Resistance, disruption and belonging

Introductie video kent veel gelijkenis met die van YouTube

De verwachtingen omtrent video in de laatste paar decennia van twintigste eeuw kennen veel gelijkenissen met de huidige digitale tijd (o.a. het idee van delen en ‘broadcasting yourself’, de slogan van YouTube). Dat concludeert promovendus Tom Slootweg. Hij geeft in zijn proefschrift een historische context aan hedendaags ontwikkelingen in de mediacultuur (zoals YouTube) en toont aan dat het gebruik van media in het alledaagse een lange traditie heeft. Slootwegs onderzoek laat zien dat de komst van video verschillende reacties en vormen van gebruik ontlokte onder amateur-gebruikers. Waar video voor de ene groep een sociaal-politiek instrument was, vormde het voor een andere groep een bedreiging en verstoring. In de gezinscontext werd video daarentegen gezien als het ideale apparaat om het alledaagse leven van het gezin in beeld en geluid vast te leggen.

Slootweg keert in zijn proefschrift terug naar de tijd voorafgaand aan de explosieve groei van YouTube in de eenentwintigste eeuw. Met de geleidelijke introductie van video als consumentenelektronica vanaf het midden van de jaren zestig van de vorige eeuw, begon een periode van enkele decennia waarin de komst van het nieuwe medium voor de alledaagse gebruiker met hooggespannen verwachtingen van participatie en mediademocratisering omgeven werd. Dit tijdvak is grotendeels onderbelicht gebleven in de Nederlandse mediageschiedschrijving. Slootweg laat zien dat video langdurig de populaire verbeelding in haar greep hield. Uit veelsoortige en soms vergeten bronnen uit zowel officiële als privé-archieven komt een beeld naar voren van een roerige tijd waarin video op vele verschillende manieren begrepen werd. Aan de hand van drie casussen van specifieke historische media-amateurs toont Slootweg aan dat video grote betekenis had in termen van verzet, verstoring en verbintenis. Slootweg neemt de lezer van het proefschrift mee langs achtereenvolgens een idealistisch videocollectief uit Den Haag, een behoudende amateurfilmclub uit Groningen en een Nederlands expatgezin in het Midden-Oosten. Waar het idealistische collectief video opeiste om sociaal-politieke verandering af te dwingen en ondervertegenwoordigden een stem te geven, werd het gebruik van video in de amateurfilmclub als een gevaarlijke verstoring van de gekoesterde hobby en de gemeenschapszin bezien. Voor het expatgezin daarentegen bood video vele nieuwe mogelijkheden om in beeld en geluid de dynamiek van de familie vast te leggen tegen de achtergrond van een vreemde omgeving die een tijdelijk nieuw thuis werd.

Proefschrift: http://hdl.handle.net/11370/dcf3a867-0bb8-4f7c-9185-1a40e5fdde90