Skip to ContentSkip to Navigation
Over ons Actueel Evenementen Promoties

Schipperen in Friesland

De ontwikkeling van maritieme schippersgemeenschappen in Friesland in de vroegmoderne tijd
Promotie:Mw. S. Steenbeek
Wanneer:12 oktober 2017
Aanvang:12:45
Promotor:prof. dr. L. Hacquebord
Copromotor:dr. J.W. Veluwenkamp
Waar:Academiegebouw RUG
Faculteit:Letteren
Schipperen in Friesland

Belangrijke rol Friese schippersgemeenschappen verklaard

Schippersgemeenschappen in Friesland hadden een belangrijk aandeel in het transport voor de Nederlandse handel tussen 1650 en 1770. Promotieonderzoek van Simone Steenbeek werpt licht op deze ontwikkeling, waarvoor tot voor kort geen eenduidige verklaring bestond. Door onderzoek naar de kenmerken van de woonplaatsen van schippers en de routes die zij volgden beantwoordt Steenbeek de vraag hoe schippersgemeenschappen in Friesland tot stand kwamen, hoe ze zich ontwikkelden en welke factoren hierop van invloed waren.

De schippersgemeenschappen ontstonden in Friesland als gevolg van specialisatie in de landbouw, arbeidsdeling en bevolkingsgroei, stelt Steenbeek. Vanuit regionaal transport vonden deze schippersgemeenschappen aansluiting bij nationaal en vervolgens internationaal transport.

Al in de 17e eeuw waren schippersgemeenschappen in de steden Hindeloopen, Workum en Harlingen internationaal actief. Zij leden schade als gevolg van oorlogen op zee, maar konden - in tegenstelling tot Hollandse schippersgemeenschappen - actief blijven vanwege respectievelijk specialisatie in de houtvaart en bestaande religieuze netwerken, alternatieve activiteiten in kust- en binnenvaart, en een brede functionaliteit van de eigen woonplaats als import- en exporthaven en marktplaats met eigen handel voor het Friese en Groningse achterland. Na 1713 kwam in de dorpen Woudsend, Lemmer en Heerenveen internationaal transport tot ontwikkeling voortvloeiend uit bestaande contacten met handelscentra als Amsterdam. De groei van deze schippersgemeenschappen werd niet door oorlogen en onrust op zee gehinderd.

Uiteindelijk leidden veranderingen in de internationale handel, de neergang van Amsterdam en de oorlogen aan het einde van de 18e eeuw voor alle onderzochte plaatsen tot een neergang van de scheepvaart.

Simone Steenbeek verrichtte haar onderzoek aan de Faculteit der Letteren.