De effectiviteit van daltononderwijs
| Promotie: | Dhr. S. (Symen) van der Zee |
| Wanneer: | 22 oktober 2015 |
| Aanvang: | 14:30 |
| Promotors: | prof. dr. J.J.H. (Jeroen) Dekker, prof. dr. M.P.C. (Greetje) van der Werf |
| Copromotor: | dr. P.A. van der Ploeg |
| Waar: | Academiegebouw RUG |
| Faculteit: | Gedrags- en Maatschappijwetenschappen |
Zorgen over de effectiviteit van vernieuwend onderwijs gelden niet voor daltononderwijs
Symen van der Zee deed onderzoek naar de effectiviteit van daltononderwijs. De eerste vraag daarbij is waarom daltononderwijs focust op effectiviteit. De belangrijkste reden hiervoor blijkt de discussie in de samenleving te zijn over de doeltreffendheid van vernieuwend onderwijs. Vervolgens onderzocht Van der Zee wat de identiteit van daltononderwijs is. Kenmerkend voor daltononderwijs zijn de principes vrijheid, zelfstandigheid en samenwerken, en het werken met de taak. De principes en de taak zijn echter niet onderscheidend voor daltononderwijs, aangezien ze gemeengoed zijn in het reguliere onderwijs.
Om de effectiviteit van daltononderwijs te onderzoeken werd gekozen voor het vergelijken van leerresultaten van leerlingen in de groepen 2, 5 en 8 op daltonbasisscholen met die van leerlingen op traditioneel ingerichte basisscholen. De meerniveau-analyses van de eerste en tweede meting van het Cohort-Onderzoek-Onderwijsloopbanen 5-18 laten zien dat er geen verschillen in toegevoegde waarde zijn voor wat betreft taal, rekenen, cognitief zelfvertrouwen, taakmotivatie, welbevinden in relatie met de leerkracht, welbevinden in relatie met medeleerlingen en burgerschapscompetenties.
Omdat de studie naar de effectiviteit geen informatie geeft over hoe het daltononderwijs doeltreffender in te richten, analyseerde Van der Zee vervolgens het onderzoek naar één van de drie principes van daltononderwijs, te weten samenwerken. Samenwerkend leren is een evidence based onderwijsaanpak, maar de effectiviteit blijkt van tal van factoren afhankelijk te zijn. In de praktijk is het dan vooral belangrijk dat leraren doordacht de aanpak inzetten. De belangrijkste conclusie van dit onderzoek is dat de zorgen over de effectiviteit van vernieuwend onderwijs in ieder geval niet gelden voor daltononderwijs.
Symen van der Zee deed zijn promotieonderzoek als lector Wetenschap en Techniek in het onderwijs bij Saxion Hogeschool, medegefinancierd door de Nederlandse Dalton Vereniging, via de afdeling Onderwijskunde van de RUG.