Dyslipidemia in the young: from genotype to treatment
| Promotie: | Dhr. J. (Willem) Balder |
| Wanneer: | 16 mei 2018 |
| Aanvang: | 16:15 |
| Promotors: | prof. dr. J.A. (Jan Albert) Kuivenhoven, prof. dr. A.J.A. (Bart) van de Sluis, prof. dr. T.P.W. Kamphuisen |
| Waar: | Academiegebouw RUG |
| Faculteit: | Medische Wetenschappen / UMCG |
Bij beoordeling hoog cholesterol rekening houden met leeftijd en geslacht
Zorgverleners moeten bij het beantwoorden van de vraag of iemand een hoog cholesterol heeft beter rekening houden met de leeftijd en het geslacht. Daarvoor pleit Jan-Willem Balder op basis van zijn promotieonderzoek. Nu wordt er voor ouderen, jongeren, mannen en vrouwen nog één enkele afkapwaarde gebruikt waarboven het cholesterol als ‘hoog’ geldt. In zijn proefschrift laat Balder zien dat het lipidenprofiel zich bij mannen en vrouwen op verschillende leeftijden anders ontwikkelt. Met Balders resultaten kunnen met name jonge mensen die door genetische afwijkingen een veel hoger risico hebben op hart- en vaatziekten eerder opgespoord worden.
Voor het identificeren van mensen die, bijvoorbeeld door een ongezonde leefstijl of door genetische oorzaken, een gevaarlijk hoog cholesterol hebben worden Amerikaanse en Europese richtlijnen gebruikt. Deze zijn gebaseerd op een Amerikaans populatieonderzoek uit de jaren zeventig en tachtig. Balder achtte het goed mogelijk dat de concentratie van vetten in ons bloed sindsdien is veranderd doordat we anders zijn gaan eten en doordat er nieuwe medicijnen en meetmethoden zijn. Of er daadwerkelijk verschillen zijn, onderzocht hij met behulp van het LifeLines onderzoek – een groot onderzoek naar leefstijl dat in 2006 van start ging en waaraan ruim 160.000 kinderen, mannen en vrouwen deelnemen.
Balder laat zien dat het lipidenprofiel bij mannen sterk stijgt tussen het 18e en 49e levensjaar, namelijk met 64%. Bij vrouwen blijft dit tussen het 18e en 35e jaar redelijk stabiel, om daarna te stijgen met 42% tot de leeftijd van 59 jaar. Verrassend genoeg kwamen deze resultaten voor een groot deel overeen met die van het Amerikaanse onderzoek uit de vorige eeuw. Het onderzoek bevestigt echter ook dat wat geldt als een verhoogd cholesterol sterk afhankelijk is van leeftijd en geslacht. Met één afkapwaarde worden jonge mensen met een extreem verhoogd cholesterol ten onrechte als normaal beschouwd. Balder geeft daarom nieuwe referentiewaarden die artsen en patiënten kunnen gebruiken om lipidenprofielen zo goed mogelijk te beoordelen.
Jan-Willem Balder (1991) studeerde Geneeskunde aan de Rijksuniversiteit Groningen. Tijdens zijn promotieonderzoek was hij verbonden aan de afdelingen Kindergeneeskunde en Vasculaire Geneeskunde van het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG). Het onderzoek werd onder andere gefinancierd door de Nederlandse Hartstichting. Balder werkt nu als arts in het Jeroen Bosch ziekenhuis in ’s-Hertogenbosch. De titel van zijn proefschrift is: “Dyslipidemia in the young: from genotype to treatment”.