The nature and nurture of female receptivity

Eerst ruiken, dan paren en dan pas nadenken

Wat maakt dat een vrouwtje valt voor de verleidingskunsten van een mannetje? Jenke Gorter onderzocht bij de fruitvlieg welke interne en externe factoren vrouwelijke zogeheten receptiviteit beïnvloeden.

Het produceren van nakomelingen vergt nu eenmaal samenwerking tussen een man en een vrouw. Mannetjes nemen het initiatief tot reproductie door het verleiden van een vrouwtje. Zo’n vrouwtje besluit vervolgens of ze hierop in zal gaan. Vrouwelijke receptiviteit, de ontvankelijkheid tot paring, bepaalt dus of een paring plaatsvindt. Maar wat maakt dat een vrouwtje de verleiding van het mannetje accepteert en welke genen van het vrouwtje zijn belangrijk voor het bepalen van de receptiviteit? Gorter heeft in haar proefschrift beschreven hoe de aanwezigheid van voedsel en de sociale context de vrouwelijke receptiviteit beïnvloeden en hoe deze factoren worden waargenomen. In omgevingen met  veel voedsel en andere individuen verhogen vrouwtjes de receptiviteit pas ná de paring, dus niet als maagd. Van de genen die vrouwelijke receptiviteit bepalen zijn twee gerelateerde geurreceptoren direct van belang: eentje is alleen belangrijk voor de vrouwelijke receptiviteit na paring en de ander lijkt betrokken bij receptiviteit zowel voor als na paring. Daarnaast laten variatie in receptiviteit en de daarbij behorende genen zien dat de genetische architectuur voor receptiviteit voor en na paring verschillend zijn. Genen betrokken bij variatie in receptiviteit na paring lijken vaker betrokken bij processen voor leren en geheugen, terwijl genen voor maagdelijke receptiviteit betrokken zijn bij geurwaarneming. Samen laten deze resultaten zien dat receptiviteit voor en na paring verschillende mechanismen hebben. De receptiviteit na paring lijkt een complexer gedrag door de betrokkenheid van leren en geheugen en gevoeligheid voor omgevingsfactoren, wellicht om de investering in reproductie overeen te laten komen met de aanwezige bronnen.

Proefschrift: http://hdl.handle.net/11370/8cf5c4fc-6713-40d7-82c5-2e451df6631d