Alumnus Henk Cor van der Kwast

Waarom heeft u voor de studie Geschiedenis in Groningen gekozen?
Ik heb voor de studie Geschiedenis (toen: Eigentijdse Geschiedenis) gekozen, omdat ik geïnteresseerd was in politieke en maatschappelijke vraagstukken en met name internationale verhoudingen. Voor mij was de studie Geschiedenis een vak waarin je het heden beter leerde begrijpen. Hoe gingen politieke leiders bijvoorbeeld vroeger met conflicten om? En hoe werd vooruitgang gerealiseerd? Aanvankelijk wilde ik docent worden om dit soort vraagstukken over te brengen. De studie Geschiedenis in Groningen sprak me aan, omdat deze studie vooral op de periode na 1945 was gericht. Toen ik aan mijn postdoctorale studie aan de Johns’ Hopkins School of International Studies (SAIS) in Bologna begon, bleek dat deze studie ook heel goed aansloot op de studie in Groningen.

Studenten merken vaak dat ze verantwoording moeten afleggen over een studiekeuze. Bijvoorbeeld of een studie toegevoegde waarde met zich meebrengt. Heeft u dit ook zo ervaren?
Ja, dat heb ik wel zo ervaren en dat begon al bij ons thuis. Mijn vader was architect van beroep en hij vond geschiedenis een prachtig vak, maar hij vond wel dat ik me goed af moest vragen wat ik met deze studie wilde bereiken. Ik vond dat eigenlijk wel vanzelfsprekend. Je besteedt een aantal jaren aan je studie en het is een voorbereiding op een toekomstige baan en je leven. Dat moet je bewust en weloverwogen doen. Ik kon het dus ook uitleggen. Mijn jongste zoon wil geschiedenis studeren en ik heb hem aan dezelfde vragen onderworpen als mijn vader destijds bij mij deed. Stiekem ben ik natuurlijk blij, omdat hij nu een goed verhaal heeft!

Hoe heeft u uw studententijd beleefd? Was u een actieve student?
Het was een geweldige tijd! De (bij)vakken die ik volgende vond ik ook ontzettend interessant (vb. Internationaal Recht, Europees Recht). In de tijd dat ik studeerde was de druk wat minder, zodat je er nog veel activiteiten naast kon doen. Zo heb ik cursussen Frans gevolgd en las ik veel Nederlandse en Engelse literatuur uit interesse. Daarnaast was ik actief in de Europese Beweging en in een politieke partij. Ik zat in de Commissie Buitenland en reisde daardoor veel naar congressen in Europa. Ook was ik actief in studentenorganisaties op het gebied van internationale betrekkingen. Juist bij deze activiteiten sloot de studie goed aan. Toen ik afstudeerde noemde mijn professor mij “Zoef de haas, je leverde een stuk in en was weer op reis”. Ik was verrast! En mijn familie ook, want die dachten dat ik alleen maar braaf op mijn studentenkamer zat.

Hoe sloot uw loopbaan aan op uw studie en welke aspecten ziet u veelal terugkomen?
Bij Buitenlandse Zaken heb ik een loopbaan gehad waarbij drie thema’s een grote rol speelden, namelijk: Europese samenwerking, mensenrechten en veiligheid/non-proliferatie. Bij al deze thema’s zijn geschiedenis en internationaal recht van fundamenteel belang. Om een beleid te kunnen sturen, moet je namelijk wel weten hoe dingen zijn ontstaan en gegroeid zijn. Welke factoren en feiten speelden een rol en hoe verhouden die zich toen en nu? Ook vaardigheden zijn belangrijk. Bij de studie Geschiedenis leerde ik goed analyseren en schrijven. En alleen een diplomaat die goed schrijft, blijft! Ook in mijn huidige baan, als ambassadeur in Slowakije, is geschiedenis heel belangrijk. Je kunt een jong land als Slowakije alleen goed begrijpen en beïnvloeden als je over feitelijke (historische) kennis beschikt. Juist in een tijd van ‘fake news’ en desinformatie zijn feiten essentieel.

Zijn er vakken, ervaringen of personen die u zijn bijgebleven of hebben geïnspireerd tijdens uw studie?
Jazeker! In de eerste plaats het vak Filosofie van de Geschiedenis gegeven door Prof. Frank Ankersmit. Zijn colleges vond ik fantastisch, maar de tentamens waren zwaar. In moest het tentamen twee keer maken, maar had er wel plezier in. Ook vond ik het vak Europese Integratie, gegeven door universitair hoofddocent Chris Baljé erg interessant. Het wetenschappelijke aspect was beperkt, maar hij zat bovenop de Europese Politiek. Zo maakten we uitstapjes naar Brussel en Straatsburg. Als Haagse alumni studenten hebben we hem weer ontmoet toen hij Griffier was in de Eerste Kamer. Veel alumni hadden een goede positie in ambtelijk en politiek Den Haag. Ook vond ik het vak Europees Recht gegeven door Prof. Timmermans interessant. Een zwaar bijvak, maar de kennis heb ik nog vaak gebruikt! Tenslotte zijn een gastcollege over het Tokio Tribunaal, gegeven door Nico Schrijver en het vak Groot-Nederlandse gedacht gegeven door Prof. Kossman mij altijd blijven inspireren.

Wat is volgens u het belang van de Geesteswetenschappen en hoe ziet u dit terugkomen in uw eigen carrière?
Voor het belang van de Geesteswetenschappen gebruik ik een citaat van Herman Tjeenk (Vice-voorzitter Raad van State en oud-voorzitter Eerste Kamer): “een gevoel dat de verbinding met de toekomst, de maatschappij waarin wij willen leven, niet tot stand komt, terwijl de verbinding met het verleden, de waarden die ons bonden en binden wordt veronachtzaamd“ (Tjeenk & Willink, “Groter denken, kleiner doen“ Een oproep. Prometheus, 2019) . Ik denk dat dit essentieel is. Dit gaat over geschiedenis en Geesteswetenschappen. Dat geldt voor Nederland, maar ook voor centraal-Europa.

In de regio waar ik werkzaam ben, hebben wij nauw contact als ambassadeurs van de Visegrad groep (Hongarije, Polen, Slowakije en Tsjechië). Ook zijn er regelmatig uitwisselingen met Wenen en de jongere lidstaten, zoals Bulgarije en Roemenië. Tijdens deze uitwisselingen bespreken we onderwerpen als persvrijheid, corruptiebestrijding en Europese waarden. Nationaal gezien zijn deze thema’s ook belangrijk. Zo hebben wij bijvoorbeeld op Mensenrechtendag een ambassade concert georganiseerd, met als titel “Stand up for Freedom of the Press“. Het was een concert ter ere van de vermoorde onderzoeksjournalist Jan Kuciak en zijn partner. Bij het concert waren zijn ouders aanwezig. Naast muziek gecomponeerd voor hen, werden er citaten voorgelezen uit Nederlandse, Duitse en Slowaakse literatuur. Het geheel werd uitgezonden op de Slowaakse nationale televisie en via een livestream gevolgd door 12.000 mensen. Ik geloof dus heilig in het belang van overdracht van onze waarden. Daar staat en valt de Europese toekomst mee!