Socioloog Frans Stokman: 'VVD overwinnaar in de onderhandelingen, maar CDA maakte de meeste winst'

Hoogleraar sociologie prof.dr. Frans Stokman en zijn team analyseerde in samenwerking met het bureau Decide (dutch group) vóór de verkiezingen de standpunten van de Nederlandse politiek partijen op twaalf onderhandelingspunten. Nu het nieuwe kabinet is aangetreden namen de onderzoekers het regeerakkoord onder de loep: welke partijen haalden welke punten binnen?
 
De VVD blijkt met zeven van de twaalf onderhandelingspunten, waarvan één met de PVV samen (de kilometerheffing), duidelijk de overwinnaar. Het CDA heeft vier onderhandelingspunten binnengehaald, waarvan twee samen met de PVV (handhaving hypotheekrenteaftrek zonder afschaffing overdrachtsbelasting en het vrijwel ongewijzigd laten van de belastingen). De PVV is enige winnaar op het onderhandelingspunt van het ontslagrecht en deelt op drie andere punten een overwinning met een van de beide andere partijen. 
 
'In de analyse valt op,' zegt Stokman, 'dat het veiligheidsbeleid en immigratiebeleid veel dichter ligt bij de standpunten van de VVD dan bij die van de PVV. De PVV heeft de VVD-standpunten slechts op een paar punten weten aan te scherpen.' De verklaring hiervoor is dat het PVV-beleid voor deze onderhandelingspunten onrealiseerbaar was. 'Tienduizend extra agenten was niet te verenigen met de bezuinigingsdoelstelling van 18 miljard en het PVV-vreemdelingenbeleid zou leiden tot ernstige rechtsongelijkheid en is bovendien in strijd met een aantal internationale verdragen.'
  
Voorspelling 'redelijk goed' gelukt
  
De sociologen anlyseerden het verloop van de onderhandelingen op basis van een model dat Stokman ontwikkelde om besluitvormings- en samenwerkingsprocessen te verbeteren. Nu de onderhandelingen tot een resultaat hebben geleid, ligt er dus de vraag hoe goed of hoe slecht de voorspelling is uitgekomen. Stokman meent dat dat 'redelijk goed' gelukt is. 'Bij de twee punten, ontslagrecht en drugsbeleid, sloegen we de plank duidelijk mis, bij vier andere punten kwamen we dichter in de buurt en bij zes onderhandelingspunten is de uitkomst precies wat wij voorspelden.' 
 
Dat de uiteindelijke uitkomst niet de door de onderzoekers voorspelde centrumcoalitie is, schrijft Stokman toe aan het feit dat CDA-onderhandelaar Verhagen buitengewoon kundig gebruik wist te maken van de weerstand binnen zijn partij. Hij kreeg daarom een veel beter onderhandelingsresultaat dan op basis van de verkiezingsuitslag verwacht mocht worden. Stokman: 'Als we het akkoord dat er nu ligt vergelijken met het akkoord dat we verwachtten bij een rechtse coalitie, zie je niet alleen dat de VVD absoluut gezien het meeste binnenhaalde, maar ook dat het CDA veel meer winst heeft geboekt dan het op basis van het zetelaantal in de Kamer kon verwachten. Verhagen heeft zijn precaire positie uitstekend uitgebuit.'
  
De volledige analyse is te vinden op de website van Decide: www.decide.nl

An English summary of all documents can be found at:

http://www.stokman.org/news-related%20activities.htm