Skip to ContentSkip to Navigation
Over ons Actueel Evenementen Promoties

Intergenerational proximity, residential relocations and the well-being of older people

Promotie:Mw. M. (Marieke) van der Pers
Wanneer:19 mei 2016
Aanvang:16:15
Promotor:prof. dr. C.H. (Clara) Mulder
Copromotor:dr. E.U.B. Kibele
Waar:Academiegebouw RUG
Faculteit:Ruimtelijke Wetenschappen
Intergenerational proximity, residential relocations and the
well-being of older people

Nabijheid van volwassen kind heeft positieve invloed op welzijn alleenstaande ouderen

Gezien de vergrijzing van de Nederlandse bevolking zullen er in de nabije toekomst meer ouderen zijn die dagelijks zorg en steun nodig hebben. Marieke van der Pers onderzocht de invloed van geografische nabijheid van eigen kinderen op het welzijn en verhuisgedrag van ouderen. Zij toont aan dat een substantieel deel van de ouderen in Nederland een volwassen kind binnen dagelijks bereik heeft wonen, maar dat daarbij regionale verschillen optreden. Van der Pers concludeert dat de nabijheid van een kind een positieve invloed heeft op het welzijn van ouderen zonder partner. Verweduwde en gescheiden vrouwen en gescheiden mannen die een kind in de buurt hebben wonen, zijn tevredener dan personen in dezelfde situatie van wie een kind op grotere afstand woont. Ouderen zijn ook meer geneigd te verhuizen als kinderen op grotere afstand wonen, en minder als een kind in de buurt woont.

Bij een substantieel deel van de ouderen in Nederland woont een volwassen kind binnen dagelijks bereik, concludeert Van der Pers. De helft woont binnen vijf kilometer en driekwart binnen twintig kilometer afstand van een volwassen kind. Naast individuele factoren dragen regionale factoren bij aan verschillen in de kans van ouderen om in de buurt van een kind te wonen: oudere ouders wonend in regio’s gekenmerkt door meer conservatieve en collectivistische waarden hebben een grotere kans om in de buurt van een volwassen kind te wonen dan oudere ouders in regio’s gekenmerkt door meer individualistische waarden. Vooral oudere stellen verhuizen vaker op het moment dat ze op grotere afstand van hun kinderen wonen.

Een partner speelt een belangrijkere rol in het leven van ouderen dan volwassen kinderen. Het hebben van kinderen lijkt de afwezigheid van een partner niet te compenseren. In specifieke gevallen lijken kinderen die in de buurt wonen een betekenisvolle rol in het leven van verweduwde en gescheiden ouderen te kunnen spelen. De bevindingen van Van der Pers bevestigen dat kinderen een belangrijkere bron voor emotionele en instrumentele steun zijn voor verweduwde vrouwen: verweduwde vrouwen zijn tevredener als een kind op kleine afstand woont, hebben meer kans om te verhuizen wanneer ze op grotere afstand van hun kinderen wonen, en hebben een grotere kans om dicht bij een kind te wonen.

Ondanks het feit dat gescheiden vaders de kleinste kans hebben om dicht bij een kind te wonen, toont Van der Pers aan dat het welzijn van gescheiden oudere vaders gebaat is bij het hebben van meerdere kinderen nabij. Nabijheid van kinderen zou een verhuizing naar een zorginstelling kunnen voorkomen. Echter hebben ouderen, en met name verweduwde vrouwen, die met een kind samenwonen een grotere kans om naar een zorginstelling te verhuizen.

Volgens Van der Pers kunnen beleidsmakers een rol spelen in de totstandkoming van leefomgevingen waar generaties al eerder dichter bij elkaar in de buurt wonen. De conclusie dat gescheiden oudere mannen lijken te profiteren van de nabijheid van een volwassen kind maar tegelijkertijd het minst vaak een kind in de buurt hebben wonen, is interessant omdat verwacht kan worden dat het aandeel van deze specifiek kwetsbare groep in de nabije toekomst groter zal zijn.

Marieke van der Pers volgde de Research Master in Regional Studies. Zij verrichtte haar onderzoek bij de afdeling Demografie van de Faculteit Ruimtelijke Wetenschappen. Van der Pers is tegenwoordig onderzoeker bij de Universitaire Lerarenopleiding, Faculteit Gedrags- en Maatschappijwetenschappen.