Nieuw WODC onderzoek naar vermindering aantal procedures alimentatie

In opdracht van het WODC gaat een onderzoeksteam van de Faculteit Rechtsgeleerdheid van de Rijksuniversiteit Groningen onderzoek doen naar het verminderen van het aantal procedures over alimentatie door vergroting van maatschappelijke acceptatie.

Het alimentatierecht en alimentatierekenen vormen geen ‘rustig bezit’. Jaarlijks worden er talloze procedures gevoerd over (partner- en kinder-)alimentatie.

De wetgever is al langere tijd bezig om het familierecht te herijken. Op 1 januari treedt een afgeslankte wet over partneralimentatie in werking, op grond waarvan de alimentatieduur wordt beperkt van 12 naar 5 jaar. Het wetsvoorstel over kinderalimentatie ligt stil, terwijl in de Eerste Kamer een toezegging is gedaan over onderzoek naar partneralimentatie voor ongehuwde samenlevers.

In 2018 behelsde ongeveer een/derde van alle zaken die bij de rechter aanhangig zijn gemaakt familiezaken, waarvan 33.000 echtscheidingen. Volgens het CBS zijn in 2016 in totaal 50.000 stellen met minderjarige kinderen uit elkaar gegaan (27.000 huwelijk of geregistreerd partnerschap en 23.000 informeel samenwonend, waarbij 86.000 minderjarige kinderen waren betrokken (50.000 uit een huwelijk of geregistreerd partnerschap en 36.000 uit een samenwoonrelatie). De meeste procedures over partneralimentatie in eerste aanleg (1.000 in 2018) betroffen wijzigingsverzoeken (800). In 2018 zijn 6.400 kinderalimentatie zaken afgehandeld, waarvan 3.300 vaststellingsverzoeken en 3.100 wijzigingsverzoeken. Het Landelijk Bureau Inning Onderhoudsbijdragen stelt dat in ongeveer de helft van de gevallen waarin alimentatie is toegekend de gerechtigden een verzoek tot nakoming via het LBIO doen. Zij stellen ook dat 80% van de zaken bij het LBIO kinderalimentatie betreft.

De cijfers liegen er niet om en dragen bij aan de behoefte aan gedegen onderzoek onder de bevolking naar de mate van acceptatie van onderhoudsverplichtingen tussen ex-partners en die tussen ouders en hun kinderen, alsmede de mogelijke invloed daarvan op de ‘proceslust’ van partijen. In het onderzoek zal worden gekeken of het huidige systeem van alimentatie nog wel aansluit bij de huidige maatschappij, waarbij ook de positie van de informele, ongehuwde samenlevers aandacht krijgt. Het is mogelijk dat aanpassingen in de berekeningssystematiek tot verbetering leiden, met een hogere acceptatiegraad tot gevolg en navenant minder procedures.

Het onderzoeksteam van onze faculteit bestaat uit: prof. Fatih Ibili, prof. Wilbert Kolkman, prof. Leon Verstappen, prof. Michel Vols, mr. dr. Irene Visser en mr. Sanne Oost.

Dit bericht is geplaatst door de Faculteit Rechtsgeleerdheid.

• Lees meer nieuws van de Faculteit Rechtsgeleerdheid.