Stereoselective synthesis of glycerol-based lipids

Synthetische vetzuren helpen onderzoek naar moedermelk

Peter Fodran heeft biologische lipiden (vetzuren) langs chemische weg gesynthetiseerd. Hij richtte zich op specifieke fosfolipiden. Die zijn lastig op te zuiveren uit biologisch materiaal, wat de studie van deze verbindingen bemoeilijkt.

Sommige lipiden hebben een unieke functie, zoals bijvoorbeeld bepaalde triacylglycerolen uit moedermelk die de absorptie van calcium in de darm van kinderen stimuleren. Een ander voorbeeld is in visolie, hierin zitten specifieke triacylglycerolen die zorgen voor verlaging van het slechte LDL cholesterol. Om te onderzoeken hoe deze specifieke triacylglycerolen precies werken moeten deze worden geïsoleerd uit een natuurlijke bron, dit is vaak tijdrovend werk.

Fodran onderzocht daarom een alternatief, het  chemisch synthetiseren van deze moleculen. Dit vereist efficiënte synthetische methodes, die zeer vaak nog ontbreken. In zijn proefschrift beschrijft Fodran nieuwe en efficiënte methoden voor het synthetiseren van verschillende (bioactieve ) lipiden.

Maar het promotieonderzoek beperkte zich niet alleen over de synthese van lipiden, Fodran heeft ook hun eigenschappen bestudeerd. Sommige van de lipiden worden inmiddels door zuivelbedrijf FrieslandCampina gebruikt bij de analyse van melkvet. Andere lipiden zijn ingezet voor onderzoek naar de werkzaamheid van antimycotica (schimmeldodende middelen) en ook zijn de lipiden van Fodran belangrijk voor wetenschappers die metabole reactiepaden bestuderen in Archaea, een domein van eencelligen dat in een beginstadium van de evolutie is afgesplitst van de andere domeinen van het leven.

Peter Fodran verrichtte zijn onderzoek bij de afdeling Bio-organic Chemistry van het Stratingh Instituut voor Chemie. Zijn werk is gefinancierd door het Zernike Institute for Advanced Materials van de RUG.

Proefschrift: http://irs.ub.rug.nl/ppn/391579029