The health of segregated Roma: first-line views and practices

De gezondheid van gesegregeerde Roma: visies en praktijken

Belak richt zich in zijn proefschrift op de opvattingen wat betreft de gezondheid van gesegregeerde Roma: Roma die in geïsoleerde dorpen wonen in Slowakije. Het betreft de opvattingen van deze Roma zelf en van de professionals die hen zorg verlenen. In het proefschrift komt ook het dagelijks leven en de dagelijkse zorg voor de gezondheid van Roma aan de orde. Belak beoogt met zijn proefschrift een bijdrage te leveren aan het inzicht in de achterstand in gezondheid die deze gesegregeerde Roma hebben ten opzichte van de algemene bevolking, in Centraal- en Oost-Europa (CEE).

Op basis van vier etnografische studies biedt het proefschrift nieuwe inzichten met betrekking tot drie soorten mechanismen die aan deze achterstand bijdragen. Belak sprak daarin regelmatig met meer dan 300 Roma en meer dan 100 zorgprofessionals. Ten eerste laat Belak zien dat sommige gesegregeerde Roma in de CEE zelf etnisch getinte normen ontwikkelen die gericht zijn tegen de cultuur en wijze van leven van lokale "niet-Roma", en dat deze normen ook de zorg omvatten. Deze sociale normen leiden tot risico’s voor hun eigen gezondheid, zoals te laat zorg zoeken, in een mate die mede afhangt van de sociale status van het gezin.

Ten tweede laat Belak zien dat de vaak matige kwaliteit van de gezondheidszorg voor deze gesegregeerde Roma mede wordt veroorzaakt door een slecht inzicht in hun omstandigheden en leefwijze, en de onvoldoende daarop afgestemde organisatie van zorg. Dit kan er vervolgens toe leiden dat de Roma minder effectief gebruik maken van de gezondheidszorg en dat sommige gezondheidsproblemen in deze groep nog verergeren.

Ten slotte laat het proefschrift zien dat beide mechanismen kunnen worden versterkt door een wijdverbreide specifieke vorm van racisme gericht tegen Roma: ‘antigypsyism’, ofwel ‘racisme tegen zigeuners’. Belak geeft als aanbeveling meer aandacht te besteden aan deze mechanismen en aan de onderliggende rol van racisme, om zo de achterstand in gezondheid van Roma beter te kunnen begrijpen en tegen te gaan. Tevens wordt zichtbaar dat gebruik van etnografische methoden binnen dergelijk vervolgonderzoek productief kan zijn.

CV Andrej Belak

Andrej Belak (1979) studeerde Antropologie  aan de Karelsuniversiteit in Praag (Tsjechië). Daarna woonde hij een tijdlang in een Roma-dorp in midden-Slowakije. Zijn promotieonderzoek vond plaats bij de Vakgroep Gezondheidspsychologie aan de Medische Faculteit van de Safarik-Universiteit in Košice (Slowakije). Tegelijkertijd was hij verbonden aan de Sectie Sociale Geneeskunde van het Universitair Medisch Centrum Groningen en de Rijksuniversiteit Groningen. De titel van zijn proefschrift luidt: “The health of segregated Roma: first-line views and practices: a case study in Slovakia using ethnographic methods”.

Proefschrift: http://hdl.handle.net/11370/64318b4a-7340-44d1-9114-31d8b30a16f8