Postacademische cursus: Nederlandse kerkinterieurs door de eeuwen heen

Postacademische cursus geaccrediteerd door de PKN voor permanente educatie.

Onderwerp van deze eendaagse cursus is het historische kerkinterieur in Nederland als een theologische en historische vindplaats. In veel kerken vinden we losse onderdelen van de historische inrichting, maar soms ook bleven inrichtingsstukken in hun onderlinge samenhang bewaard, als een ruimtelijk ensemble. In deze kerken – van de indrukwekkende St. Bavokerk in Haarlem tot de intieme dorpskerk van het Friese Kimswerd – kan de moderne bezoeker binnengaan in een boeiende leef- en geloofswereld van eeuwen geleden.

Historische kerkinterieurs informeren ons op de wijze van een decor over de eredienst die daar gevierd werd; theologische opvattingen hierover, alsmede ten aanzien van goed en kwaad, hoop en vrees, zonde en verlossing vinden we weerspiegeld in snijwerk en in schilderingen, evenals op tekstborden. Monumenten, epitafen, rouwborden en herenbanken laten zien hoezeer de protestantse kerkruimte werd opgeëist door de elite in de maatschappij. Zo vormen kerkinterieurs culturele spiegels die ons naast het geloofsleven ook inzicht verschaffen in opvattingen over kunst en architectuur, ethiek en recht, openbaar bestuur en maatschappelijke verhoudingen in het verleden.

Deze cursus belicht de ontwikkeling van het kerkinterieur in Nederland vanuit de Middeleeuwen tot aan het eind van de achttiende eeuw. Aan bod komen onder andere het middeleeuwse kerkgebouw, (zij)altaren in middeleeuwse kerken, katholieke liturgische wandnissen, de afscheiding tussen schip en koor, de Beeldenstorm, de overgang van beeld- naar tekstcultuur, de protestantse omgang met het lege koor, de beeldtaal van protestantse preekstoelen, protestantse tekstborden, continuïteit en verandering in de viering van eucharistie en avondmaal, de invloed van de adel en de opkomst van heraldiek en de ‘vergeten tweede Beeldenstorm’ in de Franse Tijd.

Deze postacademische cursus is bedoeld voor predikanten en kerkbestuurders.

Docent: Dr. Justin E.A. Kroesen, universitair docent Kunstgeschiedenis van het Christendom aan de Faculteit Godgeleerdheid en Godsdienstwetenschap van de Rijksuniversiteit Groningen en coördinator van het daar gevestigde Instituut voor Christelijk Cultureel Erfgoed.

Locatie: Faculteit Godgeleerdheid en Godsdienstwetenschap, Oude Boteringestraat 38, Groningen

Literatuur: Regnerus Steensma, Protestantse kerken. Hun pracht en kracht, Gorredijk 2013, ISBN 978-90-5615-294-9, prijs € 27,50.

Omvang: 1 ECTS

Kosten: € 90,- exclusief de voorgeschreven literatuur

Cursuscode: RUG 25

Opgave: via het opgaveformulier op http://www.rug.nl/ggw/pao, vóór 1 oktober 2013