Skip to ContentSkip to Navigation
Over ons Profiel Prijzen en toekenningen

KNAW

De Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) is van oudsher een genootschap van excellente Nederlandse wetenschappers. Leden worden gekozen op basis van hoogwaardige wetenschappelijke prestaties. Een lidmaatschap is voor het leven. De KNAW kiest jaarlijks maximaal 16 nieuwe leden. Lidmaatschap is een groot eerbetoon voor een wetenschappelijke carrière.


KNAW leden

Siewert-Jan Marrink
Siewert-Jan Marrink

Sinds 2023

Siewert-Jan Marrink heeft internationale faam verworven met zijn moleculaire simulaties van biomembranen, vooral het MARTINI-computermodel, waarmee het gedrag en de dynamiek van complexe biologische systemen nauwkeurig voorspeld kan worden. Marrink zag in dat je de moleculaire structuur van biomoleculen genoeg moet versimpelen om computerberekeningen van grote verzamelingen van die moleculen mogelijk te maken, maar ook weer niet zo sterk dat belangrijke chemische eigenschappen van die biomoleculen verloren gaan. Het werk van Marrink heeft de membraanbiologie ingrijpend veranderd, en hijzelf deed een aantal baanbrekende ontdekkingen over biologische membranen en de eiwitcomplexen die daarin ingebed zijn. De MARTINI-software wordt ook buiten dit veld, en zelfs buiten de biologie, wereldwijd gebruikt.

Judith Rosmalen
Judith Rosmalen

Judith Rosmalen is een drijvende kracht in het internationale biopsychosociale onderzoek naar gezondheid. Ze richt zich op aanhoudende lichamelijke klachten, veroorzaakt door een bekend ziektebeeld of met onbekende oorzaak. Haar onderzoek maakt gebruik van langdurige bevolkingsstudies zoals Lifelines en TRAILS, die ze vaak zelf hielp opzetten. Deze studies brengen een unieke combinatie in kaart van biomedische en psychosociale gegevens gerelateerd aan gezondheid, en blijken nu van grote waarde, bijvoorbeeld in het onderzoek naar post-COVID.

Maria Loi
Maria Loi

Sinds 2022

Maria Antonietta Loi heeft twee wereldrecords op haar naam staan: dat van de best presterende zonnecel, gemaakt met quantumdots en gemaakt met ‘Sn gebaseerde perovskieten’ – een goedkoop basismateriaal voor efficiente zonnepanelen. Loi beschikt over de perfecte combinatie van creativiteit, visie en transdisciplinaire kennis die nodig is om de zonnecel van de toekomst te maken. Door fysische principes bloot te leggen en materialen tot op de nanoschaal te manipuleren vertaalt ze fundamentele fysica in concepten die bruikbaar zijn voor de energietransitie. Haar werk heeft patenten, startups en een nauwe samenwerking met de industrie opgeleverd. Loi is daarnaast een gepassioneerd en kundig opleider. Haar promovendi ronden hun promotie steevast binnen de nominale vier jaar af, haar postdocs vinden uitstekende posities.

Dirk Slotboom
Dirk Slotboom

Dirk Slotboom is gespecialiseerd in het verklaren en manipuleren van membraantransport in bacteriën en zoogdiercellen. Hij vestigde zijn reputatie door de ontdekking van een nieuw verplaatsingsmechanisme, waarbij één eiwitcomponent de membraan vervormt, waardoor een tweede eiwit in de membraan kan kantelen, om zo een stof van buiten de cel naar binnen te halen. In zijn werk combineert hij biochemische, biofysische en microbiologische methoden, maar Slotbooms interesse reikt ver buiten zijn eigen vakgebied. Zo probeert hij samen met synthetisch chemici stoffen te ontwikkelen die membraantransport kunnen remmen, en uiteindelijk mogelijk als antibioticum kunnen dienen. Hij is een voortreffelijk, meerdere malen bekroond docent en één van de architecten van een geheel nieuw multidisciplinair curriculum voor de opleiding Life Science and Technology aan de RUG. Het programma voorziet in een grote behoefte bij zowel studenten als werkgevers.

