en het recht: een kinderrechtenperspectief [Tobacco and the law: a children's rights perspective] (presentation symposium Dutch network for tobacco related research, Utrecht 10 February 2017)

Brigit Toebes, The rights of children to a tobacco-free environment (public lecture, University of Edinburgh, Scotland, 24 oktober 2016)

Laatst gewijzigd:08 januari 2024 12:31
View this page in: English