Skip to ContentSkip to Navigation
Header image Religie, Cultuur en Maatschappij

Religie, Cultuur en Maatschappij

Veroorzaakt religie geweld?
Zou seksualiteit een onderwerp moeten zijn van nationale politiek?
Wat als het leven (te) veel pijn doet?

Is er een simpel antwoord?
Open je ogen en kijk voorbij de clichés over religie.
Wij dagen je uit om de factor religie te doorgronden.

Waarom religie bestuderen?

In veel nationale en internationale sociaal maatschappelijke thema's is religie een belangrijke factor. Soms is dit duidelijk, zoals bij religieuze radicalisering, soms is het minder duidelijk welke invloed religie heeft op maatschappelijke thema's, zoals bij seksuele gezondheid of klimaatverandering. Daarom zijn experts nodig in een wereld waarin religie onlosmakelijk deel uitmaakt van het dagelijks leven.

Wij trainen deze experts in onze opleidingen op het gebied van religie in een breed aanbod aan onderwerpen, van erfgoed tot vredesopbouw, van (geestelijke) gezondheid en welzijn tot politiek.
Ook een expert worden? Volg een van onze masteropleidingen op het gebied van religie!

Factor religie

Veroorzaakt religie geweld?
Veroorzaakt religie geweld?

Het is duidelijk dat religie een grote rol speelt in veel conflicten in de wereld. Maar zijn deze conflicten religieus geïnspireerde conflicten of wordt religie gebruikt om conflicten en geweld te rechtvaardigen?Je kunt de rol van religie, en haar tegenhanger secularisme, in conflictsituaties niet volledig begrijpen zonder rekening te houden met de historische, sociale, politieke, culturele en economische achtergronden. Zo kun je de relatie tussen religie en conflicten in bijvoorbeeld het Midden-Oosten alleen begrijpen als je ook kijkt naar het koloniale verleden en de economische en geopolitieke belangen die bij de olieproductie horen. In het MA-programma Religion, Conflict and Globalization leer je hoe je de positie van religie in verschillende conflictsituaties kunt bepalen. In het vak Religion, Violence and Conflict TXransformation onderzoek je ook hoe religie kan worden gebruikt om vrede en verzoening te bevorderen.

Wat heeft religie te maken met migratie?
Weet jij waar je slaapt vannacht?

Conflicten kunnen leiden tot migratie, terwijl Europeanen vrezen dat migratie kan bijdragen aan toenemende spanningen onder de bevolking in Europa, bijvoorbeeld rond genderverhoudingen. Welke aannames over religie en secularisme beïnvloeden mondiale politieke actoren en instellingen bij het maken van beleid als reactie op (gedwongen) migratie? De relatie tussen religie en migratie is veel complexer dan de manier waarop deze relaties in debatten worden gepresenteerd, waardoor er behoefte is aan professionals die zich bewust zijn van deze complexiteit. In het vak Migratie, Cultuur en Religieuze Identiteit bestudeer je migratie- en identificatieprocessen, zodat je leert reflecteren op zowel publieke debatten waarin 'wij' en 'zij' tegenover elkaar staan, als op de meervoudige en vaak wisselende gevoelens die mensen hebben ten opzichte van bij wie en waar ze zich thuis voelen. Op deze manier geeft het vak inzicht in de rol van cultuur en religie in processen van conflict, overbrugging van verschillen en verbinding maken met elkaar. Het vak is onderdeel van de MA-track in Religion, Conflict and Globalization.

Hoe zijn religie, seksualiteit en politiek met elkaar verbonden?
Zou nationale politiek seksualiteit moeten bepalen?

Gender en seksualiteit zijn sterk gepolitiseerde onderwerpen. Over de hele wereld zien we dat natiestaten hun nationale identiteit koppelen aan een bepaalde positie ten aanzien van homoseksualiteit. Vaak verzetten ze zich tegen LGBTQI-rechten zoals in het geval van Oeganda, Rusland en vele andere landen, of, zoals in het geval van Nederland, is de nationale identiteit verbonden met het opkomen voor homorechten. Religieuze actoren en transnationale religieuze netwerken (bijv. Evangelisch, katholiek) hebben een grote invloed op deze processen. Hoe kunnen we processen als deze begrijpen? Hoe verhouden deze processen zich tot lokale opvattingen over gender en seksualiteit? Dit soort vragen staan centraal ​​in het vak Gender, Religion and Sexual Nationalism dat onderwezen wordt in de master Religion, Conflict and Globalization.