Gerard van den Berg
Gerard van den Berg

Sinds 2021

Gerard van den Berg werkt met enorme dataverzamelingen om de rol van economische factoren op verschillende terreinen van het menselijk leven te analyseren. Hij deed onder meer baanbrekend onderzoek naar de gevolgen van economische omstandigheden rond iemands geboorte voor diens latere gezondheid en welvaart, en naar de manier waarop overheidsbeleid, werkloosheidsduur en salarisniveaus met elkaar samenhangen. Zijn werk heeft geleid tot beleidswijzigingen die het leven van miljoenen werklozen in Duitsland, Zweden en Frankrijk verbeterd hebben. Zo werden al te strenge sancties voor werklozen die niet genoeg solliciteren op zijn advies ingetrokken. Na een jarenlang verblijf aan verschillende buitenlandse universiteiten keerde Van den Berg vorig jaar terug naar Groningen.

Rineke Verbrugge
Rineke Verbrugge

Rineke Verbrugge is opgeleid in de logica en de grondslagen van de wiskunde en leverde substantiële bijdragen aan bewijsbaarheidslogica en de epistemische logica. Daarna verbreedde zij haar vakgebied, om zich met groot succes toe te leggen op de logica van interactieve systemen, zoals groepen mensen die met elkaar samenwerken. Haar werk is bij uitstek interdisciplinair, door de creatieve manier waarop het wiskundige logica, artificiële intelligentie en cognitiewetenschap bij elkaar brengt. Verbrugge publiceert veel over intelligente interactie. Ze ontwikkelde een beroemd spel dat de perspectieven van logica, speltheorie en cognitieve psychologie bij elkaar brengt. Ook bouwde ze het eerste formele model voor samenwerking in teams, dat informatiestromen, collectieve intenties en gezamenlijke planning met elkaar in verband brengt.

Sijbren Otto
Sijbren Otto

Sinds 2020

Sijbren Otto is hoogleraar in de systeemchemie, een nieuwe discipline in de scheikunde die netwerken van met elkaar reagerende moleculen en hun eigenschappen bestudeert. Hij is op zoek naar de chemische grondslag van leven. Zo slaagde hij erin met ‘dode’ moleculen die in het lab zijn gemaakt systemen te bouwen die zichzelf kunnen repliceren, en die in het klein Darwiniaanse evolutie kunnen ondergaan. Bij de replicatie ontstaan mutaties, en de omgeving bepaalt welke mutatie de concurrentiestrijd wint om een gemeenschappelijke grondstof. Ook laten Otto en zijn groep zien hoe zichzelf replicerende moleculen materiaal uit hun omgeving veranderen zodat ze gebruikt kunnen worden als grondstof om te groeien en zich verder te repliceren: een eerste stap naar metabolisme.

André Aleman
André Aleman

Sinds 2017

André Aleman is hoogleraar Cognitieve neuropsychiatrie bij de afdeling Neurowetenschappen. Aleman is een innovatief, internationaal vooraanstaand hersenonderzoeker. Hij doet onderzoek naar onderwerpen als zelfmoord, veroudering, schizofrenie en depressie.
Lees meer over André Aleman

Amina Helmi
Amina Helmi

Amina Helmi is hoogleraar Dynamica, structuur en vorming van de Melkweg. Ze is een van de grondleggers van de zogeheten galactische archeologie: de reconstructie van de geschiedenis van sterrenstelsels aan de hand van huidige posities, bewegingen en samenstelling van sterren.
Lees meer over Amina Helmi

Clara Mulder
Clara Mulder

Clara Mulder is hoogleraar Demografie en Ruimte en heeft belangrijke bijdragen geleverd aan de geografie, demografie en familiesociologie. Ze was een van de eerste wetenschappers die aan de hand van levenslopen keek hoe mensen keuzes maken op het gebied van werk, scheiding, familie en woonplaats.
Lees meer over Clara Mulder

Linda Steg
Linda Steg

Linda Steg is hoogleraar Omgevingspsychologie en richt zich op de vraag hoe we milieubewust gedrag kunnen begrijpen, voorspellen en beïnvloeden. Ze onderzocht onder andere hoe mensen hun auto gebruiken en waarom mensen energie verspillen. Steg liet zien dat als het om het milieu gaat, mensen zich minder laten leiden door kosten-batenanalyses, feiten en argumenten en meer door normen, waarden en gevoelens.
Lees meer over Linda Steg

Marcel Visser
Marcel Visser

Marcel Visser is afdelingshoofd dierecologie aan het Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW). Daarnaast is hij buitengewoon hoogleraar seizoenstiming van gedrag aan de Rijksuniversiteit Groningen. Marcel Visser was een van de eerste wetenschappers die aantoonde hoe klimaatverandering de voedselketen van planten en dieren verstoort.


