Over het Groningen Centre of Energy Law and Sustainability

De Rijksuniversiteit Groningen heeft een speciale band met de energiesector. Niet alleen heeft de universiteit haar zetel bovenop het Groninger gasveld, tevens heeft zij nauwe banden met de partijen die bij de ontwikkeling van dit veld betrokken zijn. Inmiddels werken de universiteit en de betrokken partijen zoals de Gasunie samen in diverse gremia, bijvoorbeeld het Energy Delta Institute en de Energy Valley. Bovendien heeft het College van Bestuur van de Rijksuniversiteit Groningen het thema ‘energie’ aangewezen als één van de speerpunten van onderwijs en onderzoek.

Om klimaatverandering tegen te gaan, maakt de regio samen met Europese en internationale actoren een energietransitie van fossiele brandstoffen naar duurzame energiebronnen. Het is dan ook niet verwonderlijk dat de universiteit 'energie' heeft gekozen als een van de speerpunten voor haar onderzoek en onderwijs. Als onderdeel van de Faculteit Rechtsgeleerdheid coördineert het Groningen Centre of Energy Law and Sustainability (GCELS) baanbrekend juridisch en multidisciplinair onderzoek en biedt het toponderwijs dat relevant is voor de energietransitie. Het brengt expertise samen uit alle rechtsgebieden die relevant zijn voor de energiesector en de overgang naar een duurzamere samenleving.

Onderzoek

Op facultair niveau coördineert GCELS al het rechtswetenschappelijke onderzoek dat betrekking heeft op (onderdelen van) de energiesector. Dit onderzoek strekt zich uit tot de gehele energieketen (van “put” tot “pit”). Het omvat onder meer de wet- en regelgeving die samenhangt met de productie, het transport en de levering van energie, de bevordering van duurzame energiebronnen, het veiligstellen van de voorzieningszekerheid en de bescherming van zowel het klimaat als de consument. Het huidige onderzoek concentreert zich voor een belangrijk deel op de liberalisering van de Nederlandse en Europese energiemarkten en de daaruit voortvloeiende gevolgen voor wet- en regelgeving. Ook de economische en sociale effecten ervan worden bestudeerd. Daarnaast wordt aandacht besteed aan het contractuele raamwerk waarbinnen energieleveranciers en afnemers opereren en aan de fiscale en financiële aspecten van de productie en levering van energie.

Energierecht en duurzaamheidsrecht komen samen door het aanpakken van de juridische dimensie van de energietransitieprocessen waarin klimaatoverwegingen een belangrijke rol spelen. GCELS is betrokken bij verschillende nationale en Europese (Horizon 2020) onderzoeksprojecten en werkt samen met verschillende marktpartijen, waaronder TSO's (Gasunie en TenneT), DSO's en energieproductie- en leveringsbedrijven, evenals technische onderzoeksinstellingen zoals TNO en de Technische Universiteiten van Delft en Eindhoven.

Het laatste externe visitatierapport van het onderzoek van de Faculteit der Rechtsgeleerdheid concludeerde specifiek over ons onderzoeksprogramma Law on Energy and Sustainability 'dat de kwaliteit van de onderzoeksstaf en publicaties uitmuntend is' (Maart 2023, p. 17).

Onderwijs

GCELS is ook verantwoordelijk voor het geven van undergraduate en graduate vakken. Het LLM-programma in Energie- en Klimaatrecht staat in de Top 10 Energie Masters van de wereld (door llm-guide.com). GCELS leidt ook de uitvoerende master in energierecht, georganiseerd door het 'North Sea Energy Law Partnership' van de universiteiten van Aberdeen, Kopenhagen, Groningen en Oslo.

Internationaal

De energiesector ontwikkelt zich van een nationale tot een internationale industrie, waardoor grensoverschrijdende kwesties steeds belangrijker worden. Tegelijkertijd is er een proces van decentralisatie aan de gang dat consumenten meer mogelijkheden biedt om energie te produceren. Ook breidt de regelgeving op het gebied van klimaatverandering zich uit (niet alleen op Europees en internationaal niveau, maar ook in eigen land), waardoor de energiesector steeds meer verplicht wordt om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen. GCELS richt zich op de impact die deze ontwikkelingen hebben op het juridische kader waarbinnen de energiesector zal moeten opereren.