Hoe ga je om met de pijn in het leven?
Hoe ga je om met de pijn in het leven?

Hoe ervaren mensen zin in hun leven en hoe geven zij betekenis aan ingrijpende gebeurtenissen? Iedereen wordt voor keuzes gesteld op het terrein van gezondheid en ziekte, leven en dood. Als student Geestelijke Verzorging leer je mensen bij te staan in crisissituaties door ze te begeleiden op het gebied van zingeving en spiritualiteit. In het vak Trauma, Rouw, Zingeving en Welzijn bestudeer je welke rol religieuze, spirituele en ook seculiere levensvisies spelen in onze reactie op traumatische gebeurtenissen en de verliezen die we lijden in het leven. Je maakt kennis met verschillende psychologische theorieën en -onderzoeken, waarbij de godsdienstpsychologische invalshoek centraal staat. Het vak is een onderdeel van de opleiding Geestelijke Verzorging.

Hoe kan zingeving werknemers motiveren?
Hoe creeer je werkgeluk binnen de werkdruk?

Wat hopen mensen dat hun werk hun biedt? Waarom klagen mensen vaak over hun werk? Hoe kunnen mensen een besef van persoonlijk leiderschap ontwikkelen? In het menswetenschappelijke vak Werkgeluk en Leiderschap staat de wijze waarop mensen in hun werk staan in het middelpunt. Het vak is een onderdeel van de master Werk en Zingeving.

Van wie is de holocaust eigenlijk?
Van wie is de Holocaust?

De Tweede Wereldoorlog heeft diepe sporen nagelaten, in onze herinneringen, in de politieke constellatie van Europa, maar ook in het landschap. Voormalige concentratiekampen zoals Auschwitz zijn het zwijgende grimmige bewijs van de jodenvervolging en vernietiging van specifieke bevolkingsgroepen. Maar wie is er eigenlijk verantwoordelijk voor dit soort erfgoed van de holocaust? Wiens erfgoed is dit? En wat betekent het voor wie?

Deze en andere vragen staan centraal bij het vak National Socialism and Religion: Heritage and Conflict dat in de mastertracks Religion, Conflict and Globalization en Heritage and Religion wordt gegeven.

Bestaat er meer dan één waarheid?
Bestaat er meer dan een waarheid?

Elke religie heeft zijn eigen geschriften en doctrines, die elk de Waarheid representeren. Religieuze gemeenschappen en Waarheden bestaan niet alleen naast elkaar, maar veranderen ook. Hoe interpreteerden mensen in het verleden heilige geschriften en hoe doen zij dat nu? Is de betekenis en de waarheidsclaims van die geschriften ook veranderd? In het vak Reception and Re-use of Authoritative Texts bestudeer je hoe verhalen en concepten uit de antieke oudheid opgenomen zijn in heilige geschriften, met name in de Bijbel. Ook kijk je hoe diverse interpretaties zijn ontstaan door historische, politieke en sociaal-culturele factoren. Wat gebeurt er als een verhaal uit de ene bron wordt hergebruikt in een andere tekst, of door een andere religie? Het vak is onderdeel van de masteropleiding Religion and Pluralism, Ancient and Modern.

Wat te doen met een omstreden verleden?
Wat te doen met een omstreden verleden?

Waarom worden bepaalde objecten, mensen, concepten, gebouwen en gebruiken uit het verleden tot erfgoed verklaard? Wie bepaalt dat? En wat als dit erfgoed uit het verleden omstreden is in het heden? Het vak Uses of the Past: Public History and Heritage draait rond het thema “omstreden erfgoed”, met de huidige vernieling van standbeelden van omstreden historische figuren als belangrijkste voorbeeld. Het vak laat je zowel dieper nadenken over de ideologische, politieke, economische en wetenschappelijke aspecten van omstreden verleden, als de rol die historici kunnen spelen in deze complexe discussies. Het vak is onderdeel van de masteropleiding Heritage and Religion.

Is het een kerk of concertzaal?
Is het een kerk of concertzaal?

