Improving a school-based dental programme through a sociodental risk group approach

Schooltandverzorging in Indonesië moet beter 

In Indonesië is de tandheelkundige zorg voor schoolkinderen in handen van wijkgezondheidscentra. Die ‘schooltandverzorging’ kan en moet beter, concludeert Rosa Dewanto. Zij stelt voor het interventiemodel ‘Sociodental Risk Group’ (SRG) te gebruiken, dat beter ingaat op de oorzaken en preventie van tandziekten.

Een van de grootste uitdagingen van de Indonesische mondgezondheidszorg is het voorkomen van cariës. Wanneer cariës niet behandeld wordt, kan dit uiteindelijk tot tandverlies leiden. Om cariës te voorkomen, voeren wijkgezondheidscentra jaarlijks mondonderzoeken uit. Daarnaast geven ze tandheelkundige gezondheidsvoorlichting en ‘poetsles’; kinderen leren in de klas van de onderwijzer hoe ze hun tanden moeten poetsen. Deze zorg kan evenwel niet voorkomen dat steeds meer kinderen toch gaatjes krijgen.

Dewanto ging daarom na of het beleid ter voorkoming van cariës wel goed wordt uitgevoerd. De promovenda ontdekte dat er grote verschillen zijn in de uitvoering van het mondgezondheidsbeleid tussen arme en rijke districten. De arme districten kampen met tekorten, wat zich vertaalt in te weinig tandartsen en managementvaardigheden om het programma goed uit te voeren. Het beschikbare geld wordt daardoor niet goed besteed. Dewanto constateerde dat de centra hun geld voornamelijk besteden aan het behandelen van gaatjes, en niet aan voorlichtingsactiviteiten om cariës te voorkomen.

Een onderzoek dat Dewanto vervolgens uitvoerde onder 1906 schoolkinderen in de provincie Yogjakarta bevestigde dat kinderen minder gaatjes hadden als het schooltandverzorgingsprogramma waar ze onder vielen beter functioneerde. Daarnaast bleek ook de woonplaats (stad of platteland) van invloed. De uitkomsten benadrukken het belang van het SRG-interventiemodel, waarin de nadruk niet ligt op het behandelen van gaatjes, maar op betere voorlichting hoe cariës voorkomen kan worden.

Rosa Dewanto (1973) studeerde Tandheelkunde aan de Universitas Gadja Mada in Yogjakarta. Zij verrichtte haar promotieonderzoek bij onderzoeksinstituut SHARE van het Universitair Medisch Centrum Groningen, binnen het onderzoeksprogramma Public Health Research. Het onderzoek werd gefinancierd middels een Bernoulli-beurs. Dewanto werkt als docent aan de Universitas Gadjah Mada Yogyakarta in Indonesië.