Psychological states and physical fates

Versnelde veroudering door veelvuldige blootstelling aan stress

Mensen die vaak en veel blootgesteld zijn aan stress of negatieve emoties, verouderen mogelijk inderdaad sneller. Sonja van Ockenburg testte die hypothese, die bekend staat als de Allostatic load theorie, in haar promotieonderzoek. Zij ontdekte dat de blootstelling aan stress of negatieve emoties verband houdt met een snellere afname van de telomeerlengte en dus mogelijk met veroudering.

Telomeren zitten aan het uiteinde van chromosomen en ze zorgen ervoor dat het erfelijk materiaal doorgegeven kan worden zonder dat er belangrijke informatie verloren gaat tijdens het delen. Telomeren worden met iedere celdeling korter, tot ze zo kort zijn dat cellen niet meer kunnen repliceren.

De bevinding dat een snellere afname van telomeerlengte samenhangt met stress en/of negatieve emoties kan volgens Van Ockenburg duiden op een versnelde verhoudering van de cellen van mensen die meer stress hebben of negatieve emoties ervaren. Dat is in overeenstemming met de Allostatic load theorie, die veronderstelt dat herhaalde blootstelling aan stress leidt tot ‘slijtage’ van de systemen die de lichamelijke reactie op stress reguleren, en dat die slijtage leidt tot ziekte.

De promovenda ontdekte ook dat mensen met een hogere rusthartslag een hoger risico hebben op het ontwikkelen van hart- en vaatziekten. Dat verband kon niet gevonden worden tussen het stresshormoon cortisol en het optreden hart- en vaatziekten. Van Ockenburg benadrukt dat dat niet betekent dat het verband kan worden uitgesloten. De cortisolwaarden in speeksel en urine blijken per persoon op verschillende momenten te zeer te variëren om op zinvolle wijze op groepsniveau bestudeerd te kunnen worden.

Sonja van Ockenburg (1982) studeerde geneeskunde aan de Rijksuniversiteit Groningen Zij verrichtte haar promotieonderzoek bij onderzoeksinstituut SHARE van het Universitair Medisch Centrum Groningen. Het onderzoek werd gefinancierd als MD/PhD-traject van de Junior Scientific Masterclass van het UMCG. Van Ockenburg werkt als internist in opleiding in de Isala Klinieken in Zwolle.