Hoe vinden lokale overheden, kerkelijke organisaties en gemeenschappen nieuwe bestemmingen voor historische kerkgebouwen? In het begin zullen studenten in het vak Regional Heritage: Old Churches-New Meanings de basistheorie van religieuze zingeving en het postseculiere bestuderen. Later in het vak gaan ze in gesprek met erfgoed professionals en kerkleiders om te praten over de uitdaging van zingeving in hun werk. Bijvoorbeeld over hoe lokale erfgoed organisaties omgaan met erfgoed van minderheden en de overblijfselen van het kolonialisme en slavernij. Het vak is onderdeel van de master Heritage and Religion.

Hoe hebben conflicten in de oudheid de moderne wereld gevormd?
Hoe hebben conflicten in de oudheid de moderne wereld gevormd?

Hoe zou de huidige wereld er uit hebben gezien als de Romeinen geen oorlog hadden gevoerd tegen de Joden? Als ze niet hun Tempel in Jeruzalem hadden vernietigd en hen niet hadden gedwongen Judea te verlaten? Kom meer te weten over de relatie tussen politiek, religie en conflict in de antieke en moderne wereld in de master Religion and Pluralism, Ancient and Modern, onderdeel van de Erasmus Mundus Master Religious Diversity in a Globalised World.

Welke wijsheid brengt de oudheid?
Welke wijsheid brengt de oudheid?

Welke criteria bevorderen diversiteit en welke criteria verhinderden dit in een wereld waarin mensen zichzelf definieerden aan de hand van hun etnos (verwantengroep met wetten en gebruiken), polis (centrum waar hun wetten de scepter zwaaiden) en devotie (offerverering van voorouderlijke of uitverkoren goden). Welk soort wereldbeeld of discours in de oude wereld moedigde tolerantie aan of verwelkomde zelfs verschillen, en onder welke voorwaarden? Hoe manifesteerde getolereerde variëteit zich op terreinen die verband houden met wat wij ‘religie’ noemen? Dit zijn de vragen die je in het vak Religious Diversity in the Graeco-Roman World gaat onderzoeken. Het vak is onderdeel van de master Religion and Pluralism, Ancient and Modern en de Erasmus Mundus Master Religious Diversity in a Globalised World.

Hoe zijn religie en klimaat aan elkaar gerelateerd?

Student aan het woord

  • 
						Testimonial van	Thomas Ansell - MA Religion, Conflict and Globalization

    Verfijnd onderzoek onderwezen op een boeiende manier

    – Thomas Ansell - MA Religion, Conflict and Globalization
    Lees verder

    Ik studeerde theologie aan de Universiteit van Durham in het VK en na twee jaar in de media-industrie in Londen te hebben gewerkt, besloot ik dat ik meer wilde weten over het samenspel van religie, moderniteit en theorieën over conflicten. Dit bracht me ertoe om hier aan de Rijksuniversiteit Groningen Religion, Conflict and Globalization te studeren.

    Religieuze keuzes en religieus denken liggen zo dicht bij de harten van vele miljoenen mensen over de hele wereld; de interactie van religie met de moderne tijd en secularisme heeft de basis en voedingsbodem gevormd voor veel van de uitdagingen waarmee regeringen, internationale organisaties en beleidsmakers over de hele wereld worden geconfronteerd. Religie is een zeer vloeiend concept, dat zich bijna altijd aanpast aan de omgeving waarin het zich bevindt. Als je wereld beter wilt begrijpen, is het enorm belangrijk meer te leren over de rol van religie binnen diverse moderne samenlevingen en in relatie tot theorieën over conflict, intersectionaliteit, cultuur en vredestichting.

    De opleiding is veelzijdig en gebruikt invalshoeken uit de sociale wetenschappen, religiewetenschappen en politieke theorie (en nog veel, veel meer!). De docenten hebben ongelooflijk hard gewerkt om ervoor te zorgen dat alle literatuur voor de lessen relevant, interessant en passend zijn voor het onderwerp. Het belangrijkste is dat academische theorieën worden toegepast op casestudy's uit de praktijk en veel van de docenten zijn vooraanstaande experts in het toepassen van theorie in de praktijk. De faculteit Religie, Cultuur en Maatschappij aan de RUG heeft een briljante manier van lesgeven, waar onafhankelijke studie wordt aangemoedigd, maar waar tegelijkertijd deskundig advies en ondersteuning slechts een korte e-mail, koffie of chat verwijderd is!

