Aesthetics by numbers

Promotie: dhr. R.H.A.H. Jacobs, 11.00 uur, Aula Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen

Proefschrift: Aesthetics by numbers

Promotor(s): prof.dr. J.M.M. Hooymans en prof.dr. A. Aleman

Faculteit: Medische Wetenschappen

Schoonheid is objectief vast te stellen

Schoonheid is tot op zekere hoogte objectief vast te stellen. Gekleurde, rustige, diagonale patronen worden over het algemeen als mooi ervaren. Bij het bepalen van schoonheid spelen twee hersengebieden een belangrijke rol: de amygdala en de frontomediane cortex. Dat blijkt uit onderzoek van promovendus Richard Jacobs.

In veel onderzoek naar schoonheid wordt proefpersonen gevraagd om kunstwerken te beoordelen. Dit levert niet altijd even duidelijke inzichten op. Jacobs liet proefpersonen verschillende ‘visuele texturen’ beoordelen en registreerde de hersenactiviteit die daarbij optrad. Wanneer proefpersonen de schoonheid van een textuur beoordeelden, blijken hun amygdala en de frontomediane cortex sterker te reageren dan wanneer ze de textuur op meer beschrijvende aspecten, zoals ruwheid en natuurlijkheid, beoordeelden. Dit wijst erop dat deze hersengebieden een belangrijke rol spelen in het bepalen van schoonheid. Ook blijkt dat proefpersonen bij het beoordelen van visuele texturen hun ogen anders bewegen en hun aandacht op andere elementen richten dan bij het vormen van meer beschrijvende beoordelingen.

Uit eerder onderzoek was al bekend dat de amygdala een rol speelt bij het sturen van de ogen en het richten van de aandacht. Jacobs suggereert nu dat de amygdala de aandacht richt op kenmerken die bepalend zijn voor schoonheid, en wellicht op kenmerken in het algemeen. Andere hersengebieden zijn waarschijnlijk slechts indirect betrokken bij het bepalen van schoonheid.

Richard Jacobs (Eindhoven, 1972) studeerde psychologie te Tilburg en Cognitieve Kunstmatige Intelligentie te Utrecht. Hij verrichtte zijn onderzoek aan de afdeling Oogheelkunde en het NeuroImaging Center van het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG), en binnen onderzoeksschool BCN. Het onderzoek werd mede gefinancierd door de Europese Commissie. Jacobs werkt inmiddels als onderzoeker aan de universiteit van Giessen (Duitsland).