Sensorische klachten bij kinderen met een Autisme Spectrum Stoornis

Aanleiding en doelstelling

Kinderen met een Autisme Spectrum Stoornis (ASS) vertonen, vergeleken met kinderen zonder ASS, vaker problemen op het gebied van de sensorische informatieverwerking. De sensorische informatieverwerking verwijst naar het neurologische proces waarbij het centrale zenuwstelsel, via de verschillende zintuigen, sensorische informatie vanuit het lichaam en de omgeving ontvangt, verwerkt, integreert en omzet in passende reacties. Ondanks de recente aandacht voor sensorische klachten bij kinderen met ASS, is diagnostiek op dit gebied nog niet vanzelfsprekend. Bestaande vragenlijsten om de sensorische informatieverwerking in kaart te brengen, zijn zeer uitgebreid en worden als belastend ervaren. Hiertoe is een verkorte vragenlijst – de Sensorische klachtenlijst kindversie (Sk-kv) – ontwikkeld. Deze screeningslijst kan worden ingezet tijdens het diagnostisch proces om inzicht te verkrijgen over de sensorische informatieverwerking van een kind. Vooralsnog is er beperkt onderzoek verricht naar de Sk-kv. Het doel van de huidige studie is het onderzoeken van de Sk-kv als geschikt instrument om zodoende de sensorische klachten bij kinderen van zes tot twaalf jaar met ASS in kaart te brengen.

Methode

De klinische groep (n = 60) zijn kinderen met een klinische diagnose ASS, die in zorg waren bij een gespecialiseerde GGZ-instelling voor kinderen en jongeren met (vermoedens van) ASS. De normgroep (n = 93) zijn normaal ontwikkelende kinderen, waarvan ouders werden benaderd door het aanschrijven van reguliere scholen en de kennissenkring van de onderzoekers. De betrouwbaarheid van de Sk-kv is onderzocht door te kijken naar de interne consistentie. Om na te gaan of de Sk-kv onderscheid maakt tussen de twee groepen, zijn Mann-Whitney U tests uitgevoerd op alle subschalen. Tevens is een systematisch literatuuronderzoek uitgevoerd naar de sensorische informatieverwerking, als theoretische onderbouwing van de Sk-kv.

Resultaten

De interne consistentie van de Sk-kv is α = .946. Alle schalen zijn redelijk tot hoog betrouwbaar, met uitzondering van de schaal ‘kijken’ (α = .514). Er zijn significante verschillen (p < .001) gevonden tussen de norm- en klinische groep op alle subschalen van de Sk-kv. Uit het systematisch literatuuronderzoek blijkt dat sensorische klachten bij kinderen met ASS veelvuldig voorkomen en dat deze van invloed zijn op zowel de ontwikkeling als diverse aspecten van het dagelijks leven.

Conclusies en aanbevelingen

Het systematisch literatuuronderzoek gaf een hoge prevalentie aan voor sensorische klachten bij kinderen met ASS en een diagnostisch instrument om dit goed in kaart te brengen is daarom belangrijk. De Sk-kv maakt onderscheid in sensorische klachten bij kinderen met en zonder ASS en lijkt een betrouwbaar instrument te zijn voor het in kaart brengen van sensorische klachten bij kinderen met ASS. Een beperking van het huidige onderzoek is dat er geen conclusies kunnen worden getrokken over de validiteit van de Sk-kv, omdat een factoranalyse in de huidige studie niet is uitgevoerd. Vervolgonderzoek zou hier inzicht in kunnen bieden.

Trefwoorden

Autisme Spectrum Stoornis, kinderen, sensorische klachten, Sensorische klachtenlijst kindversie.

door: Marijke van Mierlo & Wieke-Jits Braaksma

Begeleid door: Anne-Marie Huyghen