    De opleiding heeft een breed scala aan onderwerpen; Ik koos voor religie, conflict en vredesopbouw en heb echt genoten van de mix van onderwerpen. Ik heb ook wat colleges gevolgd die meer gericht waren op migratie en gender en ik kan stellen dat alle specialisaties even interessant en goed onderwezen worden.

    Als woon- en studieplek is Groningen ongeëvenaard. Het is er levendig, iedereen is erg vriendelijk en er is van alles te zien en te doen. Bijna elk weekend is er een festival of een door de universiteit geleid evenement en ik hoop mijn tijd in Groningen verder te verlengen dan mijn 1-jarige programma. Ik kan mijn master niet sterk genoeg aanbevelen aan iemand die een meer verfijnd begrip wil krijgen van onze sterk onderling verbonden wereld, zijn mening over religie in het publieke domein wil ontwikkelen en het leven aan een gerenommeerde universiteit in een prachtige stad wil ervaren.

    Sluiten
  • 
						Testimonial van	Melissa Dales - MA Religion, Health and Wellbeing: Geestelijke Verzorging

    Breed inzetbaar als het gaat om zingeving en levensbeschouwing.

    – Melissa Dales - MA Religion, Health and Wellbeing: Geestelijke Verzorging
    Lees verder

    Na mijn master Geestelijke Verzorging, heb ik gewerkt bij het UMCG en als hoofdbegeleider bij een organisatie dat logeerweken faciliteert voor kinderen en jongeren met gedragsproblematiek.

    Op dit moment werk ik twee dagen als geestelijk verzorger bij Talant, een zorgorganisatie in Friesland dat zorg biedt voor mensen met een verstandelijke beperking. In deze functie kan ik er voor mensen zijn die, om wat voor reden dan ook, net niet in de alledaagse Nederlandse samenleving passen. Ik ervaar daarbij echtheid in contact en ik word in ieder gesprek positief verrast door de eerlijkheid en openheid van mensen. Naast cliëntgesprekken, zijn er tussendoor ook groepsmomenten en moreel beraden. Zo nu en dan horen thema-avonden ook bij mijn takenpakket.

    Daarnaast werk ik twee dagen bij Geestelijke Verzorging Aardbevingsgebied Groningen (GVA). Deze rol is uitdagend op een andere manier, het is een nieuwe organisatie waarbij ik zelf deel uit maak van de opzetfase. De aardbevingsproblematiek gaat mij zeer aan het hart. En dat ik mijn expertise mag inzetten voor het gebied waar ik zelf vandaan kom, voelt als een bijzondere kans. Ik draag bij aan het ontwikkelen van een training rond het signaleren en bespreken van levensvragen. Deze opdracht maakt dat ik veel afspraken heb met zorgprofessionals in de provincie, waardoor ik ook veel onderweg ben.

    De oefeningen in gesprekstechnieken en groepsdynamica tijdens mijn master ervaar ik als zeer waardevol, voor mijn eigen ontwikkeling en als voorbereiding op allerlei sociale situaties die je in het vak gaat tegenkomen. En door religie te zien als onderdeel van cultuur en het levensverhaal van mensen, ben ik breed inzetbaar als het gaat om zingeving en levensbeschouwing.

    Sluiten
  • 
						Testimonial van	Heidi Jansen - MA Werk en Zingeving

    Prangende vragen t.a.v. de toekomst van werk

    – Heidi Jansen - MA Werk en Zingeving
    Lees verder

    In 2016 studeerde ik in de master Geestelijke Verzorging af op het onderwerp ‘werk en zingeving’. In het dagelijks leven ben ik loopbaanadviseur. Wat ik leerde tijdens de studie kan ik volop inzetten in de gesprekken die ik voer met mensen met een loopbaanvraag. Rond het thema werk spelen vaak zingevingsvragen, bijvoorbeeld bij omgaan met (baanverlies), het hervinden van de zin in werk na een ingrijpende levensgebeurtenis of door grote veranderingen in het werk. Denk dan bijvoorbeeld aan grootschalige automatisering in de bankensector, waardoor klantcontact een heel andere invulling heeft gekregen en medewerkers zich soms afvragen wat de betekenis van hun werk nog is.

