De Babyloniaca van Berossos van Babylon. Inleiding, editie en commentaar

Promotie: dhr. G.E.E. De Breucker, 14.30 uur, Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen

Proefschrift: De Babyloniaca van Berossos van Babylon. Inleiding, editie en commentaar

Promotor(s): prof.dr. W.J. van Bekkum, prof.dr. A Kuhrt, prof.dr. O.M. van Nijf

Faculteit: Letteren

Babyloniaca brug tussen twee culturen

Schrijven tussen culturen, het is een actueel thema in deze multiculturele tijd. Maar schrijven tussen culturen is eigenlijk van alle tijden. Dit illustreert Geert De Breucker met zijn proefschrift De Babyloniaca van Berossos van Babylon. In het begin van de derde eeuw v.C. stelde de Babylonische priester Berossos een overzichtsgeschiedenis van zijn land samen. De Babyloniër schreef dit werk, de Babyloniaca, in het Grieks, omdat hij zich tot de nieuwe heersers over zijn land, de Griekstalige opvolgers van Alexander de Grote, wilde richten.

In de huidige tijd van globalisering, hernieuwd regionalisme en zoeken naar identiteit is de Babyloniaca van Berossos verrassend actueel, aldus De Breucker. Geconfronteerd met de nieuwe dominante Griekse cultuur wilde Berossos de Griekstalige wereld zijn eigen cultuur voorstellen en meteen ook aantonen dat die eeuwenoude cultuur van het Tweestromenland veel meer prestige had. Berossos is wellicht de eerste die stelde dat Mesopotamië de bakermat van onze beschaving is.

In het eerste deel van zijn proefschrift beschrijft De Breucker het weinige wat we over Berossos’ leven weten en schetst hij de politieke en culturele context. Daarna neemt de promovendus de lezer mee langs het kronkelige pad waarlangs de Babyloniaca tot ons is gekomen. Het werk is namelijk als zodanig niet bewaard gebleven. We kennen het enkel door citaten en opmerkingen bij latere auteurs. Vooral joden en christenen waren in de Babyloniaca geïnteresseerd, omdat ze daarin parallellen met het Oude Testament vonden. Na de editie en de vertaling van de Babyloniaca volgt een gedetailleerde tekstcommentaar. Hierbij tracht De Breucker te achterhalen welke spijkerschriftteksten en andere Babylonische bronnen Berossos bij het schrijven van zijn werk gebruikte. Uit deze analyse komt duidelijk naar voren dat Berossos’ tekst diep in de Babylonische geschiedschrijving geworteld is. De Babyloniaca is als het ware Babylonisch van inhoud en Grieks van vorm. Op die manier sloeg Berossos de brug tussen zijn eigen traditionele cultuur en die van de nieuwe, Griekstalige heersers.

Geert De Breucker (België, 1968) studeerde Oosterse Studies: Oude Nabije Oosten aan de Katholieke Universiteit Leuven.Hij verrichtte zijn onderzoek bij de afdeling Talen en Culturen van het Midden-Oosten aan de Faculteit der Letteren.