Strategic choices in curriculum design to facilitate knowledge and competency development

Strategische keuzes bij kennis- en competentieontwikkeling in competentiegericht onderwijs 

Steeds meer opleidingen stappen over van kennisgericht naar competentiegericht onderwijs, ook de medische opleidingen. Er is veel geschreven over de competenties die studenten moeten bezitten aan het einde van hun opleidingen, maar weinig over de weg daar naartoe en bijbehorende toetsing. Wouter Kerdijk richtte zich in zijn promotieonderzoek dan ook op de vraag welke strategische keuzes kunnen leiden tot een goede afstemming tussen kennisontwikkeling, competentieontwikkeling en de inrichting van het onderwijs. 

Bij de verandering naar competentiegericht onderwijs bleef bij de medische opleiding van de  Rijksuniversiteit Groningen de nadruk weliswaar liggen op actieve kennisontwikkeling, maar tegelijkertijd ging 15% van de curriculumtijd voor kennisontwikkeling af, ten bate van competentieontwikkeling. Kerdijk vergeleek daarom prestaties van studenten van het oude curriculum met studenten van het nieuwe curriculum. Hij vond daarbij nagenoeg geen verschillen wat betreft medische kennis, prestaties in de kliniek of de mate waarin studenten zich voorbereid voelen op de praktijk. Competentieontwikkeling ging hier dus niet ten koste van andere onderwijsuitkomsten. 

Daarnaast onderzocht Kerdijk de haalbaarheid van langere co-schappen, omdat die de competentieontwikkeling zouden kunnen bevorderen. Langere coschappen invoeren betekent echter dat studenten bij minder disciplines co-schappen kunnen lopen. Kerdijk concludeert dat langere co-schappen haalbaar kunnen zijn en niets afdoen aan de ontwikkeling van competenties en weinig afdoen aan disciplinespecifieke kennis. 

Tot slot onderzocht Kerdijk het effect van cumulatieve toetsing bij de studie geneeskunde. Hij concludeert dat studenten die tijdens een blok vaker getoetst worden, zichzelf in de loop van een blok verbeteren. Bovendien bleken studenten 50% meer tijd aan zelfstudie te besteden. Hoewel de toetsresultaten aan het eind van het blok niet beter werden, concludeert Kerdijk dat het erop lijkt dat cumulatief toetsen een efficiënt instrument is om de kennisontwikkeling van studenten te ondersteunen, ook bij competentiegericht onderwijs. 

Wouter Kerdijk (1984) studeerde Psychologie aan de Rijksuniversiteit Groningen. Hij verrichte zijn onderzoek bij het Centrum voor innovatie en onderzoek van medisch onderwijs binnen de Graduate School of Medical Sciences en het onderzoeksinstituut SHARE van het Universitair Medisch Centrum Groningen. Kerdijk is werkzaam als semestercoördinator, docent en coach bij de opleiding Tandheelkunde in het Universitair Medisch Centrum Groningen. De titel van zijn proefschrift is ‘Strategic choices in curriculum design to facilitate knowledge and competency development’.