    Werk, ook onbetaald, is voor veel mensen een belangrijke bron voor welzijn en zingeving. Werk kan een plek zijn waar we gezien en gewaardeerd worden, waar we deel zijn van een gemeenschap. Werk geeft structuur aan ons leven en werk geeft bestaanszekerheid. Welzijn in werk kan echter onder druk komen te staan door snelle technologische veranderingen en grote prestatiedruk. We zijn in steeds grotere mate persoonlijk verantwoordelijk geworden voor onze employability en moeten zelfsturend zijn. Wat betekenen deze ontwikkelingen voor ons welzijn op het werk? Hoe kunnen we ervoor zorgen dat werk een plek is waar iedereen zich thuis voelt? Welke stappen kunnen organisaties zetten om betekenisvol te zijn en te blijven? Hoe gaan we om met ethische vragen rond bepaalde technologische ontwikkelingen? Allemaal vragen die te maken hebben met zingeving.

    Mijn grote interesse in de onderwerp ‘mens en werk’ en ‘mens en zingeving’ zorgde ervoor dat ik in 2019 aan deze faculteit met een promotieonderzoek naar ‘werk en zingeving’ ben gestart. In dit onderzoek richt ik mij op wat zingevend werk is, hoe arbeidsomstandigheden en -ontwikkelingen het welzijn van medewerkers beïnvloeden (denk aan automatisering, flexibilisering, individualisering en globalisering) en op waar we antwoorden kunnen vinden op de meest prangende vragen t.a.v. de toekomst van werk. Ik hoop een bijdrage te gaan leveren aan een zinvolle arbeidsmarkt. Ik zal de komende jaren nauw betrokken zijn bij de master werk en zingeving.

    Sluiten
  • 
						Testimonial van	Carolien van Krimpen - MA Heritage and Religion

    Sterke combinatie van theoretische kennis én praktijkgerichte elementen

    – Carolien van Krimpen - MA Heritage and Religion
    Lees verder

    Nadat ik een stage had afgerond bij het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden, wist ik het zeker: ik wilde de master Heritage and Religion volgen. Wat deze opleiding karakteriseert, is een sterke combinatie van theoretische kennis én praktijkgerichte elementen. Zo bezochten we bijvoorbeeld het Catharijne Convent in Utrecht tijdens een excursie. Maar ook conferenties, waarbij we de mogelijkheid kregen ons academische netwerk uit te breiden.

    Deze combinatie zorgde ervoor dat wij als studenten in aanraking kwamen met allerlei verschillende beroepen in het veld, zowel wetenschappelijk als niet-wetenschappelijk. Dit vond ik erg waardevol voor mijn eigen loopbaanperspectief.

    Voor mijn masterscriptie heb ik onderzoek gedaan naar het tentoonstellen van menselijke resten. Welke regels en wetten zijn daar aan verbonden? Hoe is dat opgenomen in het beleid van musea? Ik deed een vergelijkende studie tussen het beleid in Nederland en het Verenigd Koninkrijk. Wat ik opvallend vond, was dat de Nederlandse wetgeving vrij los omgaat met dergelijke projecten. De Britse regelgeving is veel strakker en uitgebreider, wanneer het organisch materiaal betreft. Mijn conclusie is een aanbeveling, die voornamelijk betrekking heeft op hoe we in Nederland kunnen leren van het Britse beleid omtrent deze kwestie. Mijn begeleiders waren erg enthousiast! Op dit moment zijn we gezamenlijk aan het kijken naar hoe we mijn scriptie onder de aandacht kunnen brengen bij relevante beleidsmedewerkers.

    Tot slot draagt de faculteit voor mij ook bij aan de studeerervaring als geheel. Omdat het een relatief kleine faculteit is, is er meer ruimte voor intensieve begeleiding. Daarnaast zijn zowel docenten als studenten erg toegewijd aan de vakken en de opleiding in het algemeen!

    Sluiten
  • 
						Testimonial van	Arturo Diaz Guttierez Barriga - MA Religion and Pluralism

    Interessant om te onderzoeken hoe religie betrokken is bij identiteitsvorming

    – Arturo Diaz Guttierez Barriga - MA Religion and Pluralism
    Lees verder

    Ik heb om twee redenen gekozen voor dit programma: het historische en sociale perspectief dat het programma biedt (waar andere universiteiten een meer theologisch perspectief bieden), en de mogelijkheid om de drie monotheïstische religies te bestuderen (waar andere universiteiten focussen op christendom en islam). Daarnaast geniet ik van de vakken waarbij we de teksten moeten bestuderen.

