The classroom as context for bullying

Pesten als groepsproces

Pesten op school is een complex sociaal probleem, omdat het vaak ontstaat door een wisselwerking tussen de pester, het slachtoffer en de sociale context. Dit proefschrift gaat uit van een sociale-netwerkbenadering (‘wie pest wie’) bij het bestuderen van de invloed van klasfactoren. Dat zijn onder meer de klassenstructuur en stabiliteit in de klassensamenstelling, de sociale relaties in de klas en de klassennorm bij pesten en verdedigen van slachtoffers. Voor de analyses werden gebaseerd op informatie verkregen van Nederlandse basisschoolleerlingen.

Het blijkt dat klasfactoren slechts in beperkte mate invloed hebben op het ontstaan van pesten en verdedigen van slachtoffers. Er was onvoldoende ondersteuning voor de gedachte dat jongere kinderen meer risico lopen om gepest te worden in combinatieklassen dan in reguliere klassen. Pesten ontwikkelt zich vooral tussen kinderen in dezelfde groep, vooral wanneer de klassensamenstelling gelijk blijft. Duidelijk bewijs dat nieuwkomers een grotere risico lopen om gepest te worden was er niet.

Er was wel ondersteuning voor de visie op pesten als een groepsproces: op basisscholen selecteren pesters elkaar als vrienden en pesters zetten hun vrienden aan tot pesten. Daarnaast is gebleken dat, ongeacht het aantal slachtoffers in de klas, verdedigen vooral afhangt van de positieve relatie tussen slachtoffer en verdediger en in mindere mate afhangt van hun gedeelde relatie met andere klasgenoten. Dit proefschrift biedt hiermee meer inzicht in de dynamiek van netwerkrelaties en pesten op school.

Proefschrift: http://hdl.handle.net/11370/5f5aff43-8f9b-4b39-9c90-01806406b8f5