Transcriptome analysis to investigate the link between obesity and its metabolic complications: type 2 diabetes and NASH

Promotie: dhr. M.G.M. Wolfs, 12.45 uur, Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen

Proefschrift: Transcriptome analysis to investigate the link between obesity and its metabolic complications: type 2 diabetes and NASH

Promotor(s): prof.dr. M.H. Hofker, prof.dr. T.N. Wijmenga

Faculteit: Medische Wetenschappen

Vatbaarheid voor welvaartsziekten nader in kaart gebracht

Wereldwijd zijn meer dan een half miljard mensen te dik. Dit is een enorm probleem, omdat zwaarlijvigheid vaak leidt tot ernstige ziekten zoals type 2 diabetes en Niet-Alcoholische SteatoHepatitis NASH, een soort leverontsteking. De oorzaak van de obesitas-epidemie ligt voor een belangrijk deel in de westerse leefstijl. Maar ook erfelijke factoren (mutaties) in het DNA spelen een rol. Marcel Wolfs ging op zoek naar genen die bepalen of iemand vatbaar is voor obesitas, type 2 diabetes en/of NASH.

Voor zijn onderzoek verzamelde Wolfs negentig mensen met ernstige obesitas, van wie sommigen leden aan type 2 diabetes en/of NASH en anderen relatief gezond waren. Hij nam bij deze mensen vier soorten weefsel af die betrokken zijn bij het ziekteproces van type 2 diabetes en/of NASH: lever, skeletspier, subcutaan vet en visceraal vet. Op deze weefsels werd genoomwijde expressie analyse toegepast. Ook werden in deze mensen 1,2 miljoen DNA-mutaties in kaart gebracht.

Wolfs identificeerde zes genen (THADA, PTPLB, MEST, CCNE2, NUCB2, ATP2B3) die hoogstwaarschijnlijk een causale rol spelen in het ziekteproces van ouderdomssuikerziekte. Ook bleek van drie genen (LEP, RARRES2 en ANGPT2) dat hun expressie in vetweefsel is gerelateerd aan NASH. Verder stelde Wolfs vast dat, in vetweefsel, expressie van genen betrokken bij het immuunsysteem is gerelateerd aan type 2 diabetes. Tenslotte vond hij een groot aantal verbanden tussen mutaties in het DNA en de expressie van genen. Vervolgonderzoek naar de functies van de bovengenoemde genen zal de kennis over type 2 diabetes en NASH vergroten, hetgeen kan bijdragen aan de ontwikkeling van nieuwe therapieën.

Marcel Wolfs (Eijsden, 1982) studeerde Biomedische Wetenschappen te Utrecht. Hij verrichtte zijn onderzoek aan de afdeling Pathologie & Medische Biologie van het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) en binnen onderzoeksschool GUIDE. Het onderzoek werd mede gefinancierd door het Diabetes Fonds Nederland. Wolfs werkt inmiddels als analist in het UMCG.