    Mijn masterscriptie gaat over de splitsing tussen de Joden en Samaritanen. Beide religieuze gemeenschappen delen verscheidene geloven, teksten, gebruiken, herkomst, en toch zijn ze niet hetzelfde. Dit onderwerp heb ik gekozen aangezien ik het interessant vind om te onderzoeken hoe religie betrokken is bij identiteitsvorming. Voor mijn stage ga ik werken bij een historisch onderzoeksinstituut dat zich richt op het ontwerp van musea en tentoonstellingen. Op dit moment zijn ze bezig met een tentoonstelling bij het Joods Museum in Groningen waar ik zal helpen met onderzoek. Het zal een vergelijkende studie zijn van verscheidene Joodse musea die gevestigd zijn in synagoges en hoe het religieuze aspect van het gebouw de culturele activiteiten zou kunnen beïnvloeden.

    Mijn bachelor in geschiedenis heb ik afgerond aan de Universidad Autonoma Metropolitana in Mexico stad. Naast de culturele schok en de duidelijke verschillen in het weer, is leven in Groningen een geweldige ervaring. De internationale omgeving in zo’n kleine stad en het bruisende studentenleven maken studeren in Groningen een fantastische ervaring.

    Nadat ik mijn diploma gehaald heb, zou ik graag onderzoek doen en onderwijs geven aan een universiteit. Het veld van religiewetenschappen in Mexico is verre van ontwikkeld en dit wil ik helpen veranderen. Bovendien, als een voormalig medewerker aan een onderzoeks- en documentatiecentrum van de Joodse gemeenschap, die ook culturele evenementen organiseert, wil ik graag meewerken aan het creëren van vakken en activiteiten voor de promotie van een interreligieuze samenleving.

    Sluiten
  • 
						Testimonial van	Sophia Löwe - MA Theology and Religious Studies (Research)

    Een opleiding die veel verder gaat dan alleen colleges

    – Sophia Löwe - MA Theology and Religious Studies (Research)
    Lees verder

    Ik heb voor het Research Master (ReMa)-programma Theologie & Religiewetenschappen aan de Rijksuniversiteit Groningen gekozen omdat ik al twee vakken aan deze faculteit had gevolgd als onderdeel van een minor voor mijn bachelor Psychologie aan de RUG. Dat vond ik een fantastische ervaring omdat mijn docenten en medestudenten zo kritisch en enthousiast betrokken waren bij hun onderwerpen en de mensen om hen heen.

    Wat religiewetenschappen verder voor mij uniek maakt, is dat de interdisciplinaire aanpak niet kunstmatig hoeft te worden gecreëerd, maar vanzelf ontstaat door een gemeenschappelijke interesse in het onderwerp, in plaats van in de methode.

    Een van de redenen waarom ik de specialisatie Religie, Conflict en Globalisering volg, is omdat ik geïnteresseerd ben in de manier waarop internationale of grensoverschrijdende krachten van invloed zijn op religie en zich vermengen met politieke en culturele praktijken en discussies. Bovendien bleek, toen ik aan de opleiding begon, dat deze specialisatie zich als enige mastertrack aan de RUG richt op minderheidsgroepen, migratie, gender en etniciteit.

    Wat dit programma zo speciaal maakt, is de steun die je krijgt bij het ontdekken van je eigen onderzoeksinteresses en je manier van studeren. Je wordt aangemoedigd om onafhankelijk te werken en je tot op een hoog niveau bezig te houden met een onderwerp, met als resultaat dat een promotieplek niet langer een eng idee is, maar een haalbare volgende stap. Ik waardeer dit programma omdat het veel verder gaat dan alleen colleges; het is heel breed en biedt een algemeen begrip van de Europese geschiedenis, cultuur en maatschappij van de afgelopen vierhonderd jaar, inclusief de geschiedenis van kennis, gedachten en geloven, en de gelaagde dynamiek tussen wetenschap en religie die nog steeds van invloed is op de lokale en internationale politiek en praktijk en op dagelijkse situaties. Ik heb geleerd om kritisch na te denken en te discussiëren over onderwerpen en om een perspectief te kiezen zonder te bepalen welke antwoorden waar zijn en welke niet.

    Sluiten