The gut microbiome in intestinal diseases

Het microbioom van de darm

In zijn proefschrift onderzoekt Imhann de invloed van het microbioom op darmziekten. Het microbioom, dat bestaat uit alle micro-organismen van de darm samen, kan het beste worden gezien als een tot nu toe onbekend orgaan in ons lichaam. Het microbioom weegt ongeveer 200 gram en heeft een aantal belangrijke functies: het verteert ons eten, het bouwt aminozuren en het traint ons immuunsysteem en het helpt ons tegen infecties van buitenaf te beschermen. De samenstelling van het microbioom heeft daarom belangrijke consequenties voor onze gezondheid.

Een van de belangrijkste artikelen in zijn proefschrift gaat over het effect van protonpompremmer - een type maagzuurremmer - op het microbioom van de darm. Protonpompremmers zijn een van de meest voorgeschreven medicijnen ter wereld. Doordat mensen die deze maagzuurremmers gebruiken minder maagzuur hebben, kunnen bacteriën gemakkelijker overleven. Hierdoor komen bacteriën, die normaal gesproken in de mond leven of in voedsel zitten, ook in de darmen terecht. Gebruikers van deze maagzuurremmers hebben een microbioom dat meer ontsteking van de darm kan veroorzaken. Zo zijn er meer bacteriën van de groep waar ook Salmonella toe behoort. Die bacteriën kunnen gifstoffen maken waar mensen ziek van worden. Na het publiceren van dit onderzoek rees de vraag of protonpompremmers nog wel zonder doktersrecept verkrijgbaar moeten blijven. Hiervoor kwam aandacht in media met artikelen en reportages in De Telegraaf, Reuters, Scientific American, BNR Nieuwsradio en het televisieprogramma Kassa.

Een ander artikel in zijn proefschrift gaat over de overeenkomsten en verschillen in het microbioom bij patiënten met inflammatoire darmziekten (IBD) en het prikkelbare darmsyndroom (PDS). Hierbij is een geavanceerdere DNA-sequencing techniek gebruikt, waardoor naast de samenstelling, ook de functie van het microbioom in kaart kan worden gebracht. Ook kunnen de virulentie (hoe ziekmakend het microbioom is) en de resistentie tegen antibiotica hiermee worden onderzocht. Dit leidde tot duizenden nieuwe resultaten. Tijdens zijn onderzoek is ook een nieuwe test ontwikkeld die op basis van het microbioom betrouwbaar een onderscheid maakt tussen IBD en PDS. In de toekomst kan zo’n test ervoor zorgen dat er minder pijnlijke en kostbare kijkonderzoeken hoeven te worden verricht.

CV Floris Imhann

Floris Imhann (1985) studeerde Geneeskunde aan de Rijksuniversiteit Groningen. Daarna was hij werkzaam als promovendus bij de afdelingen maag-darm-leverziekten en genetica in het Universitair Medisch Centrum Groningen. Inmiddels is hij maag-darm-leverarts in opleiding. Tijdens zijn promotieonderzoek ontving hij in 2016 de onderscheiding voor de Nederlandse Maag Lever Darm Stichting (MLDS) Award en in 2017 de Young-Initiative on Crohn’s and Colitis (Young-ICC) Award. Daarnaast is het 1000IBD-project gepresenteerd in dit proefschrift genomineerd voor de Nederlandse Dataprijs. De titel van zijn proefschrift luidt: “The gut microbiome in intestinal diseases and the infrastructure to investigate it”.

Proefschrift: http://hdl.handle.net/11370/cd812489-167d-47ce-8b72-93ac05fe8497