Chaperones, protein homeostasis & protein aggregation diseases

Nieuwe richting voor behandeling Parkinson, Huntington en erfelijk hartfalen

De ziekten van Parkinson, Huntington en erfelijk hartfalen ontstaan door klontering van kapotte of verkeerd gevouwen eiwitten. Therapie tegen deze ziekten kan mogelijk effectief zijn als ze het opruimsysteem van het lichaam activeren, zodat het lichaam deze klonten opruimt. UMCG-promovenda Melania Minoia onderzocht daarom hoe verschillende opruimeiwitten betrokken zijn bij ontstaan van deze ziekten. Haar bevindingen zouden kunnen leiden tot de ontwikkeling van gerichte behandeling tegen deze ziekte.

De driedimensionale vorm van eiwitten is cruciaal voor de functie ervan. Een verkeerd gevouwen eiwit kan dan ook schadelijke effecten hebben. Daarom maakt het lichaam, zodra er iets mis dreigt te gaan bij het vouwen van eiwitten, speciale eiwitten (Heat Shock proteins of HSP’s), die deze verkeerde eiwitten afbreken, voordat ze samenklonteren en schade in het lichaam aanrichten.

Het ligt voor de hand te denken dat een slechte werking van deze opruimeiwitten de oorzaak is van ziekten die samenhangen met eiwitklontering. Minoia constateert echter dat bij iedere ziekte weer andere groepen HSP’s betrokken zijn en er dus geen algemene therapeutische strategie voor HSP’s mogelijk is waar al deze ziekten mee te behandelen zijn.

Daarom richtte Manoia zich specifiek op één ziekte, een degeneratieve spier- en hartziekte. Zij concludeert dat de vorming van eiwitklonten in deze ziekte ontstaat door een verandering in een gen voor het BAG3-eiwit, een eiwit dat de werking van HSP aanstuurt. Een therapie voor ziekten die veroorzaakt worden door eiwitklontering zou dus mogelijk niet gericht moeten worden op HSP zelf, maar op eiwitten die HSP aansturen.

Melanie Minoia (1984) Biomedische Wetenschappen in Italië. Haar promotieonderzoek verrichte zij bij de afdeling Celbiologie bij het Universitair Medisch Centrum Groningen. Het onderzoek werd gefinancierd door Senter Novem. Na haar promotieonderzoek is Minoia als postdocal fellow gaan werken aan het Karolinska Instituut in Stockholm, Zweden. De titel van haar proefschrift is “Chaperones, Protein Homeostasis & Protein aggregation diseases”.