Improving treatment and imaging in ADPKD

Verbetering van de behandeling en beeldvorming bij erfelijke cystenieren

ADPKD (Autosomal Dominant Polycystic Kidney Disease) wordt in het Nederlands familiare of erfelijke cystenieren genoemd. Dit is de meest voorkomende erfelijke nierziekte. Deze ziekte leidt tot de vorming van vele met vocht gevulde blaasjes in de nieren en leidt tot nierfalen op 50- tot 70-jarige leeftijd. Tien procent van de patiënten in dialyse in Nederland hebben erfelijke cystenieren. Het is bekend dat het hormoon vasopressine verhoogd en schadelijk is in patiënten met erfelijke cystenieren. Sinds kort is het eerste medicijn dat het vormen van cysten remt beschikbaar. Dit medicijn, tolvaptan, blokkeert vasopressine. De belangrijkste bijwerking van tolvaptan is dat patiënten hier veel door plassen, tot wel acht liter per dag.

Van Gastel ontdekte in haar proefschrift dat meer water drinken en minder zout eten geassocieerd is met een lager vasopressine. Ook vond ze dat de combinatie van een laag zoutdieet met tolvaptan leidt tot minder plassen. In één patiënt met erfelijke cystenieren heeft ze gevonden dat de combinatie van tolvaptan met hydrochloorthiazide (een bloeddrukverlager) ook leidt tot minder urineproductie.  

Verder is in dit proefschrift onderzocht of het meten van niergrootte op MRI’s verbeterd kan worden. Bij erfelijke cystenieren kunnen de nieren sterk in grootte toenemen. Het volume is een vroege voorspeller voor het beloop van de ziekte. Tot nu toe was het meten van de niergroottes een erg tijdrovend proces, dat wel twee uur kon duren. In dit proefschrift is ontdekt dat twee schattingsmethodes vrij goed zijn in het meten van het niervolume. Daarnaast heeft van Gastel meegewerkt aan de ontwikkeling van een programma dat de nieren in enkele seconden zeer nauwkeurig kan meten.

CV Marieke van Gastel

Marieke van Gastel (1988) studeerde Geneeskunde aan de Rijksuniversiteit Groningen (RUG). Gedurende haar master heeft zij deelgenomen aan het Honours College van de RUG: Leadership, Making the difference. Ook heeft ze gedurende haar master haar promotieonderzoek uitgevoerd, een zogeheten MD/PhD-traject, van de Junior Scientific Masterclass (RUG) bij de Nefrologie met als (co)promotoren prof. dr. R.T. Gansevoort (Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG)), prof. dr. V.E. Torres (Mayo Clinic) en dr. E. Meijer (UMCG). Momenteel is zij werkzaam als Arts-assistent Interne Geneeskunde in het Martini Ziekenhuis te Groningen. De titel van haar proefschrift luidt: “Improving treatment and imaging in ADPKD”.

Proefschrift: http://hdl.handle.net/11370/1fb84cf4-2b48-4528-864d-61512f99d247