Overige KNAW-leden met een aanstelling bij de RUG

KNAW Akademiepenning

Trudy Dehue
Trudy Dehue

De Akademie reikt eens in de twee jaar de KNAW Akademiepenning uit aan een persoon die zich bijzonder heeft ingezet voor de bloei van de Nederlandse wetenschap. In 2019 werd de Akademiepenning toegekend aan Trudy Dehue, wetenschapssocioloog, publicist en emeritus hoogleraar van de Rijksuniversiteit Groningen de prijs. Ze krijgt de prijs omdat ze het maatschappelijk debat over belangrijke kwesties in de wetenschap in gang heeft gezet.
Lees meer over Trudy Dehue


KNAW Akademiehoogleraren

De KNAW kende tot 2016 jaarlijks twee prijzen van elk één miljoen euro toe aan de meest excellente onderzoeker in de sociale of geesteswetenschappen en aan de meest excellente onderzoeker in de natuur-, technische of levenswetenschappen. De KNAW wilde met de Akademiehoogleraar-beurzen excellente onderzoekers belonen die in hun carrière hebben aangetoond dat zij tot de absolute top van hun vakgebied behoren: een lifetime achievement award.

Elisabeth de Vries
Elisabeth de Vries

2010: Prof. dr. Elisabeth de Vries

Elisabeth de Vries (Medische Oncologie) is benoemd tot Akademiehoogleraar vanwege het baanbrekende onderzoek dat zij verricht binnen een zeer breed spectrum van de medische oncologie. Zij is een vooraanstaand internationaal onderzoeker en ontwikkelt en implementeert nieuwe technieken in zowel wetenschappelijk onderzoek als patiëntenzorg.

Eric Bergshoeff
Eric Bergshoeff

2010: Prof. dr. Eric Bergshoeff

Eric Bergshoeff (Theoretische Natuurkunde) heeft belangrijke bijdragen geleverd aan wetenschappelijke doorbraken op het gebied van de snaartheorie en membranen. Hij is een internationaal erkend wetenschapper, wiens ideeën het vakgebied sterk hebben ontwikkeld en beïnvloed. Gedurende zijn carrière is Bergshoeff telkens vernieuwend geweest en zijn ontdekking van de brane theory is van blijvende invloed op de theoretische en mathematische natuurkunde.

Ben Feringa
Ben Feringa

2008: Prof. dr. Ben Feringa

Ben Feringa is benoemd vanwege zijn baanbrekende werk op scheikundig gebied. Hij verwierf wereldfaam met de synthese van organische moleculen. Feringa slaagde er als eerste in moleculaire motoren te synthetiseren die onder invloed van licht blijven draaien. Wereldwijd beschouwen zijn vakgenoten dit als een van de hoogtepunten van de moderne scheikunde. Veel van de postdoc-onderzoekers die hij uit de hele wereld heeft aangetrokken, bekleden inmiddels hoge functies aan gerenommeerde buitenlandse universiteiten.

Dirkje Postma
Dirkje Postma

2007: Prof. dr. Dirkje Postma

Dirkje Postma, hoogleraar Pathofysiologie van de ademhaling, is benoemd tot Akademiehoogleraar vanwege haar bijdragen op het gebied van luchtwegaandoeningen. Postma heeft zich beziggehouden met astma, chronische obstructieve longziekten (COPD) en allergieën. Als gevolg van haar vroege werk werd het gebruik van steroïden bij astmapatiënten een standaardbehandeling waar miljoenen mensen in de hele wereld baat bij hebben. Zowel haar klinische werk als haar fundamentele onderzoek is van een uitzonderlijk niveau.

Buunk
Buunk

2005: Prof. dr. Bram Buunk

Bram Buunk, hoogleraar Sociale psychologie, is benoemd tot Akademiehoogleraar vanwege zijn invloedrijke theoretische bijdragen aan de sociale vergelijkingstheorie, zijn empirisch onderzoek naar sociale vergelijking in eerder onontgonnen domeinen, en zijn evolutionair-psychologische benadering van sociaal gedrag. Met zijn werk levert hij belangrijke bijdragen aan de oplossing van problemen op het gebied van werkgerelateerde stress en burn-out, geestelijke gezondheid en levensbedreigende ziekten. Zijn onderzoek heeft tevens belangrijke conclusies opgeleverd op het terrein van jaloezie en wederkerigheid in interpersoonlijke relaties.


Laatst gewijzigd:25 januari 2024 14:23
View this page in: English